ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ

Το Χριστόψωμο το ευλογημένο ψωμί του Χριστού.

Χριστόψωμο λένε το ψωμί που φτιάχνουν οι γυναίκες προς τιμήν του Χριστού τις παραμονές των Χριστουγέννων. Είναι το ευλογημένο ψωμί του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού. Αυτό που θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του. Τη μορφή, το σχήμα και το στολισμό του ψωμιού αυτού κανονίζουν οι τοπικές συνήθειες. Στα περισσότερα μέρη, στην επιφάνεια του χριστόψωμου σχηματίζουν με ζυμάρι έναν σταυρό. Στις άκρες του τοποθετούν αμύγδαλα και καρύδια, σύμβολα πλούσιας παραγωγής. Αρκετοί μέσα στο ζυμάρι βάζουν ένα νόμισμα ή κάποιο άλλο σημάδι, για να φανεί, κατά το μοίρασμα, ο τυχερός του σπιτιού. Το σαρακατσάνικο χριστόψωμο, ήταν από τα πιο εντυπωσιακά. Είχε πάνω του ολόκληρες παραστάσεις από την ποιμενική ζωή. Κι αυτό γιατί οι Σαρακατσάνοι θεωρούσαν τα Χριστούγεννα καθαρά ποιμενική γιορτή. Είναι δε περήφανοι που ο Χριστός γεννήθηκε στη φάτνη, ανάμεσα σε πρόβατα και βοσκούς. Στην Κρήτη, το ζύμωμα του χριστόψωμου αποτελεί ιεροτελεστία. Χρησιμοποιούνται ακριβά υλικά: Ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα. Κατά το ζύμωμα οι γυναίκες τραγουδούν: «Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει». Πλάθουν το ζυμάρι και αφαιρώντας τη μισή από τη ζύμη φτιάχνουν με αυτήν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη μισή φτιάχνουν με λωρίδες ένα σταυρό. Στο κέντρο του σταυρού τοποθετούν ένα άσπαστο καρύδι ή ένα αυγό, συμβολίζοντας έτσι τη γονιμότητα. Τέλος, την υπόλοιπη επιφάνεια διακοσμούν με διάφορα περίτεχνα σχέδια.  Στο χωριό και σε  άλλα μέρη, όπως στην Αιτωλία, περίμεναν να περάσει πρώτα ο παπάς να το ευλογήσει και ύστερα το έκοβαν. Έπαιρνε έτσι το χριστόψωμο θέση ιερής αρτοκλασίας.   Στα Επτάνησα, το βράδυ της παραμονής έπαιρναν το χριστόψωμο και πήγαιναν κοντά στη φωτιά. Ο νοικοκύρης έριχνε λάδι ή κρασί στη φλόγα. Αν η φλόγα μεγάλωνε, αυτό ήταν καλός οιωνός για το σπίτι, αν έσβηνε, κακός. Το έθιμο του Χριστόψωμου αποτελεί μια συνήθεια βαθιά ριζωμένη στη χώρα μας και θεωρείται έργο θείο κι έθιμο καθαρά Χριστιανικό.πηγή Λεβέτι