Οι βιοτεχνίες της οικογένειας Καρούζου

Η οικογένεια Καρούζου είναι μια απ’ τις παλαιότερες οικογένειες της Σουβαλιώτικης κοινωνίας. Στους εκλογικούς καταλόγους του 1865 είναι εγγεγραμμένος ο Καρούζος Παναγής του Θεοδώρου ετών 33, γεωργός. Στην αξιόλογη μελέτη του Ηλία Θ. Γεωργούση για την γενεαλογική εξέλιξη των Σουβαλιωτών, αναφερόμενος στην οικογένεια Καρούζου, αρχίζει με τον Γιάννη Καρούζου το 1790, συνεχίζει με άλλα μέλη σε διάφορα χρονικά διαστήματα και φτάνει στον Ευθύμιο Καρούζο το 1830, πατέρα του γιατρού Ανάργυρου Καρούζου που γεννήθηκε το 1875.

Ο αείμνηστος Ανάργυρος Καρούζος αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1900 και εγκαταστάθηκε στη Σουβάλα, όπου εκτός της ιατρικής του προσφοράς ασχολήθηκε με επιχειρήσεις (μαντάμι του Καρούζου ή Πριμέτη, αλευρόμυλοι και το εκκοκκιστήριο βάμβακος).

Εκτός της δραστηριότητος αυτής ο γιατρός Καρούζος, ηγετική φυσιογνωμία της Σουβαλιώτικης Κοινωνίας, διετέλεσε πρόεδρος της Κοινότητος την περίοδο 1926 – 27 και 1929 – 1933.

α) Οι αλευρόμυλοι

Στην νοτιοδυτική πλευρά της Σουβάλας, λίγο έξω από τον οικισμό λειτουργούσαν δυο αλευρόμυλοι, που ανήκαν στην οικογένεια Καρούζου.

Ο «επάνω μύλος», ευρισκόμενος σε υψηλότερο επίπεδο, πρέπει να χτίστηκε το 18^ο αιώνα ή και νωρίτερα, και κατά μια άποψη προμήθευε με αλεύρι τους ρουμελιώτες αγωνιστές στον αγώνα της Εθνικής Ανεξαρτησίας του 1821. Αργότερα αγοράσθηκε απ’ τον Γεώργιο Παπαθανασίου και λειτουργούσε σαν υδροτριβή.

Ο δεύτερος μύλος λίγο χαμηλότερα απ’ τον προηγούμενο πρέπει να χτίστηκε μαζί με το εκκοκκιστήριο βάμβακος και λειτούργησε το 1875. Αμφότεροι οι μύλοι λειτουργούσαν με το νερό που έφευγε από τα Μαντάμια μετά τη λειτουργία των εκεί μηχανημάτων και ερχόταν με κανάλι στον τόπο λειτουργίας τους, στον «Μύλο»

 β) Το εκκοκκιστήριο

Το εκκοκκιστήριο ανήκε στην κατηγορία των πριονωτών εκκοκκιστηρίων, με 40 πριονωτούς δίσκους. Δεν υπήρχε όμως το τμήμα δεματοποίησης. Έτσι, μετά την εκκόκκιση, εργάτες έβαζαν το βαμβάκι σε μεγάλους σάκους και το πίεζαν με όση δύναμη μπορούσαν. Πρέπει να σημειώσουμε ότι, το βαμβάκι που εκκοκκιζόταν εδώ, κατά μεγάλο ποσοστό ανήκε στην δραστηριότητα της οικογενείας Καρούζου, η οποία επίσης εμπορευόταν το βαμβάκι της περιοχής.

Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε έως το 1910, οπότε στο εκκοκκιστήριο προστέθηκε πιεστήριο, το οποίο ο Ανάργυρος Καρούζος είχε προμηθευτεί από τα νηματουργεία Πρωτόπαπα του Πειραιά. Το πιεστήριο λειτουργούσε με τη μορφή ατέρμονα κοχλία και η κίνηση δινόταν απ’ την ίδια υδάτινη ενέργεια, που κινούσε τον κάτω μύλο. Με τη μορφή αυτή το εν λόγω εκκοκκιστήριο λειτούργησε μέχρι το 1937.

Το 1937, ο Ευθύμιος Καρούζος έχτισε δυο νέα οικήματα στο χώρο αυτό. Στο ένα κτίριο εγκατέστησε πετρελαιομηχανή με την οποία λειτουργούσε το εκκοκκιστήριο και ο αλευρόμυλος. Το ισόγειο του άλλου κτιρίου χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη βαμβακόσπορου και ο άνω όροφος ως αποθήκη βαμβακιού και γραφείο.

Με τις τροποποιήσεις που επέφεραν στη λειτουργία του εκκοκκιστηρίου έγινε δυνατή απόδοση μέχρι 3 δέματα ημερησίως βάρους 200χλγ. περίπου έκαστον.

Δυστυχώς οι εγκαταστάσεις αυτές κάηκαν απ’ τους Ιταλούς στη διάρκεια της κατοχής το 1943. Διεσώθη μόνο η πετρελαιομηχανή και ο μύλος. Η προσπάθεια για αναδιοργάνωση της επιχείρησης έγινε το 1950 – 1955.

Ανάργυρος και Ευθύμιος Καρούζος

1937. Η αλληλογραφία του Αργύρη Καρούζου με μηχανουργείο του Πειραιά για την αγορά πρέσσας

  Τα δύο νεώτερα κτίσματα που έκτισε ο Ευθύμιος Καρούζος το 1936 - 37

Το πρώτο κτίριο (διώροφο)

Το δεύτερο κτίριο 

Ο μύλος ιδιοκτησίας οικογένειας Καρούζου από το 1835.

Το 1960 περιήλθε στην κυριότητα του Γεωργίου Παπαθανασίου που τον μετέτρεψε σε υδροτριβή.

Τα κείμενα είναι από το βιβλίο του Αντώνη Αδαμόπουλου ΥΔΡΟΚΙΝΗΤΕΣ ΒΙΟΤΕΧΝΙΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΝΑΣΣΟ

Το φωτογραφικό υλικό είναι από το αρχείο της οικογένειας του Ευθυμίου Καρούζου, που μας παραχώρησε η Μαριαλένα Τοπάλη.