Μια Σουβαλιώτισσα… “εκοιμήθη”. ΑΦΙΕΡΩΜΑ

                              

                            Βασιλική (Κική) Χριστοπούλου – Μερτζάνη 

Γράφει ο Αλέκος Ι. Βαλάσκας* 

 Τούτη την ώρα, 18:45 της σημερινής καυτής Αυγουστιάτικης ημέρας της 4^ης Αυγούστου,  που γράφονται τούτες οι γραμμές, η φιλόξενη γη της Σουβάλας δέχεται στην αγκαλιά της ένα ακόμη τέκνο της, άξιο της γενέτειρας γης τέκνο, τη Βασιλική (Κική) Χριστοπούλου – Μερτζάνη ...

 Η Κική Χριστοπούλου, όπως την ήξεραν οι παλαιότεροι & περισσότεροι Σουβαλιώτες, γεννήθηκε στη Σουβάλα το έτος 1931. Γονείς της ο ιατρός Ευθύμιος Λαμπρ. Χριστόπουλος & η Κωνσταντίνα Φραγγ. Γρίβα από τον Μώλο Φθιώτιδος. Αδελφή της η Λένα που έφυγε από τη ζωή πριν λίγα χρόνια.

Η αστική καταγωγή της, της επέτρεψε, από μικρή ηλικία, μετά το Δημοτικό Σχολείο, τα δύσκολα χρόνια του πολέμου & της κατοχής, να σπάσει τα στενά σύνορα του χωριού και να εγκατασταθεί με τη μητέρα της & την μικρότερη αδελφή της Λένα, στην Αθήνα όπου παρακολούθησε και τελείωσε το Γυμνάσιο & έλαβε ιδιαίτερη μόρφωση κυρίως στη γλωσσομάθεια των Γαλλικών & Αγγλικών, κάτι που για την εποχή θεωρείτο προνόμιο των ολίγων. 

Παντρεύτηκε τον Αθηναίο πολιτικό μηχανικό Ανδρέα Μερτζάνη & απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο & τη Λητώ. Εργάσθηκε αρκετά χρόνια στον ιδιωτικό τομέα αλλά εκεί που αναμφισβήτητα άφησε το αποτύπωμά της ως άνθρωπος- συνάνθρωπος ήταν το σημαντικό και αξιόλογο κοινωνικό και φιλανθρωπικό της έργο που ως “πρέσβειρα”, θα έλεγα, του εθελοντισμού προσέφερε αφιλοκερδώς και ανιδιοτελώς. 

Για αρκετά χρόνια διετέλεσε μέλος αλλά & Πρόεδρος στη Χ.Ε.Ν./Αθήνας με πολύ σημαντική προσφορά αλλά & επι σειρά ετών μέλος των φίλων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας (Μουσείου Γουλανδρή).

      
            Εδώ η Κική με το θαλασσί σακάκι με φίλες & συνεργάτιδες στο Μουσείο Γουλανδρή

Χαρακτήρας ακέραιος, προσηνής, δοτικός και δίκαιος που τη διέκρινε η τιμιότητα και η ταπεινοφροσύνη. Ιδεαλίστρια & ασυμβίβαστη αγωνίστρια, κυρίως σε θέματα των δικαιωμάτων των γυναικών, πρωτοστατώντας στον αγώνα αναγνώρισης της ισότητας των φύλων. 

 Μια γνήσια Ελληνίδα και αυθεντική Σουβαλιώτισσα.         

Μια Σουβαλιώτισσα που αν και δεν έζησε στο χωριό τα εφηβικά και νεανικά της χρόνια το υπεραγαπούσε και ενδιαφερόταν πάντα για τα ζητήματα που  απασχολούσαν είτε πρόσωπα είτε γενικότερα τη μικρή μας κοινωνία, προσφέροντας και βοηθώντας όπου και όπως μπορούσε.

Μεγάλη και σημαντική βέβαια η προσφορά της Βασιλικής και δικιάς μας Κικής και στον εν Αθήναις  Σύνδεσμο Απανταχού Πολυδροσιωτών με κορυφαία, κατά την άποψή μου, προσφορά την επιμέλειά της για την έκδοση του εξαιρετικού Βιβλίου (Πρότυπο σύγγραμμα Σουβαλιώτικης Λαογραφικής καταγραφής) με τον τίτλο “ Μια Σουβαλιώτισσα θυμάται” (Χρον. εκδ. 2002) όπου εκεί μετέφερε τις αυθεντικές αφηγήσεις,  που η ίδια είχε καταγράψει- ηχογραφήσει είκοσι Σουβαλιωτισσών γυναικών που εξιστορούσαν με τη γνήσια Σουβαλιώτικη ντοπιολαλιά πτυχές της ζωής τους στο χωριό.

Είναι χαρακτηριστικό το κείμενο του Πρόλογου της ίδιας σε αυτό το βιβλίο και αξίζει να το παραθέσουμε εδώ.

   

Αυτή σε γενικές γραμμές ήταν η εκδημήσασα σήμερα Βασιλική (Κική) Χριστοπούλου – Μερτζάνη για την οικογένειά της, τους συγγενείς της, τους φίλους της, τους συνεργάτες & συνοδοιπόρους της στις όποιες οργανώσεις & δράσεις συμμετείχε αλλά και για τους συγχωριανούς μας απανταχού Σουβαλιώτες. 

Και θα ήταν παράλειψή μου εάν δεν ανέφερα σ' αυτό το ταπεινό μου αφιέρωμα μια μαρτυρία της βαφτιστήρας της, της Δροσούλας Χρ. Τσαρμακλή, όταν της τηλεφώνησα σήμερα το πρωί να τη συλλυπηθώ και να της ζητήσω κάποια στοιχεία για εκείνη, και μου είπε ότι σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μαζί της στις αρχές του καλοκαιριού της είπε ότι διαβάζει για μια φορά ακόμη τον Όμηρο και κάπου - κάπου ανάμεσα και λίγο Καβάφη. Και μόνο αυτή η μαρτυρία καταδεικνύει το μέγεθος της πνευματικής υγείας και τα αποθέματα ψυχικής δύναμης αυτής της γυναίκας παρά τα 91  χρόνια της. 

Ας μου επιτραπεί όμως εδώ να γράψω λίγα λόγια και για το ποια ήταν για εμένα η Βασιλική Χριστοπούλου, η δική μου Κική,  για τη γνωριμία μου & τη σχέση μου μαζί της . 

Αρκετά χρόνια μικρότερός της ο ίδιος, θα θυμάμαι το δέος που με διακατείχε κάθε φορά, που μικρός ακόμη, την έβλεπα όταν ερχόταν στο χωριό. Τα αριστοκρατικά της χαρακτηριστικά, το παράστημά της, το αγέρωχο περπάτημά της, η λεβεντιά της που θα τη ζήλευαν ακόμη και άνδρες, το χαρακτηριστικό ηχόχρωμα της φωνής της, το αετίσιο βλέμμα της και η ευγένειά της με μάγευαν ώσπου αργότερα, το δέος που ένοιωθα πριν,  μετατράπηκε τώρα σε θαυμασμό.

Τόσο οι δικές μου οικογενειακές & επαγγελματικές υποχρεώσεις όσο & οι διαφορετικοί τόποι διαμονής μας (εκείνη στην Αθήνα, εγώ στη Λάρισα) δεν μας επέτρεπαν να βρισκόμαστε ή να έχουμε ιδιαίτερες σχέσεις.

Ήταν μια-δυο φορές κάποια χρόνια που συναντηθήκαμε στο χωριό στο πατρικό μου όταν η ίδια είχε επισκεφθεί τους γονείς μου αφού και με τους δύο διατηρούσε ιδιαίτερη φιλία και με τον μεν πατέρα μου έκαναν πολλές συζητήσεις ανταλλάσοντας απόψεις για ζητήματα & προβλήματα του χωριού για δε τη μητέρα μου ήταν μία από τις είκοσι Σουβαλιώτισσες που επέλεξε να πάρει τις συνεντεύξεις τους και να ηχογραφήσει τις αφηγήσεις τους για τη συγγραφή του βιβλίου.

Μετά το θάνατο του πατέρα μου (Ιουλ.2005), του “αυτοδίδακτου λαογράφου” κατά το χαρακτηρισμό της ιδίας, πήρα την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Λαογραφικού-Ιστορικού Συλλόγου στο χωριό μας.

Ως ήταν φυσικό ένα από τα πρώτα πρόσωπα που ενημέρωσα και ζήτησα την αρωγή τους ήταν και εκείνη που ασφαλώς έστερξε και με τις συμβουλές της & την ευθυκρισία της με βοήθησε αρκετά στο εγχείρημά μου αυτό και την συμβουλευόμουν πάντα τα πρώτα έξη χρόνια (2006-2012) που διετέλεσα Πρόεδρος αυτού του Συλλόγου.

Τις προσωπικές μου ευχαριστίες βέβαια τις της εξέφρασα εν ζωή, αλλά ως χρέος στη μνήμη της τις επαναλαμβάνω δημοσιοποιώντας τες σήμερα.

Αλλά και από πλευράς του Συλλόγου μας αισθανόμαστε την υποχρέωση να αναφέρουμε και να δημοσιοποιήσουμε σήμερα, στη μνήμη της, τη μεγάλη προσφορά της προς το Σύλλογό μας με την παραχώρηση των δικαιωμάτων επανέκδοσης του βιβλίου της το οποίο και τυπώσαμε σε 2^η Έκδοση το 2017. Της είμαστε ευγνώμονες.  

 Το παραχωρητήριο των δικαιωμάτων της.

 

Αυτή ήταν τόσο για εμένα προσωπικά όσο και για τον Λαογραφικό – Ιστορικό Σύλλογο “Η ΣΟΥΒΑΛΑ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ” η Βασλική (Κική) Χριστοπούλου – Μερτζάνη.

  

Και το Γενεαλόγιο της οικογενείας Χριστοπούλου όπως τηρείται στο Αρχείο του Συλλόγου μας.

                           “Καλόν Παράδεισον” αγαπημένη μας Κική. 

        Ας είναι ελαφρύ το χώμα της αγαπημένης μας γενέτειράς Σουβάλας που από σήμερα σε σκεπάζει. 

       Στα παιδιά σου & τους συγγενείς σου ευχόμαστε τη εξ ύψους παρηγορία.

 

 

                            * Ο  Αλέξανδρος  Ι. Βαλάσκας είναι Επισμηναγός ε.α.,  π. Πρόεδρος του Λαογραφικού - Ιστορικού Συλλόγου Πολυδρόσου και νυν Γραμματέας του Συλλόγου & διαχειριστής αυτού του ιστολογίου .