Αρχαία Εγνατία Οδός… Via Egnatia

          Η Εγνατία Οδός (λατινικά: Via Egnatia ή Via Ignazia) ήταν μια αρχαία ρωμαϊκή οδός....

η κατασκευή της οποίας ξεκίνησε το 146 π.Χ., από έναν Εγνάτιο (πιθανότατα τον Γναίο Εγνάτιο, ύπατο της Μακεδονίας), από τον οποίο πήρε και το όνομά της. Μέσω αυτής της οδού, οι Ρωμαίοι δημιούργησαν, από τα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ., μια διαχρονική διαδρομή επικοινωνίας ανατολής-δύσης που συνέδεε την κάτω Αδριατική με το Βόρειο Αιγαίο.

Η Εγνατία Οδός διέσχιζε περιοχές γνωστές στην αρχαιότητα ως Ιλλυρία (Illyricum), Μακεδονία και Θράκη, σημερινά εδάφη της Αλβανίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Ελλάδας και της ευρωπαϊκής Τουρκίας, αποτελώντας συνέχεια της Αππίας Οδού.

Η οδός είχε συνολικό μήκος περίπου 1.120 χιλιόμετρα (696 ρωμαϊκά μίλια).

Όπως άλλες κύριες ρωμαϊκές οδοί, είχε πλάτος περίπου 6 μέτρα και ήταν στρωμένη με μεγάλες πολυγωνικές λίθινες πλάκες ή με ένα στρώμα συμπιεσμένης άμμου.

Ιστορία

Οι κύριες πηγές για την κατασκευή της Εγνατίας Οδού είναι η «Γεωγραφία» του Στράβωνα και οι λίθινοι οδοδείκτες που έχουν βρεθεί κατά μήκος της.

Οι οδοδείκτες καταγράφουν μήκος 860 χιλιομέτρων, φτάνοντας μέχρι τα όρια της Μακεδονίας με τη Θράκη.

Σύμφωνα με τον Πολύβιο και τον Κικέρωνα, η Εγνατία Οδός ίσως αντικατέστησε μια παλαιότερη στρατιωτική οδό που συνέδεε την Ιλλυρία με το Βυζάντιο, την οποία οι Ρωμαίοι ανακατασκεύασαν.

Η Εγνατία Οδός συνδέει μια σειρά ρωμαϊκών αποικιών από την Αδριατική έως τον Βόσπορο.

Τα άκρα της Εγνατίας και της Αππίας Οδού βρίσκονταν σχεδόν αντικριστά στις δύο ακτές της Αδριατικής, καθιστώντας την έναν άμεσο σύνδεσμο από τη Ρώμη προς τις νότιες βαλκανικές αποικίες. Ήταν επίσης ουσιαστική για τη σύνδεση της Ρώμης με τις ανατολικές επαρχίες της.

Η οδός επισκευάστηκε και επεκτάθηκε πολλές φορές, αλλά συχνά παραμελήθηκε λόγω των εμφυλίων πολέμων.

Η οδός ξεκινούσε από την Απολλωνία και το Δυρράχιο (Επίδαμνος) και περνούσε από τη Λυχνιδό (σημερινή Οχρίδα), διασχίζοντας τη Μακεδονία με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη. Από εκεί συνέχιζε προς την Κύψελα στον Έβρο και κατέληγε στο Βυζάντιο-Κωνσταντινούπολη.

Οι οδοδείκτες μαρτυρούν ότι η Εγνατία Οδός κατασκευάστηκε από τον Γναίο Εγνάτιο, του οποίου το όνομα φέρουν αρκετοί λίθοι.

Ρόλος και Συντήρηση

Η Εγνατία Οδός χρησιμοποιήθηκε από τον Απόστολο Παύλο κατά τη διάρκεια του δεύτερου ιεραποστολικού του ταξιδιού (μεταξύ Φιλίππων και Θεσσαλονίκης).

Έπαιξε καίριο ρόλο σε πολλές ιστορικές στιγμές, όπως στη μάχη των Φιλίππων, όπου οι στρατοί του Ιουλίου Καίσαρα και του Πομπήιου, καθώς και οι δυνάμεις του Αντωνίου και του Οκταβιανού, τη διέσχισαν.

Κατά τη Βυζαντινή εποχή, η Εγνατία Οδός διατηρήθηκε ως κύρια εμπορική και στρατιωτική διαδρομή. Ο Ιουστινιανός Α' επισκεύασε την οδό κατά τον 6ο αιώνα, αν και ακόμα και τότε η κακή της κατάσταση την έκανε δύσβατη όταν έβρεχε.

Σύγχρονη Εποχή

Ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος Εγνατία Οδός, που ολοκληρώθηκε το 2009, ακολουθεί περίπου τη διαδρομή της αρχαίας οδού.

Συνδέει την Ηγουμενίτσα με τα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, περνώντας από Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη, με συνολικό μήκος 670 χιλιόμετρα.

    Πηγή: fb/Σιδηρόκαστρο

                Επιμέλεια -Ανάρτηση   Αλέκος Ι. Βαλάσκας