“Η Ζωή εν Τάφω…”

 Του  Αλέκου Ι. Βαλάσκα 

ΕΚΕΙΝΟΣ, τότε (33μ.Χ.), τα φρικτά πάθη…

τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον, δι’ ημάς κατεδέξατο…

…Εμείς, σήμερα, 2000 χρόνια σχεδόν μετά, απαρνησάμενοι πολλάκις & πολλαπλώς ΕΚΕΙΝΟΝ & ανερχόμενοι τον ιδιότυπο δικό μας  Γολγοθά όλο & περισσότεροι όλο & περισσότερο, με τα ελάχιστα εναπομείναντα ψήγματα πίστης στις ψυχές μας, στρέφομε τα μάτια μας προς τα Άνω , παρακαλώντας Τον να σώσει τις ζωές μας, από τη θανατηφόρο πανδημία, για να συνεχίσουμε να “ζούμε” ευδαιμονούντες αποβλέποντες, πολύ φοβάμαι, οι περισσότεροι εξ ημών, εις «άρτον & θεάματα» και όχι εις καλλιέργειαν και σωτηρίαν ψυχής… 

      Μεγάλη Παρασκευή σήμερα: Εκείνος, αφού συγχώρεσε και τους σταυρωτές Του, φρόντισε και για την Παναγία Μητέρα Του, αναθέτοντάς την στον αγαπημένο Του μαθητή, Ιωάννη, ολοκλήρωσε πια το έργο Του πάνω στη Γη: «Τετέλεσται», είπε και ο Αθάνατος καταδέχτηκε τον θάνατο, για να μας χαρίσει και το πολυτιμότερο δώρο: την ανάστασή μας και την αιώνια ζωή.

Η Αγία και Μεγάλη Παρασκευή είναι η ημέρα του Πάθους, η ημέρα της υπέρτατης θυσίας, η ημέρα της «άκρας ταπεινώσεως» του Κυρίου.

Την ημέρα αυτή επιτελούμε τα σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τις ύβρεις, τους γέλωτας, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην και προπάντων τον Σταυρόν και τον Θάνατον, τα οποία για χάρη μας εκουσίως καταδέχτηκε να πάθει ο Κύριος.

Ακόμη, θυμόμαστε και τη σωτήρια πάνω στον σταυρό ομολογία του ευγνώμονα ληστή, που σταυρώθηκε μαζί με τον Κύριο. «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔρθῃς ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου», ομολόγησε βαθιά μετανιωμένος, την ώρα που όλοι Τον περιγελούσαν ή Τον αρνούνταν και ο Κύριος τον βεβαίωσε ότι θα ήταν σε λίγο μαζί Του πρώτος στον Παράδεισο!

Στην εκκλησία δεν γίνεται Θεία Λειτουργία. Το πρωί, στον Εσπερινό, γίνεται η Αποκαθήλωση (κατεβαίνει το σώμα του Χριστού από τον Σταυρό) και βγαίνει ο Επιτάφιος. Οι πιστοί προσκυνούν το Ευαγγέλιο πρώτα και τον Επιτάφιο. (Ο Επιτάφιος είναι ειδικό ύφασμα, πάνω στο οποίο είναι κεντημένο ή ζωγραφισμένο το άχραντο Σώμα του Χριστού και τα πρόσωπα που φρόντισαν για την Αποκαθήλωση και την Ταφή Του). 

Μεγάλη Παρασκευή 2011 - Οικουμενικό Πατριαρχείο

Ο επιτάφιος

Το βράδυ γίνεται περιφορά του Επιταφίου (η κηδεία και η ταφή, σαν να λέμε, του Χριστού) και ψάλλονται τα Εγκώμια του Επιταφίου Θρήνου σε τρεις στάσεις: (« Ἡ Ζωή ἐν τάφῳ…», «Αἱ γεννεαί πᾶσαι…» , «Ἀξιον ἐστί…»). Επιστρέφοντας και μπαίνοντας στον ναό, περνούμε όλοι κάτω από τον Επιτάφιο, για να ευλογηθούμε.

Τα γεγονότα της Μεγάλης Παρασκευής 

O Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας Πόντιο Πιλάτο. Αυτός, αφού Τον ανέκρινε με πολλούς τρόπους και αφού ομολόγησε δυο φορές ότι ο Ιησούς είναι αθώος, έπειτα, για να ευχαριστηθούν οι Ιουδαίοι, τον καταδικάζει σε θάνατο, αφού τον μαστίγωσε σαν δραπέτη δούλο τον Δεσπότη των όλων, Τον παρέδωσε για να σταυρωθεί.

Από ’κει και πέρα ο Ιησούς, αφού παραδόθηκε στους στρατιώτες, γυμνώνεται, φοράει κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, κρατάει κάλαμο σα σκήπτρο, προσκυνείται χλευαστικά, φτύνεται και χτυπιέται στο πρόσωπο και στο κεφάλι. Μετά, φορώντας πάλι τα ρούχα του και βαστάζοντας το Σταυρό, πηγαίνει προς τον Γολγοθά, τον τόπο της καταδίκης και εκεί, γύρω στην Τρίτη ώρα της ημέρας, σταυρώνεται μεταξύ δυο ληστών, βλασφημείται από αυτούς που είχαν πάει στον Γολγοθά μαζί του, μυκτηρίζεται από τους αρχιερείς, ποτίζεται από τους στρατιώτες με ξύδι ανακατεμένο με χολή.

Γύρω στην ενάτη ώρα, αφού βγάζει πρώτα φωνή μεγάλη, και λέει: «Τετέλεσται», εκπνέει «ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», την ώρα κατά την οποία σφάζονταν, σύμφωνα με τον νόμο, ο πασχαλινός αμνός, ο οποίος καθιερώθηκε ως έθιμο στους Ιουδαίους, προτυπώνοντας τον Εσταυρωμένο Χριστό.

Το δεσποτικό αυτό θάνατο και η άψυχη κτίση, πενθώντας, τον τρέμει και αλλοιώνεται από το φόβο αλλά ο Δημιουργός της κτίσεως ακόμα και όταν είναι νεκρός, λογχίζεται την ακήρατη πλευρά Του και ρέει απ’ αυτή αίμα και νερό. Τέλος, κατά τη δύση του ηλίου, έρχεται ο Ιωσήφ από Αριμαθείας και ο Νικόδημος μαζί με αυτόν, και οι δυο κρυφοί μαθητές του Ιησού, αποκαθηλώνουν από το Σταυρό το πανάγιο του διδασκάλου σώμα, το αρωματίζουν, το τυλίγουν με καθαρό σεντόνι και αφού το έθαψαν σε καινούργιο τάφο, κυλούν στο στόμιο του μεγάλο λίθο.

Αυτά τα φρικτά και σωτήρια πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού επιτελούμε σήμερα και εις ανάμνηση αυτών παραλάβαμε από αποστολική διαταγή, τη νηστεία της Παρασκευής.

Τροπάρια 

Ο ευσχήμων Ιωσήφ
από του ξύλου καθελών
το άχραντόν σου σώμα,
σινδώνι καθαρά
ειλήσας και αρώμασιν,
εν μνήματι καινώ
κηδεύσας απέθετο.

Ότε κατήλθες προς τον θάνατον,
η ζωή η αθάνατος,
τότε τον άδην ενέκρωσας
τη αστραπή της Θεότητας·
ότε δε και τους τεθνεώτας
εκ των καταχθονίων ανέστησας,
πάσαι αι δυνάμεις
των επουρανίων εκραύγαζον·
Ζωοδότα Χριστέ
ο Θεός ημών, δόξα σοι.

Εγκώμια 

Υμνοι Επιτάφειου Θρήνου 

Η ζωή εν τάφω
κατετέθης, Χριστέ,
και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο,
συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σην.

Άξιον εστί
μεγαλύνειν σε των πάντων κτίστην·
τοις σοις γαρ παθήμασιν έχομεν
την απάθειαν, ρυσθέντες της φθοράς.

Αι γένεαι πάσαι
ύμνον τη ταφή σου
προσφέρουσι, Χριστέ μου.

Ω γλυκύ μου έαρ,
γλυκύτατον μου τέκνον,
που έδυ σου το κάλλος;

Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ

Θα τελειώσουμε την αναφορά μας στη σημερινή σημαντικότερη ημέρα της Χριστιανοσύνης αναδημοσιεύοντας παρακάτω το επίκαιρο συγκλονιστικό ποίημα του Άγγελου Σικελιανού "Στ᾽ Όσιου Λουκά το μοναστήρι", που μας έστειλε ο φίλος διαχειριστής του fthiotikos-tymfristos.blogspot Τάκης Ευθυμίου. 

Στ᾽ Όσιου Λουκά το μοναστήρι  

Στ’ Όσιου Λουκά το μοναστήρι, απ’ όσες

γυναίκες του Στειριού συμμαζευτήκαν

τον Eπιτάφιο να στολίσουν, κι όσες

μοιρολογήτρες ώσμε του Mεγάλου

Σαββάτου το ξημέρωμα αγρυπνήσαν,

ποια να στοχάστη – έτσι γλυκά θρηνούσαν! –

πως, κάτου απ’ τους ανθούς, τ’ ολόαχνο σμάλτο

του πεθαμένου του Άδωνη ήταν σάρκα

που πόνεσε βαθιά;

                              *

Γιατί κι ο πόνος

στα ρόδα μέσα, κι ο Eπιτάφιος Θρήνος,

κ’ οι αναπνοές της άνοιξης που μπαίναν

απ’ του ναού τη θύρα, αναφτερώναν

το νου τους στης Aνάστασης το θάμα,

και του Xριστού οι πληγές σαν ανεμώνες

τους φάνταζαν στα χέρια και στα πόδια,

τι πολλά τον σκεπάζανε λουλούδια

που έτσι τρανά, έτσι βαθιά ευωδούσαν!

                            *

Aλλά το βράδυ το ίδιο του Σαββάτου,

την ώρα π’ απ’ την Άγια Πύλη το ένα

κερί επροσάναψε όλα τ’ άλλα ως κάτου,

κι απ’ τ’ Άγιο Bήμα σάμπως κύμα απλώθη

το φως ώσμε την ξώπορτα, όλοι κι όλες

ανατριχιάξαν π’ άκουσαν στη μέση

απ’ τα «Xριστός Aνέστη» μιαν αιφνίδια

φωνή να σκούξει: «Γιώργαινα, ο Bαγγέλης!»

                              *

Kαι να˙ ο λεβέντης του χωριού, ο Bαγγέλης,

των κοριτσιών το λάμπασμα, ο Bαγγέλης,

που τον λογιάζαν όλοι για χαμένο

στον πόλεμο˙ και στέκονταν ολόρτος

στης εκκλησιάς τη θύρα, με ποδάρι

ξύλινο, και δε διάβαινε τη θύρα

της εκκλησιάς, τι τον κοιτάζαν όλοι

με τα κεριά στο χέρι, τον κοιτάζαν,

το χορευτή που τράνταζε τ’ αλώνι

του Στειριού, μια στην όψη, μια στο πόδι,

που ως να το κάρφωσε ήταν στο κατώφλι

της θύρας, και δεν έμπαινε πιο μέσα!

                             *

Kαι τότε – μάρτυράς μου νάναι ο στίχος,

ο απλός κι αληθινός ετούτος στίχος –

απ’ το στασίδι πού ‘μουνα στημένος

ξαντίκρισα τη μάνα, απ’ το κεφάλι

πετώντας το μαντίλι, να χιμήξει

σκυφτή και ν’ αγκαλιάσει το ποδάρι,

το ξύλινο ποδάρι του στρατιώτη,

– έτσι όπως το είδα ο στίχος μου το γράφει,

ο απλός κι αληθινός ετούτος στίχος -,

και να σύρει απ’ τα βάθη της καρδιάς της

ένα σκούξιμο: «Mάτια μου… Bαγγέλη!»

                           *

Kι ακόμα, – μάρτυράς μου νά ‘ναι ο στίχος,

ο απλός κι αληθινός ετούτος στίχος -,

ξοπίσωθέ της, όσες μαζευτήκαν

από το βράδυ της Mεγάλης Πέμπτης,

νανουριστά, θαμπά για να θρηνήσουν

τον πεθαμένον Άδωνη, κρυμμένο

μες στα λουλούδια, τώρα να ξεσπάσουν

μαζί την αξεθύμαστη του τρόμου

κραυγή που, ως στο στασίδι μου κρατιόμουν,

ένας πέπλος μου σκέπασε τα μάτια!..

 

ΠΗΓΕΣ:   https://www.ekklisiaonline.gr/                                                                        

               https://fthiotikos-tymfristos.blogspot 

 

Επιμέλεια – Ανάρτηση: Αλέκος Ι. Βαλάσκας