"Θέλει και γράμματα της ζωής, όχι μόνο του σχολείου", μου είχε πει αυστηρά χωριανός μου κυρατζής, παρατηρώντας με να ρίχνω ανάποδα την θηλιά στο σαμάρι του αλόγου, καθώς φορτώναμε καυσόξυλα...
Τον καιρό που ήμουν φοιτητής. Χρόνια μετά βρέθηκα σε ένα άλλο χωριό της Πίνδου ως ερευνητής. Ήταν στην δεκαετία του 1990 , όταν υπήρχαν ακόμα σχολεία σε κάποια χωριά. Ρώτησα στο προαύλιο κάποιους μαθητές ποιο είναι το ποτάμι δίπλα στο χωριό, κανείς τους δεν γνώριζε. Ήξεραν, ωστόσο, το μήκος του Νείλου, του Δούναβη και του Εφράτη. Φυσικά δεν γνώριζαν και πού πηγάζει και πού χύνεται. Δεν τους το είχε πει ο δάσκαλος, ούτε τον ενδιέφερε και τον ίδιο..."Θέλει και γράμματα της ζωής..." Αλήθεια,
στο σχολείο δεν μαθαίνουμε γράμματα της ζωής; Δεν είμαι βέβαιος. Είμαι, ωστόσο,
βέβαιος πως τα γράμματα που έμαθα εγώ λίγη σχέση είχαν με την ζωή μου και την
ζωή των συγχωριανών μου. Το αντίθετο, ήταν "γράμματα" που
αναπαριστούσαν στρεβλά αυτήν την ζωή και είχαν ως αποτέλεσμα την αλλοτρίωσή
μας. Ο Μέλης κι ο Κανέλλης κι ο βοσκός με την φλογέρα, που παρίσταναν έναν
τρόπο ζωής ειδυλλιακό και θαυμαστό, δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματική ζωή
μας, που ήταν σκληρή και κάθε άλλο παρά ρομαντική.
Και το ερώτημα, βέβαια, προκύπτει αβίαστα: αφού αυτή η
ζωή είναι τόσο ωραία, γιατί όσοι την ζούνε ωθούν τα παιδιά τους "να πάρουν
των ομματιών τους"; Επιπλέον, αφού όλα αυτά είναι τόσα καλά πράγματα,
γιατί δεν διδάσκονται ως έχουν, ως πραγματικές γνώσεις και όχι ως εξωραϊσμένες
καταστάσεις στο σχολείο; Μια λογική απάντηση θα ήταν γιατί δεν θέλουν να γίνουμε
γωργοί, κτηνοτρόφοι κλπ. Γιατί, όμως, όχι, αφού η ζωή αυτή είναι ειδυλλιακή;
Και η επιστήμη; Η επιστήμη δεν έχει σχέση με όλα αυτά;
Με την πραγματική ζωή, ας πούμε, των γεωργών και των κτηνοτρόφων ή των εργατών;
Στις μέρες μας οι κοινωνικοί επιστήμονες μιλάνε για
την "τοπική γνώση" και την αξία της, ακολουθώντας τις διδαχές
μεταμοντέρνων Αμερικανών. Μιλάνε για την αξία των τοπικών πολιτισμικών
συστημάτων, για το μικρό και το διαφορετικό, που χρήζουν προσοχής και σεβασμού.
Δημιουργείται μια ολόκληρη βιομηχανία γύρω απο την λεγόμενη "άυλη
κληρονομιά" με τις ντιρεκτίβες διεθνών οργανισμών κι εμείς
"ανακαλύπτουμε" όχι απλά αυτό που χάσαμε αλλά αυτό που περιφρονήσαμε
στο όνομα της "ανάπτυξής " και του "εκσυγχρονισμού".
Στο επίπεδο των κοινωνικών αντιλήψεων και
συμπεριφορών, αρνηθήκαμε τις "χωριάτικες" ρίζες μας, την ίδια την
κοινωνική μας ταυτότητα, για να την "ανακαλύψουμε" και αυτήν στο
πλαίσιο της αστικής δομικής νοσταλγίας και του συνακόλουθου συνθήματος
"επιστροφή στις ρίζες", όταν οι ρίζες είχαν σχεδόν μαραθεί και από
δική μας υπαιτιότητα.
Όλα αυτά όχι μόνον στο όνομα της προόδου αλλά και στο
όνομα του εθνικού χρέους. Δίχως να σκεφτούμε το ουσιαστικό περιεχόμενο της
εθνικής μας ταυτότητας, της έννοιας της πατρίδας. Δίχως να αναρωτηθούμε ποια
είναι η τω όντι ιστορία μας.
Τι είναι, τελικά, η πατρίδα; Τα μεγάλα λόγια για τους ενδόξους προγόνους, η Ακρόπολη και η Αγιά Σοφιά μόνον ή και τα ταπεινά εικονοστάσια στα σταυροδρόμια της επαρχίας και οι ασβεστωμένοι κορμοί στις αυλές των πατρικών μας σπιτιών;
Από το βιβλίο μου ΕΘΝΟ ΟΙΚΟ ΤΟΠΙΚΑ
Πηγή: fb
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
"Επιτρέπεται η υποβολή σχολίων σχετικών, βέβαια, με το θέμα της κάθε ανάρτησης. Η ελεύθερη έκφραση γνώμης και καλόπιστης κριτικής για τα θέματα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας είναι ευπρόσδεκτη. Αντίθετα, κάθε σχόλιο υβριστικού, προσβλητικού & κακόβουλου περιεχομένου και μάλιστα ανώνυμο θα διαγράφεται."