Απριλιάτικο βράδυ...

                              …ποίημα του Στέφανου Γρανίτσα*

     Το ποίημα, την ανάλυση, τα στοιχεία για τον ποιητή & το είδος της ποίησης  παρουσιάζει ο εκλεκτός φίλος & εξαίρετος καθηγητής Φιλόλογος Χρήστος Σ. Κοντούλης και τον ευχαριστούμε που μας τιμά με τη συνεργασία του αυτή…

                            Απριλιάτικο βράδυ

   Απόψε λες και γιόμισαν την κάθε βρύση μάγια                                                  

   κι ήπιαν οι ράθυμοι βοσκοί κι αγάλιασαν τα  πλάγια                                                                                

   χορός στο κάθε ανάρραχο αχός στο κάθε ρέμα’

   χίλιες ’μορφιές υφαίνονται σε μεταξένιο στέμμα

   πάνω στους λόγγους τους γλαρούς και στων γκρεμών τ’ απόσκια

   και τα ηλιοβασιλέματα στερνοφιλούν τα μόσκια.

    Ως και τα κυπροκούδουνα κι οι γκιώνηδες κι οι γρύλλοι

    εμέθυσαν απ’ τη χαρά τ’ αποψινού του Απρίλη

    κι εσώπασαν  το κλάμα τους το πικρολάλημά τους,

    να τραγουδήσουν οι καλοί τις νιές στο πέρασμά τους

    απ’ τα ψηλά τα διάσελα στ’ ανάργια μονοπάτια,

    με το γοργό περπάτημα, τα χαμηλά τα μάτια. 

   Ανάλυση Ποιήματος

   Απριλιάτικη βραδιά, βραδιά “σπαρμένη μάγια” υποβλητική, μαγευτική, ξετυλίγεται και σαγηνεύει τις αισθήσεις και τα συναισθήματα των ποιμένων, οι οποίοι νωχελικά, μετά τον ημερήσιο μόχθο, μαζεύονται για να ξαποστάσουν γύρω από τη βρυσομάνα και να ξεδιψάσουν. Συντροφιά καλοκαρδίζουν και οι πλαγιές. Αχειροποίητο υφαντό με πολύχρωμα νήματα η θεσπέσια ομορφιά στους πυκνούς λόγγους, αυτή την ώρα που γαληνεύουν, και στους γκρεμούς που ντύνονται σιγά σιγά το βραδινό τους ντύμα. Ο ήλιος βασιλεύοντας αποχαιρετά με φίλημα τις ποικιλόμορφες μοσχοβολιές. Σε κάθε κορυφή ραχούλας στήνουν κύκλιο χορό τα σύδεντρα ενώ σε κάθε ρεματιά τα νερά κατηφορίζουν κελαριστά. Συνεπαρμένα από τη μοναδική απριλιάτικη ευφροσύνη προσπαθούν να συγχρονιστούν μελωδικά τα μικροκούδουνα από τα ζωντανά, το μονότονο τραγούδι των γκιώνηδων και το κάλεσμα των γρύλλων. Όμως θα πάψουν την παραπονιάρικη και λυπημένη τους λαλιά, όταν οι καλοκάγαθοι νιοι τσοπάνηδες αρχίσουν το ερωτικό υπαινιχτικό τραγούδημα βλέποντας τις κοπέλες να διαβαίνουν ψηλά από τους αυχένες των βουνών και να κατηφορίζουν βιαστικά με την αιδημοσύνη ζωγραφισμένη στα μάτια που πλανεύουν. 

Ο Ποιητής

Στέφανος Γρανίτσας (1880-1927)

Ένας υπέροχος άνθρωπος από τη Γρανίτσα (ορεινό χωριό της Ευρυτανίας) Συγγραφέας*,δημοσιογράφος, ποιητής και πολιτικός (Βουλευτής κατ’ επανάληψη).Υπόδειγμα φιλοπατρίας και πολιτικής αρετής. Το 1912 εθελοντής πολέμησε στον Α΄Βαλκανικό πόλεμο (έφεδρος Ανθυπολοχαγός) στην Ήπειρο για την απελευθέρωσή της. Χρηστός κρατικός λειτουργός στα Ιωάννινα ως το 1914. Άνθρωπος ευαίσθητος, σοσιαλιστικών τάσεων συνέβαλε με τις προτάσεις του στην αγροτική πολιτική του Ελευθέριου Βενιζέλου και στις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Ένας ήρωας της ζωής, ευγενής, αγνός, τίμιος. Μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα με οράματα. Ένας άτυχος άνθρωπος, πέθανε στην Αθήνα από τύφο μόλις 35 ετών. Το φυσιολατρικό πνεύμα και ο νατουραλισμός του είναι διάχυτα στο έργο του.

Βουκολική Ποίηση.

  Από τη λέξη βουκόλος = γελαδάρης, βοσκός βοδιών.                                                Είναι η ποίηση που περιγράφει και εξυμνεί με δροσερό, αφελές και λιτό ύφος τη ζωή και τα συναισθήματα των ποιμένων. Λέγεται και ειδυλλιακή από τα “ειδύλλια”**, ποιήματα του κατ’ εξοχήν βουκολικού ποιητή Θεόκριτου. Ποίηση που αντιτίθεται στην αστική και καταπιεσμένη ζωή των ανθρώπων και περιγράφει τους καημούς των ερωτευμένων. Τέτοια ποιήματα συναντάμε και στη δημοτική μας ποίηση.

Γλωσσάρι

ράθυμος = οκνός, νωθρός                                                                                

πλάγια= πλαγιές                                                                                   

ανάρραχο= κορυφή, ραχούλα                                                                                                          

αχός= ήχος(ακαθόριστος)                                                                                                  

γνέμα= κλωστή, νήμα                                                                                                            

γλαρός= γαλήνιος, ήρεμος                                                                                                                         

απόσκια= σκιερά μέρη                                                                                               

μόσκια= ευωδιές, μόσχος                                                                                                  

διάσελο= δερβένι, αυχένας                                                                                              

ανάρια= αραιά(τοπ.), κάπου-κάπου

 ____________

*“Τα άγρια & τα ήμερα του βουνού & του λόγγου” 

**ειδύλλιο (υποκοριστικό είδος)= μικρό ποίημα, ποιμενικό τραγούδι, τρυφερή ερωτική σχέση(σύγχρονη μεταφ. σημασία ) 

 ____________

-       Ο Συμωνίδης ο Κείος χαρακτηρίζει την ποίηση «ζωγραφιά λαλούσα»

-       Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι «Η ζωγραφιά είναι μποίηση που βλέπεται & η ποίηση είναι ζωγραφιά που ακούγεται»

-       Δ.Σολωμός  «’Εστησ’ ο έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη

-                             κι η φύσις ηύρε την καλή & τη γλυκιά την ώρα»

    

Επιμέλεια- Ανάρτηση: Αλέκος Ι. Βαλάσκας