Νοέμβριος: Λαογραφία-παροιμίες

                              

Το όνομα Νοέμβριος προήλθε από το λατινικό novem που σημαίνει ένατος μήνας, καθώς έχουμε αναφέρει ήδη πως η πρωτοχρονιά των Ρωμαίων ήταν την 1η Μαρτίου....

Και σε αυτή την περίπτωση ο ελληνικός λαός θα συσχετίσει την ονομασία αυτή με τις συνήθειες και τις γεωργικές εργασίες του μήνα αυτού.
Έτσι θεώρησε πως προέρχεται από το νοώ=έχω στο νου, προνοώ, και, καθώς το βασικό μέλημα της περιόδου αυτής είναι η βελτίωση της σποράς, προέκυψε και το ακόλουθο: "Νοέμβρης, νόα κι έσπερνε"
Οι βροχές του Νοέμβρη είναι ωφέλιμες για τους αγρότες και είναι απαραίτητες για τα σπαρτά τους. Η ωφελιμότητα αυτή των βροχών αποτυπώνεται στο παρακάτω λαϊκό γνωμικό: "Αν λείψουν τα νερά μου, να ιδώ τα λάχανά σου!"
Ο Νοέμβριος ανήκει στους μήνες που οι γιορτές τους αποκτούν χαρακτηρισμούς από την ονομασία του μήνα. Συνεπώς, έχοντας την ονομασία Σποριάς ή Σποριάτης, για το μήνα αυτόν ο Άι Γιώργης (3 Νοεμβρίου) λέγεται και Σποριάρης και η Παναγία (τα Εισόδια 21 Νοεμβρίου) Μεσοσπορίτισσα.

Στην αρχαία Ελλάδα αποκαλείτο Μαιμακτηρίων.

Noέμβριος, Ανακατωμέν​ος, Κρασομηνάς​, Αηφίλιππος​, Αηαντράς, Αγιαντρέας​, Νοέμβρης, Βροχάρης, Σποριάς, Μεσοσπορίτ​ης, Νιαστής, Αηστράτηγο​ς, Αηστράτης, Αηταξιάρχη​ς
* ΄Εχει ημέρες 30. Η ημέρα έχει ώρες 10 και η νύχτα 14.
* 15 Νοεμβρίου: Αρχή νηστείας Χριστουγέννων.* "Ούτε τσοπάνος στα βουνά, ούτε ζευγάς στον κάμπο"
"Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες"
"Νοέβρης, νόα κι έσπερνε"
"Αν λείψουν τα νερά μου, να ιδώ τα λάχανά σου"

* Οι Άντρες:
Έχουν δυνατό χαρακτήρα, είναι ενθουσιώδεις, και κρίνουν δίκαια. Αγαπούν το κυνήγι και όλα γενικώς τα σπορ. Κοινωνικοί, σταθεροί, παίρνουν μεγάλες θέσεις μέσα στη ζωή. Ο εγωισμός τους είναι πολύ μεγάλος. Τους αρέσει να επιδεικνύονται και να σπαταλούν.

*Οι Γυναίκες:
Είναι δύσκολες, ανήσυχες, περίεργες, δύσπιστες, ανεξάρτητες και πάντα έτοιμες για επανάσταση. Έχουν καρδιά και αγνά αισθήματα, αγαπούν τη δουλειά.

* Το εορτολόγιο του μήνα Νοεμβρίου: 1. Ανάργυρος, Αργύριος, Δαμιανός, 8. Αγγελική, Άγγελος, Γαβριήλ, Μιχαήλ, Ταξιάρχης, 9. Νεκτάριος, 10. Ορέστης, 11. Βίκτωρ, Μηνάς, 13. Χρυσόστομος, 14. Φίλιππος,15. Παϊσίου οσ. 16. Ματθαίος, 18. Πλάτων, 21. Μαρία, Παναγιώτης, 22. Φιλήμων, 25. Αικατερίνη, Μερκούριος, 26. Στυλιανός, Στέλλα, 30. Ανδρέας, Ανδριάνα.

* Εργασίες του μήνα.

Ανθοκομία:
Προφυλάμε τις μπιγκόνιες απ το κρύο και τις ποτίζουμε ελαφρά. Φυτεύουμε κρίνους, ασφόδελους, ανεμώνες, κυκλάμινα, ζουμπούλια, τουλίπες, νάρκισσους.
Μεταφυτεύουμε τριανταφυλλιές, πανσέδες, ιβίσκους και πασχαλιές για ν ανθίζουν την άνοιξη. Μπορούμε να φυτεύουμε καλλωπιστικά. Ρίχνουμε το κατάλληλο χώμα στα σπορεία.

Λαχανοκομία:
Φυτεύουμε σκόρδα. Σπέρνουμε σπανάκι, μαρούλια. Φυτεύουμε κουκιά, σπέρνουμε ραδίκια, σινάπι, άνηθο, κάρδαμο, φυτεύουμε φράουλες. Με καταβολάδες από τις παλιές φράουλες δημιουργούμε νέες πρασιές. Όταν μεταφυτεύουμε κουνουπίδι ή μαρούλια κάνουμε υποχρεωτική ζιζανοκτονία. Μαζεύουμε καρότα και διάφορα λαχανικά.

Δενδροκομία:
Συνεχίζουμε το μάζεμα ελιών ενώ αρχίζουμε να φυτεύουμε νέες. Λιπαίνουμε τα εσπεριδοειδή που πρέπει να τα ποτίζουμε μόνο το απόγευμα. Λιπαίνουμε τις μηλιές και φυτεύουμε αχλαδιές.
Σκάβουμε γύρω στις μεγάλες αχλαδιές και τους κάνουμε συχνά ραντίσματα. Σκαλίζουμε μια δυο φορές το χειμώνα τις φιστικιές και φυτεύουμε νέες. Μπορούμε να φυτέψουμε αμυγδαλιές, λεύκες, ιτιές, φουντουκιές, δαμασκηνιές.

               

* Τα φρούτα, λαχανικά και ψάρια του Νοεμβρίου:
Ακτινίδια, αχλάδια, κυδώνι, λεμόνια, μανταρίνια, μήλα, πορτοκάλια, ρόδι, σταφύλια, αγκινάρες, αντίδια, βρούβες, καρότα, κουνουπίδι, κρεμμύδι, λάχανο, μαρούλια, μελιτζάνες, ντομάτες, πατάτες, παντζάρια, πικροράδικο, πιπεριές, πράσο, ραδίκια, σέλινο, σπανάκι, τσουκνίδες, φασολάκια.

Τσιπούρα, σαργός, χταπόδι, κουτσομούρα, μπαρμπούνι, παλαμίδα, κοκάλια, συναγρίδα. 

 

Παροιμίες για το μήνα Νοέμβριο

Τον Οκτώβρη τα κουδούνια , το Νοέμβρη παραμύθια.

Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.

Άι- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα:
-Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ' Άι- Φιλίππου αυτού είμαι.

Η πούλια βασιλεύοντας το μήνυμά της στέλνει.
Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.

Αν τ' Άη Φιλίππου λείπω, τ' Άγια, των Αγιών δε λείπω.

Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.

Οποίος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.

Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.

Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.

Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είναι στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στους κάμπους.

Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.

Αγιά- Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας αποκρίθη:» μάζεψε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί ο Αι Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.

Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.

Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» - «καλησπέρα».

Νοέμβρη νόα κι έσπερνε, Δεκέμβρη ιδέ κι απόσπειρε, κι έμπα και στ’ αμπέλι σου.

Πηγή: i-diadromi.gr

                  “Καλό Μήνα”