 |
| Ο γίκος - Λαογραφική Στέγη Πολυδρόσου |
Κάτι σαν να λέμε σήμερα ντουλάπα. Ο γίκος στα παλιά σπίτια ήταν το μέρος όπου στοιβάζονταν συνήθως πάνω σε μπαούλα ή κασέλες: παπλώματα, κουβέρτες, βελέντζες κ.λ.π. η μια πάνω στην άλλη, και τα κάλυπταν με ένα σεντόνι.
Και φυσικά ο χώρος αποθήκευσης των προικιών.( Η νυφ είχε μεγάλου γίκο)
Μερικά υφαντά που έφτιαχναν οι γυναίκες στον αργαλειό, για το σπίτι ήταν:
Οι μπατανίες, σκεπάσματα με διάφορα χρώματα και σχέδια, είχαν κεφαλάρια, δηλαδή χρωματιστές οριζόντιες ραβδώσεις στις δύο στενές πλευρές των υφαντών.
Οι βελέντζες, με ή χωρίς φλόκια, χονδρά σκεπάσματα κόκκινα και μαύρα με ποικίλα διακοσμητικά θέματα.
Η φλοκάτη ένα χνουδωτό, αφράτο και ζεστό χαλί φτιαγμένο από μαλλί
Τα σαΐσματα, χοντρά στρωσίδια από κατσικίσιο μαλλί.Το "σάισμα" ήταν πολύ άγριο γι αυτό το έκαναν στρωσίδι, υπόστρωμα στο κρεβάτι ή στρώμα.
Τα τράγια τσόλια, που ήταν χαλιά από κατσικίσιο μαλλί.
Οι μαξιλάρες ή προσκέφαλα , για τη στήριξη του κεφαλιού.
Τα κιλίμια, χαλιά που είχαν πάνινο (στρίμα) στημόνι και μάλλινο υφάδι. Ήταν μαύρα, κόκκινα, καφέ, κ.ά . Ήταν μεγαλύτερα συνήθως από τα άλλα υφαντά και στρώνονταν στο πάτωμα.
Τα χράμια, χοντρά στρωσίδια μικρότερων διαστάσεων και με μακριά κρόσσια, που στρώνονταν και πάνω στα σαμάρια των μεταφορικών ζώων τις επίσημες ημέρες.
Οι κουρελούδες, πρόχειρα χαλιά υφασμένα από μικρά διαφορετικά κουρελάκια (παλιά υφάσματα) .
Οι τσαντίλες, αραιοϋφασμένα πανιά για την αποστράγγιση του τυριού.
Οι τάβλες, που ήταν μικρά τετράγωνα υφαντά από πρόβειο μαλλί και τα κρεμούσαν στο χειμωνιάτικο από τις τέσσερις γωνίες τους, για να βάζουν μέσα το ψωμί.
Τα ταγάρια (σακούλια), μικροί σάκοι, συνήθως πολύχρωμοι, ανοιχτοί επάνω, που χρησίμευαν για τη μεταφορά τροφίμων ή μικρών γεωργικών εργαλείων. Τους κρεμούσαν από τον ώμο με μάλλινο επίσης κορδόνι και με φούντα τις επίσημες μέρες. Ντορβάδες, καμωμένους από τραγόμαλλο, χρησιμοποιούσαν για το τάιισμα των αλόγων και των άλλων μεγάλων ζώων.
Η "πάντα" ήταν το υφαντό που κρεμούσαν στο τοίχο δίπλα από το κρεββάτι ώστε να τους προστατεύει από το κρύο του τοίχου. Τα ελάφια, τα πουλιά και τα φυτά ήταν το αγαπημένο θέμα σ' αυτού του είδους το υφαντό.
Απ' αυτά τα είδη, οι βελέντζες, οι φλοκάτες και τα σαΐσματα είχαν και μια επιπρόσθετη επεξεργασία. Τα πηγαίνανε υποχρεωτικά στη νεροτριβή (σ' αυτή έστριβε το νερό ο μυλωνάς, όταν δεν είχε άλεσμα). Τα βάζανε σε μια μεγάλη φυσική (συνήθως) γούρνα, όπου έπεφτε από ψηλά τρεχούμενο νερό. Αυτό συνεχιζότανε για μια βδομάδα περίπου και είχε σαν αποτέλεσμα, με το συνεχές κτύπημα του νερού, να φουσκώνουν, να βγάζουν χνούδι κι έτσι να γίνονται πιο απαλά στη χρήση τους.
Οι βελέντζες, με ή χωρίς φλόκια, χονδρά σκεπάσματα κόκκινα και μαύρα με ποικίλα διακοσμητικά θέματα.
Η φλοκάτη ένα χνουδωτό, αφράτο και ζεστό χαλί φτιαγμένο από μαλλί
Τα σαΐσματα, χοντρά στρωσίδια από κατσικίσιο μαλλί.Το "σάισμα" ήταν πολύ άγριο γι αυτό το έκαναν στρωσίδι, υπόστρωμα στο κρεβάτι ή στρώμα.
Τα τράγια τσόλια, που ήταν χαλιά από κατσικίσιο μαλλί.
Οι μαξιλάρες ή προσκέφαλα , για τη στήριξη του κεφαλιού.
Τα κιλίμια, χαλιά που είχαν πάνινο (στρίμα) στημόνι και μάλλινο υφάδι. Ήταν μαύρα, κόκκινα, καφέ, κ.ά . Ήταν μεγαλύτερα συνήθως από τα άλλα υφαντά και στρώνονταν στο πάτωμα.
Τα χράμια, χοντρά στρωσίδια μικρότερων διαστάσεων και με μακριά κρόσσια, που στρώνονταν και πάνω στα σαμάρια των μεταφορικών ζώων τις επίσημες ημέρες.
Οι κουρελούδες, πρόχειρα χαλιά υφασμένα από μικρά διαφορετικά κουρελάκια (παλιά υφάσματα) .
Οι τσαντίλες, αραιοϋφασμένα πανιά για την αποστράγγιση του τυριού.
Οι τάβλες, που ήταν μικρά τετράγωνα υφαντά από πρόβειο μαλλί και τα κρεμούσαν στο χειμωνιάτικο από τις τέσσερις γωνίες τους, για να βάζουν μέσα το ψωμί.
Τα ταγάρια (σακούλια), μικροί σάκοι, συνήθως πολύχρωμοι, ανοιχτοί επάνω, που χρησίμευαν για τη μεταφορά τροφίμων ή μικρών γεωργικών εργαλείων. Τους κρεμούσαν από τον ώμο με μάλλινο επίσης κορδόνι και με φούντα τις επίσημες μέρες. Ντορβάδες, καμωμένους από τραγόμαλλο, χρησιμοποιούσαν για το τάιισμα των αλόγων και των άλλων μεγάλων ζώων.
Η "πάντα" ήταν το υφαντό που κρεμούσαν στο τοίχο δίπλα από το κρεββάτι ώστε να τους προστατεύει από το κρύο του τοίχου. Τα ελάφια, τα πουλιά και τα φυτά ήταν το αγαπημένο θέμα σ' αυτού του είδους το υφαντό.
Απ' αυτά τα είδη, οι βελέντζες, οι φλοκάτες και τα σαΐσματα είχαν και μια επιπρόσθετη επεξεργασία. Τα πηγαίνανε υποχρεωτικά στη νεροτριβή (σ' αυτή έστριβε το νερό ο μυλωνάς, όταν δεν είχε άλεσμα). Τα βάζανε σε μια μεγάλη φυσική (συνήθως) γούρνα, όπου έπεφτε από ψηλά τρεχούμενο νερό. Αυτό συνεχιζότανε για μια βδομάδα περίπου και είχε σαν αποτέλεσμα, με το συνεχές κτύπημα του νερού, να φουσκώνουν, να βγάζουν χνούδι κι έτσι να γίνονται πιο απαλά στη χρήση τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
"Επιτρέπεται η υποβολή σχολίων σχετικών, βέβαια, με το θέμα της κάθε ανάρτησης. Η ελεύθερη έκφραση γνώμης και καλόπιστης κριτικής για τα θέματα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας είναι ευπρόσδεκτη. Αντίθετα, κάθε σχόλιο υβριστικού, προσβλητικού & κακόβουλου περιεχομένου και μάλιστα ανώνυμο θα διαγράφεται."