7 Οκτωβρίου 1824: Η Μάχη της Σουβάλας, στα Καρκαβέλια

 

 

Το φθινόπωρο του 1824 ήταν μια απ’ τις πιο κρίσιμες περιόδους της Εθνικής Επανάστασης. Το καλοκαίρι του έτους αυτού είχαν αρχίσει οι νικηφόρες μάχες στην Ανατολική Στερεά με αρχηγούς τον Γεώργιο Δυοβουνιώτη, τον Νάκο Πανουργιά, τον Κομνά Τράκα και άλλους οπλαρχηγούς….

Οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι οι μάχες της Άμπλιανης, που έγινε στις 13 Ιουλίου και της Βάριανης στις 4 Σεπτεμβρίου του 1824, είχαν σαν αποτέλεσμα να αποκόψουν το δρόμο της Γραβιάς προς την Άμφισσα, εμποδίζοντας έτσι την προέλαση των Τούρκων προς την Νότια Παρνασσίδα και από εκεί προς την Πελοπόννησο.

Για να περάσουν στη Νότια Παρνασσίδα, τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, οι Τούρκοι στράφηκαν προς την Σουβάλα, στη Βόρεια πλευρά του Παρνασσού, και όπως αναφέρουν οι ιστορικοί μας «…….Ισχυρή εχθρική δύναμη τεσσάρων χιλιάδων ανδρών, βάδιζαν προς τη Σουβάλα, με σκοπό από τις κορυφές του Παρνασσού να φθάσουν στα Σάλωνα.

Ο Δυοβουνιώτης, που με 300 άνδρες βρισκόταν στη Σουβάλα ανέκοψε την προέλασή τους και τους ανάγκασε να σταματήσουν. Όταν μάλιστα έφθασαν ενισχύσεις με τον Κομνά Τράκα, τον Καλμούκη και άλλους, οι Τούρκοι τράπηκαν σε άτακτη υποχώρηση, αφήνοντας πίσω τους πάνω από 300 νεκρούς και αιχμαλώτους.(Εκδοτική Α.Ε. – 1977 – «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», τομ. ΙΒ, σελ. 364-365)

Οι μάχες αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα τη διάλυση του στρατοπέδου των Τούρκων, που είχε τη βάση στη Γραβιά με αρχηγό τον Δερβίς Πασά, την άτακτη υποχώρησή τους προς το Ζητούνι (Λαμία) και τη Λάρισα και την εδραίωση της Επανάστασης στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα.Έτσι η Ανατολική Στερεά, για αρκετό χρονικό διάστημα έμεινε ανενόχλητη από τους Τούρκους.
Πολλοί ήταν οι ντόπιοι απ΄τα γύρω χωριά, που είχαν λάβει μέρος στις αναφερόμενες μάχες κατά των Τούρκων. Μεταξύ αυτών βέβαια δεν ήσαν λίγοι οι Σουβαλιώτες, που έλαβαν μέρος στον αγώνα.
Ο αείμνηστος Γιώργος Καρούλας γράφει ότι στη μάχη της Σουβάλας που έγινε στα «Καρκαβέλια» του Παρνασσού, όπου περίμενε τους Τούρκους ο Δυοβουνιώτης, πήρε μέρος το σύνολο των Σουβαλιωτών, γιατί κινδύνευαν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για ονόματα Σουβαλιωτών που έλαβαν μέρος στη μάχη. Υπάρχουν όμως Σουβαλιώτες αγωνιστές που έδωσαν το παρών στην επανάσταση του 1821. Τα ονόματά τους είναι παρμένα από τα επίσημα και έγκυρα χειρόγραφα της Εθνικής Βιβλιοθήκης, μη επιδεχόμενα αμφισβητήσεως. ( Δ. Γλημεντζής εφημ. ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ αρ.φυλ.136/1993)
Μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτέμβρη 1843, η Εθνοσυνέλευση ψήφισε νόμους για τη δικαίωση των Αγωνιστών. Έτσι, βάσει του από 18 Σεπτ. 1845 Β.Δ. «Περί των υπέρ πατρίδος αγωνισθέντων και θυσιασθέντων», ζητήθηκε από όλους να υποβάλουν δικαιολογητικά για την αποκατάστασή τους.
Ανάμεσα στους φακέλους που σχηματίσθηκαν βρίσκονται και αυτοί των αγωνιστών του χωριού μας.
Ασφαλώς θα υπάρχουν κι άλλοι που θα παραμείνουν άγνωστοι, γιατί δεν ενδιαφέρθηκαν από υπερηφάνεια και λεβεντιά. Τέτοιο παράδειγμα έχουμε με τον Κωστή Λιανό, ο οποίος δεν αναφέρεται στα Εθνικά αρχεία και βρέθηκε από δημοσιεύματα του τύπου της λαμίας, όπου πέθανε.

Οι αγωνιστές που τα ονόματά τους είναι στην Εθνική βιβλιοθήκη, κατά αλφαβητική σειρά, είναι:

Α.Μ
2855 Αγοριανίτης ή Παπαστάμος Ευστ.
2583 Αδαμόπουλος Αθανάσιος
2584 Αδαμόπουλος Λουκάς
1356 Αναστασίου Ιωάννης
5745 Αναστασίου Μήτρος
2587 Αργυρόπουλος Σταμάτιος
2307 Αυγέρης Αθανάσιος
2593 Βελής Παναγιώτης
5732 Βέλλιος Κώστας
2545 Γεωργίου Ανάγνος (ίσως Ανάγνος Γεώργιος)
2550 Γεωργίου Λουκάς
2553 Γεωργίου Νικόλαος
2859 Διαμαντώνης Δημήτριος
2581 Δρίβας ή Ντρίβας Παναγιώτης
2595 Δρούβας ή Δρίβας Θεόδωρος
2597 Καραγιάννης Νικόλαος
2884 Καραγιώργος ή Καραγιωργόπουλος Λουκάς
2588 Καραγιάννης Λουκάς
1208 Κοντακτζής Θεόδωρος Ιωάν.
2591 Κοντοξής Ιωάννης
3373 Κοντογιάννης Ιωάννης
1946 Κορτσέλης Ιωάννης Χρήστου
2582 Κουτρουμπέλης Ιωάννης
2558 Μητροπαναγιώτης ή μαστροπαναγιώτης Παν.
2552 Νίκος Νικόλαος
2590 Ντόρμας Παναγιώτης
2549 Ντόρμας Χριστόδουλος
2592 Ντρίβας Λουκάς
2598 Οικονόμου Αθανάσιος
2889 Παπαγεωργίου Γιάννος
2594 Παπαγεωργάκης Αθανάσιος
1725 Παπαθεοδώρου Αναγνώστης
2481 Παπαθεοδώρου Θεόδωρος
1717 Παπαναγιωτόπουλος Αναγνώστης
2555 Παπαναγιώτου Χρήστος
2856 Παπαναστασίου ή Μάρος Ιωάννης
2857 Πλατής Δημήτριος
5748 Σκορδάς Ιωάννης
2578 Σκουρογιάννης Ευστάθιος
2556 Σπαθάρος Στάθης
1917 Σταθούλας ή Υφαντής Λουκάς
2585 Στύλιας Θεόδωρος
2786 Συλαίος Αναγνώστης
2858 Τζούτζος Παναγιώτης
2557 Τσαντήρας Κωνσταντίνος
1214 Τσαρμακλής Λουκάς Γεωρ.
1945 Τσερμακλής Θεόδωρος
2551 Τράγος Λουκάς
2596 Χασναντάρας Ιωάννης
1519 Χαρίτος Γιαννούτσος

Από τα βιβλία
1. Α. Αδαμόπουλου «Υδροκίνητες βιοτεχνίες στον Παρνασσό»
2. Κ. Παπαχριστου «Παρνασιώτικα»
3. Γ. Καρούλας «1824, η μάχη της Σουβάλας», εφημ. Παρνασσός αρ. φυλ. 77(93) .
4. Δ. Γλυμεντζής (1990) και (1993) εφημ. Παρνασσός.

 

ΠΗΓΗ  ΛΑΒΑΡΟ 1821