ΤΟ ΠΑΤΙΝΙ ΜΕ ΤΑ ΡΟΥΛΕΜΑΝ

Πάνω στο πατίνι με τα ρουλεμάν
τρέλλαινες τον κόσμο απ’ τη φασαρία,
οι νοικοκυραίοι φώναζαν αμάν!
Λέγαν θα καλέσουν την αστυνομία…

Ασφαλώς αρκετοί από τους παλιούς θα θυμούνται εκείνο το εύθυμο τραγουδάκι με τον Γιάννη Καλαντζή, αν δεν με απατά η μνήμη. Στη συνέχεια θα παρουσιασθεί το παγκοσμίως γνωστό… όχημα το οποίο σημειωτέον απαντάτο σε ποικίλους τύπους και υλικά. Πάντως ο χαρακτηριστικός τύπος με τα ρουλεμάν, ήτο ο αντιπροσωπευτικός επισκιάζοντας τους άλλους τύπους, κυρίως επειδή επρόκειτο για κατασκεύασμα βγαλμένο από τα χέρια των παιδιών της προ-εφηβικής ηλικιάς, δηλαδή ανήκε στην ομάδα των μη βιομηχανοποιημένων πατινιών.

Τα υλικά, πλην των δυσευρέτων ρουλεμάν, ήσαν απλά συνιστάμενα από ξύλο, πρόγκες ή εάν υπήρχε η πολυτέλεια, μερικές… καρρόβιδες, εκείνες με το τετράγωνο… παξιμάδι. Για να αποφευχθεί η κουραστική περιγραφή της κατασκευής, προτιμήθηκε αντ’ αυτής, η σχεδίαση των τεμαχίων που συναρμολογούσαν το πατίνι. Η επεξήγηση καθενός κατ’ αύξοντα αριθμό και η ενδεικτική θέση του στο σύνολο, αντικαθιστά το κείμενο, δίδοντας περισσότερα στοιχεία.

Εδώ ο Μικρός τότε Σουβαλιώτης  Θανάσης Λιάρτης με το Στολισμένο Πατίνι του.
Αρχείο  Γιάννη Ρέββα

Όπως αφήνει να υπονοηθεί το τραγούδι στην αρχή, το κύλισμα του πατινιού με τα ρουλεμάν, δημιουργούσε σωστό πανδαιμόνιο, ιδίως δε αν ληφθεί υπ’ όψη ότι αυτό εδημιουργείτο κι’ από άλλα πατίνια. Επειδή τα ρουλεμάν, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, δεν μπορούσαν να κυλίσουν στο χώμα, αναγκαστικά, τα παιδιά συγκεντρώνοντο στις πλακόστρωτες αδειές τω εκκλησιών και στο πεντοφάναρο, δηλαδή σε χώρους αριθμητικά ελαχίστους, οπότε και η… φασαρία ξεπερνούσε τα όρια. .Δεν χρειάζεται να λεχθεί ότι το μέγεθος εκείνων των ποδηλάτων απέτρεπε την ανώδυνη εκμάθηση των παιδιών. Και για να τελειώσουμε, ο αέρας της αυτοπεποίθησης που έδινε η ισορροπία πάνω στο πατίνι, ώθησε τα παιδιά να «δαμάσουν», ύστερα από κάμποσα πεσίματα, το ποδήλατο, έχοντας το αριστερό πόδι στο αριστερό πετάλι και το δεξί πόδι περασμένο μέσα από το τριγωνικό άνοιγμα του σκελετού να δίνει μισές πεταλιές, μπρος-πίσω.

Στα συγκεντρωμένα σκίτσα που αφορούν το πατίνι, οφείλονται δυο εξηγήσεις. Πρώτ’ απ’ όλα το κομμάτι της λάτας, (Νο 7) επείχε θέση φρένου πιέζοντάς το προς τα κάτω, με την φτέρνα, επάνω στην κυλινδρική επιφάνεια του ρουλεμάν. Βέβαια η λάτα αρκετές φορές περίττευε επειδή από την ξυπολησιά η φτέρνα είχε σκληρυνθεί τόσο ώστε λειτουργούσε σαν… φερμουΐτ φρένου. Και μετά σου λέει ο άλλος για υδραυλικά φρένα ή με ανθρακονήματα!

Ωστόσο δεν έλλειπαν και οι περιπτώσεις όπου, έως ότου σκληρυνθεί πλήρως η φτέρνα, το πέλμα σ’ εκείνο το σημείο εγένετο κατακόκκινο λες κι’ ο άλλος περπάτησε ξυπόλητος πάνω σε αγκαθωτούς προσφορίτες.

Δεύτερη εξήγηση, δίνεται για τις πρόγκες που σταθεροποιούσαν τις γωνιώδεις σιδηρόλαμες (Νο 11) οι οποίες μπορούσαν να αντικατασταθούν από καρρόβιδες. Τέλος, για να κλείσωμε και τούτο το κεφάλαιο, επιδιώκετο τα ρουλεμάν να είναι ανομοίου διαμέτρου και συγκεκριμμένα το μπροστινό, του τιμονιού δηλαδή, να είναι μεγαλύτερο και στενότερο ενώ το δεύτερο, το πισινό, να είναι μικροτέρας διαμέτρου και πλατύτερο, δεδομένου ότι αυτό εδέχετο το κυρίως βάρος του σώματος.

Πηγή aromalefkados.gr –Νίκος Βαγενάς

Σήμερα κυκλοφορούν πλέον τα ηλεκτρικά πατίνια.