Ο εορτασμός της επετείου της Μάχης της Σουβάλας

     Γιορτάσαμε στο χωριό μας προχθές την Κυριακή 2 Οκτωβρίου, για δεύτερη χρονιά επισήμως..

την καθιερωθείσα πέρυσι, με Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Δελφών, ως Δημόσιας Εορτής Τοπικής Σημασίας, το πολεμικό γεγονός που έλαβε χώρα στις 7 Οκτωβρίου 1824 στην περιοχή “Καρκαβέλια” Παρνασσού και το οποίο καταγράφηκε στις δέλτους της ιστορίας του έθνους μας ως “Η Μάχη της Σουβάλας”.

    Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στη μαγευτική περιοχή “Έξω Καρκαβέλια” Παρνασσού υψ.1.700μ.(διοικητικά όρια Κοινότητος Πολυδρόσου Φωκίδος) & στο σημείο όπου έχει τοποθετηθεί αναθηματική πλάκα για τους αγωνιστές που έλαβαν μέρος σε αυτή τη μάχη.

Ενεργός & ουσιαστική υπήρξε η συμμετοχή του Συλλόγου μας αφού,  ο τόνος , το χρώμα & το νόημα της εκδήλωσης αναδείχθηκαν τόσο μέσα από τον εμπεριστατωμένο & εξαιρετικά εκφωνηθέντα Πανηγυρικό της Ημέρας από την Αντιπρόεδρο μας καθηγήτρια Φιλολογίας κ. Νάγια Χρ. Πάντου όσο & από την συμμετοχή μελών του Συλλόγου ενδεδυμένων με παραδοσιακές τοπικές ενδυμασίες.

Στην εκδήλωση παρέστησαν & κατέθεσαν στέφανο οι:

Βουλευτής Φωκίδος κ. Ιωάννης Μπούγας , Δήμαρχος Δελφών κ. Παναγιώτης Ταγκαλής, ο Αντιδήμαρχος ΔΕ Παρνασσού κ. Αθανάσιος Αδαμάκος, η Πρόεδρος της Κοινότητας Πολυδρόσου κα Έφη Τοπάλη, η Αντιδήμαρχος του Δήμου Αμφίκλειας – Ελάτειας κα Πέλυ Τσιρνόβα, ο Αστυνομικός Διευθυντής Ν. Φωκίδας κ. Κωνσταντίνος Τοπάλης, ο αναπληρωτής προϊστάμενος ΠΚ Πολυδρόσου κ. Σοφιανός Νικόλαος, ο εντεταλμένος ΔΣ του Δ. Δελφών κ. Ευάγγελος Κούσουλας, ο Πρόεδρος εφέδρων αξιωματικών Φωκίδας κ. Γρηγόρης Μιχαλέας, ο Πρόεδρος του Λαογραφικού Ιστορικού Συλλόγου ¨Η Σουβάλα Παρνασσού¨ κ. Αλέξανδρος Βαλάσκας, η Διευθύντρια πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Ν. Φωκίδας κα Αμαλία Παπαϊωάννου, ο Πρόεδρος πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Δ. Δελφών κ. Ζαχαρόπουλος Ανδρέας, αντιπροσωπία δασκάλων & μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Πολυδρόσου.

  Επίσης παραβρέθηκαν οι Πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων Καστελλίων κ. Γ. Χαλατσάς & Επταλόφου κ. Αλ. Λιάπης ως και πολλοί συγχωριανοί μας.

  Τη φωτογραφική κάλυψη της εκδήλωσης είχε ο διαχειριστής του polydrososparnassou.blogspot & μέλος του Συλλόγου μας κ. Χρήστος Μουτσιανάς.

Στον πανηγυρικό της ημέρας η κ. Νάγια Πάντου αφού αναφέρθηκε αρχικά συνοπτικά στο ποια ήταν η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή μας στη Στερεά Ελλάδα, κατά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνος των Ελλήνων,  στη συνέχεια αναφέρθηκε διεξοδικότερα σε πολεμικά γεγονότα & μάχες που διεξήχθησαν στην εγγύτερη περιοχή μας κατά το έτος 1824 όπου περιλαμβάνονταν & η Μάχη της Σουβάλας.

Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας της κ. Πάντου με την αναφορά της στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο του 1824 αλλά & στη συγκεκριμένη μάχη.   

  “Το 1824, χρονιά κατά την οποία διεξήχθη και η μάχη που εορτάζουμε σήμερα, η Επανάσταση του Ελληνικού Έθνους έμπαινε στον 4ο χρόνο.

     Το καλοκαίρι του 1824 ο Δερβίς Πασάς, με τους οπλαρχηγούς Γιουσούφ Πασά  και τον Αμπάζ Ντίπρα στα πλαίσιο του ευρύτερου Τούρκο-Αιγυπτιακού σχεδίου αντιμετώπισης της Επανάστασης, εισέβαλε με 15.000 στρατό στην Ανατολική Στερεά  Ελλάδα.

     Σκοπός των ενωμένων δυνάμεων των Οθωμανών, να καταπνίξουν την επανάσταση στη Στερεά και να περάσουν μέσω Ναυπάκτου στην Πελοπόννησο.

      Για να πετύχει το σχέδιο αυτό ο σουλτανικός στρατός χωρίστηκε σε 3 τμήματα.

     Το πρώτο με 1.500 πεζούς θα επιτίθετο μέσω Οίτης-Βαρδουσίων στο Λιδωρίκι.

    Το δεύτερο και ισχυρότερο με 10.000 πεζούς, 1.000 ιππείς και τα 2 πεδινά κανόνια υπό τους Γιουσούφ Πασά και Αμπάζ Ντίπρα μέσω Μπράλου-Γραβιάς θα επιτίθεντο στην Άμφισσα 

   Το 3ο τμήμα υπό τον ίδιον Δερβίς Πασά με 2.000 πεζούς και 500 ιππείς θα αποτελούσε την εφεδρεία του στρατού εισβολής.

    Στις 8 τού Ιουλίου μια τούρκικη δύναμη παράτησε το Χάνι της Γραβιάς και προχωρά προς το Λιδωρίκι, όπου βρισκόταν με λίγα παλικάρια ο Σκαλτσάς. Μαζί με τον Σαφάκα που έτρεξε εκεί, οι Έλληνες  κατάφεραν και τους γύρισαν πίσω.

   Στις 13 τού Ιουλίου κινήθηκε από το Χάνι της Γραβιάς όλη η Τούρκικη δύναμη που είχε συναχτεί εκεί, πάνω από οχτώ χιλιάδες, έχοντας μαζί της και δυο κανόνια.

Τράβαγαν για τα Σάλωνα.

  Σαν έφτασαν όμως στην Άμπλιανη βρήκαν το δρόμο φραγμένο μ’ έλατα. Πίσω απ’ αυτά ήταν ταμπουρωμένοι ίσαμε τρεις χιλιάδες Έλληνες που θ’ αντιβγαίνανε σε τριπλάσιους σχεδόν εχθρούς.

Η μάχη άρχισε στις 9 το πρωί στις 14 τού Ιουλίου.

   Ο πόλεμος, πεισματικός κι από τα δυο μέρη, οι Έλληνες έκαναν γιουρούσι πάνω τους.

   Πανικόβλητοι οι εχθροί έτρεξαν πίσω να φτάσουν στο Χάνι της Γραβιάς και να γλιτώσουν.

Ήτανε νίκη για τους Έλληνες.

    Στις 14 Σεπτεμβρίου, 1.000 Αλβανοί επιτέθηκαν εναντίον των ελληνικών σωμάτων κοντά στη Βάριανη.

     Σε μια 4ωρη μάχη μέσα και γύρω από το χωριό, οι Τούρκοι νικήθηκαν  και υποχώρησαν.

Δεν είχαν πλέον άλλη επιλογή, απ’ το να περάσουν από τη Σουβάλα.

    Άλλη επιλογή δεν είχαν όμως και οι Σουβαλιώτες που έβλεπαν να κινδυνεύουν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους αλλά κυρίως  και μαζί μ` αυτούς κινδύνευε και η επανάσταση στη Στερεά .

Οι πρώτες αψιμαχίες ξεκίνησαν στις 16 Σεπτεμβρίου.

    Είχαμε συμπλοκές στο “Κακόρεμα”, στο “Κεφαλόβρυσο” και στα “Γούπατα ή πλαγιές”, όπου είχαν διασκορπιστεί οι Σουβαλιώτες και οι οικογένειές τους.

 Βλέποντας τα δύσκολα οι Τούρκοι και μην έχοντας άλλα περιθώρια, συγκέντρωσαν 4οοο άνδρες και με βαρύ οπλισμό ξεκίνησαν.

Θα κατευθύνονταν προς τα “Μέσα Καρκαβέλια”, στο “Αραχωβίτικο λιβάδι” και από εκεί να τραβήξουν για τα Σάλωνα.

 Πριν ξεκινήσει η μάχη έφτασε και ο Κομνάς ο Τράκας με τον Γιώργο Καλμούκη με τους άντρες τους.

Ο Δυοβουνιώτης έδωσε το σύνθημα της επίθεσης με αποτέλεσμα να αιφνιδιαστούν οι Τούρκοι.

Η μάχη κράτησε μέχρι το απόγευμα της 7^ης Οκτωβρίου 1824, και οι Σουβαλιώτες μαθημένοι να πολεμούν καλυπτόμενοι πίσω από τα δένδρα, υποχρέωσαν τους Τούρκους σε άτακτη υποχώρηση, αφήνοντας πίσω τους 300 νεκρούς, πολλούς αιχμαλώτους, λάφυρα και όπλα.

     H νίκη στα Καρκαβέλια οφείλεται στον ηρωισμό των Ελλήνων, οι οποίοι δεν πτοήθηκαν από την τρομερή υπεροπλία των τούρκικων δυνάμεων.

    Μετά τις δυο απανωτές ήττες σε Βάργιανη και Σουβάλα, οι Γιουσούφ πασάς και Αμπάζ Ντίπρα διέλυσαν το στρατόπεδο της Γραβιάς και επέστρεψαν στο Λιανοκλάδι όπου βρίσκονταν ο αρχηγός της εκστρατείας, Δερβίς πασάς.

    Στη συνέχεια αποσύρθηκαν όλοι μαζί στη Λαμία και στις 12 Οκτωβρίου τα υπολείμματα της τουρκικής στρατιάς αναχώρησαν ταπεινωμένα για τη Λάρισα.

    Ο Δερβίς πασάς, παρόλα τα φιλόδοξα σχέδια που εκπόνησε για την καταστολή της ελληνικής επανάστασης, στα τέλη του 1824 αντικαταστάθηκε, εξορίστηκε και αποκεφαλίστηκε από το σουλτάνο τον Ιούνιο του 1826.

     Έτσι, η Στερεά Ελλάδα για αρκετό διάστημα έμεινε ανενόχλητη από τους Τούρκους, ώσπου σε λίγα χρόνια, το 1828, σήμανε η ανεξαρτησία του Ελληνικού κράτους.

    Ανεξαρτησία που δεν ήρθε με συνθηκολογήσεις & υποταγές  αλλά με ένοπλο αγώνα θυσίες & αίμα αγωνιστών σαν αυτούς που πολέμησαν σε αυτή τη μάχη που εμείς γιορτάζουμε σήμερα.

    Και αν πέρασαν ακόμη και δύο αιώνες από εκείνο τον ξεσηκωμό του γένους, εμείς είμαστε & θα είμαστε πάντα εδώ τιμώντας εκείνους που αγωνίστηκαν & έπεσαν για την ελευθερία της πατρίδας, δίδοντάς τους, παράλληλα με τις ευχαριστίες μας για τον αγώνα & τη θυσία τους, την υπόσχεση ότι θα φανούμε αντάξιοί τους εάν & εφόσον χρειασθεί να υπερασπιστούμε τα πάτρια, τα ιερά & όσια & όσα εκείνοι με τη θυσία τους μας κληροδότησαν.

     Γιατί όπως λέει & ο ποιητής:

“Η μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα, με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται & με το αίμα ”

     “ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821”

     “ΖΗΤΩ TO ΕΘΝΟΣ”

     “ ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ”  

Περισσότερες φωτογραφίες από την εκδήλωση στον παρακάτω Σύνδεσμο:

https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.5537755609636929&type=3

 Ευχαριστίες

          Ευχαριστούμε τον κ. Χρήστο Μουτσιανά για την παραχώρηση των φωτογραφιών.    

     

     

     Επιμέλεια - Ανάρτηση: Αλέκος Ι. Βαλάσκας