Έχοντας αυτή την εξουσία ο Ονόμαρχος χρησιμοποίησε τους θησαυρούς από το ιερό των Δελφών που είχε ήδη υφαρπάξει ο Φιλόμηλος, με σκοπό τον εξοπλισμό του φωκικού στρατού προκειμένου να αντιμετωπίσει το συνασπισμό Λοκρών και Θηβαίων. Επιπλέον ιδιοποιήθηκε περιουσιακά στοιχεία των πόλεων που είχαν αντιταχθεί στο Φωκικό Κοινό.
Έκοψε νέα νομίσματα (με το όνομά του) τα οποία του επέτρεψαν τη
στρατολόγηση περίπου 20.000 μισθοφόρων και τον καλύτερο εξοπλισμό του στρατού
του. Μετά από αυτές τις προετοιμασίες κατέλαβε το Θρόνιο στη Λοκρίδα, υπέταξε
την Άμφισσα, κυρίευσε τη Δωρική Τετράπολη και τέλος κατέλαβε και τον Ορχομενό,
πολιορκώντας τη Χαιρώνεια αλλά χωρίς επιτυχία.
Μετά από από πρόσκληση του τυράννου
των Φερών Λυκόφρονος, που δεχόταν επίθεση από τους Μακεδόνες, έστειλε τον
αδελφό του [Φάυλλος|Φάυλλο]] επικεφαλής εκστρατευτικού σώματος στη Θεσσαλία. Ο
Φάυλλος όμως απέτυχε και ο Ονόμαρχος ηγήθηκε ο ίδιος όλου του φωκικού
στρατεύματος και εισέβαλε δύο φορές στη Θεσσαλία (354-353 π.Χ.) αναγκάζοντας
ύστερα από ισάριθμες νίκες το Φίλιππο το Β΄να επιστρέψει στη Μακεδονία. Η
επιτυχία του αυτή συνετέλεσε στο να θεωρείται ο Ονόμαρχος το 353 π.Χ. ως η
σημαντικότερη προσωπικότητα της Ελλάδας.
Ωστόσο το 352 π.Χ η νέα εκστρατεία
εναντίον του Φιλίππου, ύστερα από νέα πρόσκληση του Λυκόφρονος, είχε μοιραίο
τέλος για τον Ονόμαρχο. Σε μάχη που έγινε στη θέση Κρόκιον πεδίον κοντά στον
Παγασητικό κόλπο οι δυνάμεις των Φωκέων ηττήθηκαν και ο Ονόμαρχος σκοτώθηκε
κατά τη διάρκεια της μάχης.
Οι πηγές περιγράφουν διαφορετικά τον
τρόπο του θανάτου του: άλλοι παραδίδουν ότι πνίγηκε (Ευσέβιος) στην προσπάθειά
του να φτάσει κολυμπώντας στον αθηναϊκό στόλο, ενώ άλλοι, όπως ο Διόδωρος και ο
Έφορος υποστήριζαν ότι συνελήφθη και θανατώθηκε από τον Φίλιππο, και ο
Παυσανίας, τέλος, θεωρούσε ότι σκοτώθηκε από τα βέλη των ίδιων του των
στρατιωτών.
Μετά το τέλος της μάχης ο Φίλιππος
κατόρθωσε να περισυλλέξει το πτώμα του και διέταξε τη σταύρωση του για
παραδειγματισμό. Κάποιοι συγγραφείς παραδίδουν ότι επέδειξε ιδιαίτερη
σκληρότητα και προς τους αιχμαλωτισθέντες Φωκείς στρατιώτες (περίπου 3.000),
τους οποίους έπνιξε στη θάλασσα. Η δικαιολογία της τιμωρίας τους ήταν η
ιεροσυλία που είχαν διαπράξει το 354 π.Χ., όταν και είχαν λεηλατήσει τους
θησαυρούς στους Δελφούς.
Πηγή: olympia.gr
Η προσωπικότητα και η δράση του Φωκέως Στρατηγού Ονόμαρχου χρήζει παραθέσεως περισσοτέρων ιστορικών στοιχείων, μιας και αποτελεί κομβικό πρωταγωνιστή του ολέθριου για τον Ελληνισμό αδελφοκτόνου Γ΄ Ιερού Πολέμου. Ας μου επιτραπεί η περαιτέρω εξιστόριση δια των κάτωθι παρατηρήσεων:
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένη η αδελφική συγγένεια του Ονόμαρχου με τον προκάτοχό του στο αξίωμα στρατηγό των Φωκέων Φιλόμηλο, ο οποίος ήταν όντως από την Φωκική πόλη (η) Νεών (της Νεώνος) και όχι το Νέον όπως αναγράφεται στο άρθρο, στη θέση της σημερινής Τιθορέας (Βελίτσας). Κατ' άλλους ιστορικούς ο Ονόμαρχος κατήγετο από τους Δελφούς.
2. Δια της βιαίας "απαλλοτριώσεως" των χρυσών αναθημάτων και αφιερωμάτων του Μαντείου που διέπραξε αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, (Αύγουστος/Σεπτέμβριος του 354 πΧ), κατάφερε: α). Να εκδώσει το ακριβότερο νόμισμα που κόπηκε ποτέ στην Ελλάδα (βάρους σχεδόν μισού κιλού) που έφερε εγχάρακτο το όνομά του, γνωστό και ως το χρυσούν τάλαντο του Ονομάρχου. β). Να συγκροτήσει τον μεγαλύτερο μισθοφορικό στρατό που συγκροτήθηκε ποτέ στην Ελλάδα, αποτελούμενον από 20.000 πεζούς και 500 ιππείς, πληρώνοντας μισθούς δεκαπλάσιους των τότε κρατούντων. γ). Να κατέχει το μεγαλύτερο χρηματικό ποσό από κάθε άλλη Ελληνική πόλη κράτος και δι' αυτού να προβαίνει σε δωροδοκίες και εξαγορές συνειδήσεων πρωτοφανείς ανά την Ελληνική Ιστορία.
Όπως όμως παρατηρεί ο Καθηγητής Μ Σακελλαρίου, συντάκτης του σχετικού κεφαλαίου στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (τόμ. Γ2), "ο Ονόμαρχος ήταν ένας σημαντικός παράγων των φωκικών επιτυχιών. Είχε όμως το ατύχημα να συναντήσει στον Φίλιππο έναν πολύ ανώτερο αντίπαλο. Η σταδιοδρομία μιας κοινωνίας δεν μπορεί να στηριχθεί σε έναν μοναδικό ηγέτη, που εμφανίζεται ξαφνικά και δεν πλαισιώνεται από πολυάριθμους ικανούς συνεργάτες. Οι θησαυροί λιγόστευαν με μεγάλη ταχύτητα και οι Φωκείς δεν είχαν καμμιά πιθανότητα να συνεχίσουν την άνοδό τους από τη στιγμή που άρχισαν να αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην συντήρηση του μεγάλου μισθοφορικού στρατού."
3. Αν όντως ισχύει η άποψη ότι ο Φίλιππος σταύρωσε τον Ονόμαρχο επί του πεδίου της μάχης στο Κρόκιο ως ιερόσυλο, τότε έχουμε για πρώτη φορά στην Ελληνική Ιστορία εκτέλεση θανατικής ποινής δια της μεθόδου της σταυρώσεως.
4.Ως παράπλευρο ιστορικό γεγονός, απότοκο της νίκης του Φιλίππου επί του φωκικού μισθοφορικού στρατού του Ονομάρχου στο Κρόκιο, το 352 πΧ, θεωρείται ο πέμπτος κατά σειράν γάμος του Μακεδόνα Βασιλιά με την Φερραία αρχοντοκόρη Νικησίπολη. Την νίκη του αυτή ο Φίλιππος τη χρωστούσε στους Θεσσαλούς Τυρράνους συμμάχους του. Γι' αυτό όταν με την Νικησίπολη απέκτησαν κόρη την ονόμασαν Θεσσαλονίκη. (Θεσσαλών νίκη). Την Θεσσαλονίκη παντρεύτηκε αργότερα ο Στρατηγός του Μ. Αλεξάνδρου Κάσσανδρος και όταν το 316 πΧ συνένωσε σε μία πόλη όλες τις μικρές πέριξ του Θερμαϊκού πολίχνες, της έδωσε το όνομα της συζύγου του. Θεσσαλονίκη.
Δημήτριος Κατοίκος
ιστορικός ερευνητής
συγγραφέας
Πολύδροσο Παρνασσού