ΜΑΙΟΣ. Μάη, Μάη, χρυσομάη μ', τί μας άργησες -Μάημ- και δε φάνηκες;

 

                  

                                                                                 ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ

"Γ"

"Κι αν ήρθε νύχτα παγερή , θα ξημερώσει χαραυγή , μη σας τρομάζει η παγωνιά , λαλάτε τη ,τη Λευτεριά....." πάντως εμείς ..... ¨είμαστε ακόμα ζωντανοί  στη σκηνή,  σαν ροκ συγκρότημα.."  και υπομονετικά καρτεράμε  την "ανάσταση" και την "απελευθέρωσή" μας , ......" κι αν  μας αντέξει το

σκοινί " , αυτό τελικά ..... "θα φανεί στο χειροκρότημα ....".

Μάιος  , ο  μήνας της αναγέννησης, της βλάστησης, ο ερχομός του καινούργιου, ο μήνας  των κοινωνικών αγώνων , ο  ωραιότερος μήνας της άνοιξης  .

Ο Πλούταρχος έγραψε ότι η ονομασία του Μήνα  (Maja) προήλθε από το όνομα της νύμφης Μαίας , της ομορφότερης από τις Πλειάδες , τις επτά κόρες του Άτλαντα (Ατλαντίδες) και της  Πλειόνης .

Στον αρχαίο μήνα Θαργηλίωνα αντιστοιχούσε ο Μάιος που τον γιόρταζαν οι αρχαίοι με τα περίφημα "Ανθεοφόρια" και ακόμα παλιότερα "Διονύσια" και τον είχαν αφιερώσει στη θεά της γεωργίας Δήμητρα και στην  κόρη της Περσεφόνη, που τον μήνα αυτόν βγαίνει από τον Άδη κι έρχεται στη γη.

Οι Ρωμαίοι τον γιόρταζαν  με τα "Ροσσύλια" γιορτή που κράτησαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες.

Οι Ρωμαίοι και οι Έλληνες  πίστευαν ότι τα λουλούδια αντιπροσωπεύουν την ομορφιά των θεών και φέρνουν δύναμη, δόξα , ευτυχία και υγεία.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, γιορτάζουν και σήμερα τα "Ροσσύλια" όχι το Μάη αλλά το Σάββατο της Πεντηκοστής που είναι γιορτή πένθους. Την ημέρα αυτή στολίζουν τους τάφους των πεθαμένων συγγενών τους.

"ΤΩΡΑ ΕΙΝ' Ο ΜΑΗΣ ΚΙ ΑΝΟΙΞΗ " . Ένα τραγούδι από το Δαδί (Αμφίκλεια) Φθιώτιδας.  Τραγουδάει παρέα Δαδιωτών και είναι  απόσπασμα από εκπομπή της ΕΡΤ "Το Δημοτικό Τραγούδι" του 1987, γυρισμένη στην Αθήνα, με τίτλο "Μες στου Μαγιού τις μυρωδιές". Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου - Νίκος Μπαζιάνας.

Τώρα, μαρή, τώρα,

τώρα είν’ ο Μάης κι η άνοιξη

τώρα είν’ ο Μάης κι η άνοιξη,

τώρα είν’ το καλοκαίρι

τώρα είν’ το καλοκαίρι

τώρα τα ’λάφια χαίρονται,

τώρα δροσολογιούνται.

Και μια ’λαφίτσα ταπεινή,  ταπεινοκαμαριάρα

δε βόσκει, δε δροσίζεται,

δεν πάει κοντά με τ’ άλλα,

όλο τ’ απόσκια περπατεί

και τα ζερβά  κοιμάται

κι όπ’ εύρει γάργαρο νερό,

θολώνει και το πίνει.

Κι ο ήλιος την ερώτησε

κι ο ήλιος τη ρωτάει:

–Γιατί ’λαφίτσα ταπεινή, ταπεινοκαμαριάρα

δε βόσκεις, δε δροσίζεσαι,

δεν πας κοντά με τ’ άλλα;

[–Ήλιε μου σαν με ρώτησες θε να σ’ ομολογήσω.]

Δώδεκα χρόνους έκανα

στείρα χωρίς ελάφι

κι από τους δώδεκα και μπρος,

απόχτησα ελάφι.

Και ’κεί που βγήκ’ ο κυνηγός να ’λαφοκυνηγήσει

το βρίσκει βόσκει μοναχό, ρίχνει και το σκοτώνει.

ΠΑΛΙΟ ΣΟΥΒΑΛΙΩΤΙΚΟ  ΕΘΙΜΟ . Παλιά  την  πρωτομαγιά  γύριζαν  τα  σπίτια  της Σουβάλας Παρνασσού κορίτσια  5 ή  7  τον  αριθμό ( μονός  αριθμός)  το  ένα "Μάης"  στη μέση ( με καλυμμένο το κεφάλι για να μην αναγνωρίζεται)  και  4 ή 6  συνοδοί  ,  ντυμένα όλα  με  λουλουδάτα  ρούχα  ,  με  στεφάνια  από  λουλούδια  στο  κεφάλι  και  κρατώντας  κουδουνάκια  τραγουδούσαν ,  με παραλλαγές  κάθε φορά , στο σπίτι που πήγαιναν...

   
       

 "Χόρεψε  Μάη μ' χόρεψε  κι Απρίλη  λουλουδάτε
 σ' αυτό  το  σπίτι  πού 'ρθαμε  πέτρα  να  μην  ραγίσει
 κι ο νοικοκύρης  του  σπιτιού χίλια  χρόνια  να  ζήσει.
 Να  ζήσει  σαν  τον  Παρνασσό, ν' ασπρίσει  σαν  το  χιόνι.

 Να  κάμει  γιούς  αρματολούς και  γιους  καπεταναίους....."

ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΠΑΛΙΟ ΣΟΥΒΑΛΙΩΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ. Το πρωί της Πρωτομαγιάς πολλές Σουβαλιώτικες οικογένειες, πριν να πάνε  στην εξοχή  (Πάνω  Σουβάλα , Αγία Ελεούσα , Κεφαλόβρυσο κ.α  ) για να ψήσουν και να  γιορτάσουν  την ημέρα  με  φαγητό , κρασί και γλέντι ,  έτρωγαν  από ένα  βραστό αυγό και  έπιναν από λίγο γλυκό κρασί (μαυροδάφνη).

Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ  .  Η Πρωτομαγιά  είναι η  μέρα που συμβολίζει την τελική νίκη της άνοιξης πάνω στο χειμώνα και γι' αυτό επιλέχτηκε ως εργατική γιορτή και μέρα μνήμης των κοινωνικών αγώνων.

Η πρώτη Μαΐου γιορτάζεται  από τους  εργαζόμενους όλου του κόσμου. Είναι στην πραγματικότητα η καθιερωμένη γιορτή της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου το 1886  , για 8ωρο εργασίας και καλύτερες συνθήκες δουλειάς.

Τον Μάη  του 36  έγραψε  τον συγκλονιστικό  "Επιτάφιο" για τα γεγονότα  το  36  στη  Θεσσαλονίκη ο Γιάννης Ρίτσος,  έργο που μελοποίησε αργότερα  ο  Μίκης Θεοδωράκης  .

.

                                       

                                                                             ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

-Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι.

-Να  'μουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλο το χρόνο πετεινός και γάτος το Γενάρη!

-Να  'μουν το Μάη μπιστικός, τον Αύγουστο δραγάτης.

-Πώς λάμπει ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.

-Σαν έπρεπε, δεν έβρεχε, το Μάη δροσολόγαε…

-Στον καταραμένο τόπο, το Μάη μήνα βρέχει.

ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ? Η πελαργίνα , μόλις βρει σύντροφο,  γεννά τον Απρίλιο , συνήθως 2-3 πολλές φορές όμως ως και 6 αυγά. Κάθε δύο μέρες γεννά και ένα αυγό, ολόλευκο που  ζυγίζει 110 περίπου γραμμάρια .Το κλώσιμα κρατάει 30 περίπου ημέρες  γίνεται και από τους δυο γονείς και τα μικρά βγαίνουν στο φως  τον Μάιο.

                                                            

                                             ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΜΑΗ ΜΗΝΑ

330  Ο Μέγας  Κωνσταντίνος εγκαινιάζει τη νέα πόλη που έχτισε πάνω στο Βυζάντιο και την ονομάζει Νέα  Ρώμη, όπου και μεταφέρει την πρωτεύουσα της Ρωμαικής  αυτοκρατορίας. Η πόλη, όμως, θα μείνει στην ιστορία με το όνομα  Κωνσταντινούπολη.  29/5/1453  Άλωση  της  Κων/πολης  από  τους Τούρκους.

1818  Γεννιέται ο  Γερμανός  φιλόσοφος  Κάρλ  Μάρξ.  8/5/1821 Γίνεται η   μάχη  με  τους  Τούρκους  στο  Χάνι  της  Γραβιάς. 1883  Γεννιέται  ο  Έλληνας  γιατρός  Γεώργιος  Παπανικολάου(τεστ  pap).

1905  Γεννιέται  ο  Μάρκος  Βαμβακάρης. 1909 Γεννήθηκε  ο  ποιητής  Γιάννης  Ρίτσος.  1927 Ο Άγγελος  Σικελιανός διοργανώνει  τις  πρώτες  Δελφικές  γιορτές  στους  Δελφούς . 1928  Γεννιέται  ο  Τσέ  Γκεβάρα.

1936  Κορυφώνεται  η  απεργία  του  λαού  της  Θεσσαλονίκης. Επεμβαίνει  ο  στρατός και  η  αστυνομία. Απολογισμός  10  νεκροί. Για  τα γεγονότα ο Γιάννης  Ρίτσος  γράφει  και  ο Μίκης  Θεοδωράκης μελοποιεί   τον " Επιτάφιο".

30/5/1941  Οι Μανώλης Γλέζος  και  Απόστολος  Σάντας αφαιρούν  τις νυκτερινές ώρες τη γερμανική σημαία από τον ιστό στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, ως ένδειξη αντίστασης στη γερμανική κατοχή.  

1944  Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτελούν 200 Έλληνες στο  Σκοπευτήριο  της  Καισαριανής ύστερα από συνεργασία με ντόπιους συνεργάτες τους . 1945  Η  ναζιστική  Γερμανία  παραδίδεται χωρίς  όρους  στούς  συμμάχους.  Την Πρωτομαγιά του 1976 Πεθαίνει (?)  ο  Αλέκος  Παναγούλης . 1984  Ο  Μάρκος  Βαφειάδης  και  ο  Θρασύβουλος  Τσακαλώτος, δύο μεγάλοι αντίπαλοι του Εμφυλίου, δίνουν τα χέρια και συμφιλιώνονται.

Για περισσότερα γεγονότα για όλους τους μήνες και για όλες τις ημέρες του χρόνου  μπορείτε να ενημερώνεστε  σε καθημερινή βάση από τη δεξιά  στήλη της πρώτης σελίδας του ιστότοπου του Λαογραφικού .

                                         

                                                            ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ  "ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ" ΤΟΥ ΜΑΗ

Πόσοι και  πόσες από εμάς  δεν  τραγουδήσαμε κάποια στιγμή  * την "Παράξενη Πρωτομαγιά"( Γκάτσος - Χατζηδάκης, Μητσιάς), το  "Ξημερώνει Πρωτομαγιά" (  Μάνος Λοίζος ) ,  την "Πρώτη του Μάη "Λοίζος- , Παπακωσταντίνου)   , το " 1η το Μάη , δεν ειν' αργία , είν' απεργία..."  (  Θωμάς Μπακαλάκος ), την "Ελένη  του Μάη"( Γλέζος -Πουλόπουλος) , το "Κορίτσι του Μάη"  ( Πασχάλης -  Ολύμπιανς ) ,

το "Σ' αγαπώ ... σε λίγο ξημερώνει μα κοιμήσου εσύ.." (  Καλογιάννης - Μαρινέλλα) , το "Ήσουν ωραία"

( Κουγιουμτζής -  Καλατζής)", "Άνοιξε το παράθυρο, δροσιά να μπεί του Μάη ( Χατζηνάσιος- Ερ.Θαλασσινός -Καλογιάννης) ,  το "Κόκκινο τραντάφυλλο" (Θεοδωράκης -Νταλάρας )  και βέβαια  το  εμβληματικό "Μέρα  Μαγιού μου μίσεψες" ( Ρίτσος -Θεοδωράκης -Μπιθικώτσης )" αλλά και το  "Μάη μ' , Μάη μ' τι μας άργησες..)   ( Πάνος Τζαβέλας και  Χάρις Αλεξίου) , απ' όπου και ο στίχος  στον τίτλο του σημερινού  μας  αφιερώματος .

"Ο ΜΑΗΣ ΕΧΕΙ ΜΥΣΤΙΚΑ ΚΙ ΕΝΑ  ΚΛΕΙΔΙ ΚΡΥΜΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΕΙ ΜΑΤΙΑ ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΚΑΙ  ΧΕΙΛΙ ΠΙΚΡΑΜΕΝΟ".....

Μας τραγουδά ο  Παντελής Θαλασσινός   σε στίχους  του αείμνηστου λαικού ποιητή και στιχουργού  Ηλία  Κατσούλη  και με αυτό το τραγούδι θα κλείσουμε το Μαγιάτικο  αφιέρωμά μας μέσα από ένα  πανέμορφο  βίντεο που ανέβασε ο χρήστης  rainbowcreta.

Ο Μάης έχει μυστικά κι ένα κλειδί κρυμμένο
που ανοίγει μάτια σκοτεινά και χείλι πικραμένο
έχει και άνεμο τρελό που κουβαλάει τη γύρη
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγει στο πανηγύρι
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγει στο πανηγύρι...

Ο Μάης είναι μουσική από παλιό τραγούδι
από κλαδί ροδακινιάς και από λεύκας χνούδι
δεν έχει Λάμδα ούτε Ρο στη γλώσσα να βουλιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει...

Ο Μάης είναι μια φωτιά, μια φλόγα μαγεμένη
έχει τη μέρα αγκαλιά, τη νύχτα ερωμένη
έχει και ήλιο κυνηγό που ξέρει από σημάδι
να βρίσκει αυτόν που έριξε τα μάγια στο πηγάδι
να βρίσκει αυτόν που έριξε τα μάγια στο πηγάδι..

Δεν έχει Λάμδα ούτε Ρο στη γλώσσα να βουλιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει

είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει.

                                                 

                                                 ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΚΑΙ.......

                                         

                                                                               "Γ"