Σελίδες

Σελίδες

Σάββατο 1 Ιουνίου 2024

Ιούνιος, μήνας Θερισμού...

Του Γιάννη Σ. Γκανάσου

Τν ποχ ατ λιος φθάνει στ ψηλότερο σημεο το ορανο κα το χρειάζονται πολλς ρες γι ν διαβε λη ατ τν οράνια διαδρομή, νατέλλοντας νωρς τ πρω κα δύοντας ργ τ βράδυ...

 Ο σχεδν κάθετες κτίνες του πυρπολον τν γ κα πειρη ζωογόνα νέργεια τους θέτει σ ναγεννητικ γρήγορση κα ργιώδη παραγωγικ διαδικασία τόσο τν χλωρίδα σο κα τν πανίδα. ξερ γ πίνει λαίμαργα τ νερ πο τς προσφέρεται π τ πηγάδια κα τ ποτάμια, μαλακώνει τ ρηγματώδες σμα της κα πιτρέπει στς ρίζες τν φυτν ν χωθον βαθιά στ σπλάχνα της, βυζαίνοντας τ διυλισμένα συστατικά της πο θ μετουσιωθον σ θρεπτικος χυμος γι τν ρίμανση τν καρπν τους, στν έναο γώνα τς πιβίωσης κα τς διαιώνισης τν εδν. βιολογικς κύκλος τς ζως στν καλύτερη κα μεγαλόπρεπη στιγμή του. Στιγμ ναγέννησης, πραγμάτωσης, συγκομιδς κα λπίδας γι τ μέλλον.

Τ γαλαζόφτερα τζιτζίκια σκορπον κύματα μονότονης ρυθμικς μουσικς, σν ν προσπαθον ν δώσουν ρυθμ κα ρμονία στν παλλομένη κάψα πο στροβιλίζεται κα χορεύει πάνω π τν γ διαθλώντας σ μία καυτ παραζάλη τι γκαλιάζουν κα ποθον.

Τ προικισμένα μ χνούδι φυλλαράκια το σταριο, ντεξαν τ κρύο κα τ χιόνι το χειμώνα, πως Περσεφόνη στ σκοτειν κα γρ βασίλειο το Πλούτωνα, γι ν στηθον ρθ τν νοιξη, ν πάρουν ψος κα λυγερ κορμοστασιά, θρέφοντας ραα, μεστά, πολύσπορα στάχυα μ μακριές μαρες κίδες πο κυρτώνουν π τ βάρος το καρπο. Τ νοιξιάτικο πράσινο χρμα ντικαταστάθηκε π τ πυρρόξανθο χρυσ το λίου. Τ φύλλα χουν πλέον ξεραθε κα κορμς στεγνς π χυμος κα εθραυστος φτασε στ τέλος το προορισμο του.

Βρισκόμαστε πλέον στν ποχ το θερισμο το ελογημένου καρπο τς Δήμητρας κα το γαπημένου τν ψωμοφάγων θνητν, πως θ λεγε κι θεος μηρος.

Ο γεωργο χουν τοιμάσει π καιρ τ σιδερένια καμπύλα δρεπάνια τους μ τ πριονωτ πυκν κα σν ξυράφι κοφτερ μικρά τους δόντια. λοι τους, μικροί κα μεγάλοι, μ ροχα λαφρά, συνήθως βαμβακερά, ξεχύνονται στ χωράφια κάτω π τ δυσώπητο, γι τ νθρώπινο δέρμα, λιοπύρι. Ο νδρες μ παντελόνια κα πουκάμισα μ μακριά μανίκια, καπέλλα στρογγυλ μ μεγάλο γεσο τν κλασσική τραγιάσκα μ τ χειρομάντιλο ν καλύπτει αχένα κα ατιά. Ο γυνακες μ μακριά φουστάνια κα μανίκια πο καλύπτουν κα τ δάκτυλά τους. Βαμβακερ λευκ μαντήλι κα π μέσα βαμβακερ φαντ λιν πετσέτα. Σκεπάζουν μ χάρη τ μέτωπο κα τ μάγουλα τσι πο μόλις τ μάτια τους διακρίνονται.

λιος κα σκόνη μαζ μ τν δρώτα ξηραίνουν τν κτεθειμένη τρυφερ κα εαίσθητη πιδερμίδα τους κα ο νεώτερες δίως γυνακες κα τ κορίτσια, δν παραλείπουν ν λάβουν πλ λλ παραίτητα μέτρα γι τν προστασία της, σο ατ βεβαίως εναι φικτό.

ργατιές π νδρες κα γυνακες μ τραγούδια, στορίες κα διηγήσεις, σκυμμένοι προχωρον, νας πλάι στν λλο, μ κινήσεις μελετημένες τν χεριν κα σ σταθερ πόσταση μεταξυ τους. Μ τ ριστερ χέρι ρπάζουν χεράδα (δέσμη) π στελέχη μ μεστωμένα στάχυα ν τ δεξ χέρι μ κίνηση ζυγισμένη, χαμηλή, κοντ στ δαφος κα μικυκλικ π δεξι πρς τ ριστερ κα πίσω, κόβει διαδοχικ κα τ τοποθετε τν μία πάνω στν λλη τς χεράδες μ τάξη στ πίσω το λωνιστή. Κι ταν συμπληρωθε κτιμημένη ποσότητα κάποιος π τος θεριστς θ ναλάβει ν τ δέσει σ μοιόμορφα κα σόβαρα δέματα, π στριμμένη βουρλιά, λυγαρι κα π τν δια τν καλαμιά. Τ βιομηχανικ σύρμα, ν κα πολ πι εχρηστο, θ ργήσει κόμη ν χει ερεία φαρμογή, νεκα το κόστους. νοικοκυρ το χωραφιο κάποιος μικρς θεριστς θ φέρει κάθε τόσο νερ στος θεριστές, π τν στάμνα πο δρώνει κα ψύχεται κτεθειμένη στ νεπαίσθητο εράκι κάτω π τν σκιο το κοντινότερου δένδρου.

Πρόγευμα λαφρ κα γεμα μοίως στν σκιά, μ τυρ χαλβά, κρεμμύδι, ντομάτα, γγούρι κα τ δυναμωτικ κρασί.

ταν συμπληρωθον ρκετ δέματα, σν πρόβατα πο βόσκουν κίνητα μέσα στ κουρεμένο χωράφι, θ φορτωθον σ λογα κα γαϊδούρια κα θ μεταφερθον κοντ στ νατολικ μέρος το χωριο, στν θέση λώνια, που καθένας θ στήσει τν δικη του θημωνιά.

Μ τ πέρασμα τν μερν κα ν π κάθε κατεύθυνση συνεχίζεται μεταφορ τν δεμάτων, τ τοπίο διαφοροποιεται ασθητά. Ζα φορτωμένα πο μόλις φτασαν, λλα πο φεύγουν, ζα μισοφορτωμένα κα τριχις πο σέρνονται σν πελώρια φίδια νάμεσα στ σκορπισμένα κα ριγμένα δ κα κε δέματα, πο κάποιος λλος ναλαμβάνει κα τακτοποιε μ σχέδιο κα χάρη, σ λλεπάλληλες στρώσεις, στήνοντας τς θημωνις πο συνεχς αξάνουν σ γκο τ πρισματικ κυρίως σχήματά τους, θυμίζοντας κάποια αγυπτιακ ρχαιολογικ τοπία. Κάτω π τν καυτ λιο πο συνεχίζει κα δ ν ψήνει τν πυρρόξανθη καλαμι το σταριο, διευκολύνοντας τν διαχωρισμ το πολύτιμου καρπο π τ χυρο, τ χαμόγελα τονίζουν τ κουρασμένα πρόσωπα μαζ μ μι διάχυτη γωνία, κα μι εχ μν βρέξει κα ς συνεχιστε τς πόμενες μέρες τ δυσβάσταχτο ατ λιοπύρι, ως του κα τ τελευταο σπυρ το σταριο μεταφερθε στς ποθκες τν σπιτιν.

Και αφού σχεδόν όλοι έχουν συγκεντρώσει, το ευάλωτο ακόμη βιος τους στα αλώνια, καταφθάνει και η αργοκίνητη τεράστια αλωνιστική μηχανή που την σέρνει πίσω του ένα αργοκίνητο τρακτέρ. Θα πάρει επίκαιρη και επίπεδη θέση, κάπου στο κέντρο των θημωνιών και θα αρχίσει η κουραστική ευθυγράμμισή της στο ανώμαλο έδαφος, σκάβοντας εδώ και εκεί, όπου θα αγκιστρωθούν οι τροχοί της. Όντας ετεροκίνητη, θα συνδεθεί με ένα φαρδύ και αρκετών μέτρων μακρύ ιμάντα, με το τρακτέρ, που της δίνει την κίνηση για να λειτουργεί. Αμέσως μετά θα ακουμπήσουν, επάνω στην μηχανή και σε επικλινή θέση, μια αυτόματη κλίμακα που σε μεταλλικό σκαφιδένιο λείο αυλάκι ανεβάζει τα δέματα μέχρι ψηλά, όπου πέφτουν σε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο κρατήρα τετράγωνης χοάνης, αφού πριν, ένας πολύ γρήγορος και σε συνεχή εγρήγορση εργάτης, τους αφαιρέσει τα δεματικά που πολλές φορές είναι και συρμάτινα - επικίνδυνα για τα εκατοντάδες γρανάζια και τα δεκάδες ποικίλα παλλόμενα κόσκινα - και προωθήσει προοδευτικά την ποσότητα των σταχυών.

Τ τεράστιο ατ μηχάνημα, στ μάτια τν μικρν παιδιν πο κα ατ συμμετέχουν στν λη διαδικασία το λωνίσματος μ τς δεκάδες τροχαλίες του, λλες ξωτερικς κα λλες σωτερικές, μικρές, μεγάλες κα μεγαλύτερες, σύνθετες κα πλές, μ πολύπλοκους συνδυασμος στενν, φαρδιν, κοντν κα μακριν μάντων, περιπεπλεγμένων σ χτάρια σ πλς λλειπτικς τροχιές, κινον πολλαπλές, κάθετες κα ριζόντιες, στενς κα κοντς λλες μακρύτερες παλλόμενες ξύλινες λουρίδες, συγκρατον στ λεύθερα κρα τους ποικίλα κόσκινα. Τ γκδες ατ μηχάνημα, μ τν παταγώδη κα πόκοσμο θόρυβό του, μοιάζει, δίως τν νύκτα μ τ διάσπαρτα φτα κα τς φωτοσκιάσεις πο δημιουργονται, σν θηρίο το κάτω κόσμου τς φαντασίας κα το νείρου, μ νεστραμμένα τ σωθικά του κα τς βιολογικς του λειτουργίες, μις κα ο φλέβες του, τ νερα του κα τ ντερά του λειτουργον, κα πολ καλ μάλιστα, ξω π τ σμα του.

παταγώδης θόρυβος πο κολουθε τν ρυθμικ διάθλαση το λιοπυριού πο ψήνει τν γ, ν σκόνη χώματος κα ψιλοκομμένης καλαμις πο πήζει τν δρώτα στ δέρμα, εικίνητοι ργάτες καλυμμένοι μ καπέλλα, μαντήλια κα γυαλι νθρακωρύχων, πο χρειάζεται ν φωνάζουν δυνατ γι ν συνεννοονται μεταξυ τους, ταΐζουν διάκοπα μ δέματα σταριο, κα ρμέγουν τ σωθικ το τεράστιου μηχανήματος, γεμίζοντας μ καρπ τ σακκιά τους, ν μι τεράστια προβοσκίδα του φυσ δυνατ κα ξερν συνεχς ψιλοκομμένο χυρο πο στοιβάζεται σ ραίους κωνικος λόφους πο μεγαλώνουν κατάπαυστα σο τ θηρίο τρώει. Τ τεράστιο ατ μηχανικ θηρίο, λς κα μόλις βγκε π τ ργαστήριο το Δαιδάλου, γκομαχ, βρυχται, χτυπιέται, τρέμει σύγκορμο, τρώει μανιωδς δέματα σταριο κα βγάζει καρπ σιτάρι κα ψιλοκομμένο χυρο.

Κάθε σοδει κα θημωνιά, κάθε θημωνι κα λόφος, κάθε λόφος κα συμπύκνωση το δρώτα κα συσσωρευμένος κόπος μις οκογενείας γεωργν.

Τν ραα διαμορφωμένο κα εάλωτο στς καιρικς συνθκες λόφο, θ τν πλησιάσει να λλο πι μικρ κα πι κοντ κα πι πλ μηχανικ ξ λοκλήρου σιδερένιο στιβαρ θηρίο, πο φέρει κι ατ κρατήρα στν ράχη, τεροκινούμενο κα ατ π να λλο τρακτέρ. να μβολό του σπρώχνει μ τεράστια δύναμη, πιέζοντας τ χυρο πο ρίχνουν στν χοάνη του ργάτες, ν κάποιοι λλοι κατέρωθεν ατο νταλλάσσουν σν σ ργαλει σύρματα νας στν λλον πο ατ τ πλέκει σ συμμετρικ κα σχυρ δεμάτια, φτιάχνοντας κα ρυθμικ σπρώχνοντας π τν μία κρη του πρς τ ξω, μοιόμορφα κα περίτεχνα συμπιεσμένα βαρι δέματα χύρου. λη διαδικασία συνοδεύεται π μι ργ βαρι μεταλλικ κα ρυθμικ βου σν ν πέφτουν τεράστιοι βράχοι σ βαθ σπήλαιο. Τ ραα δέματα π ξερή καλαμι θ ποθηκευτον στν χυρώνα κα θ ποτελέσουν μέρος τς χειμερινς τροφς τν ζώων το σπιτιο.

μες τ παιδιά, ς ατονόητη οκογενειακ ποχρέωσή μας, θ λάβουμε νεργ μέρος στος κόπους λης ατς τς διαδικασίας, βοηθώντας τος μεγαλυτέρους κατ τς δυνάμεις μας, λλ δν θ παραλείψουμε κιόλας ν κμεταλλευτομε τ ποχιακ ατ συμβν γι ν παίξουμε κρυφτ στς θημωνιές. Τρέχοντας μ φόρα θ προσπαθήσουμε ν νέβουμε σο πι ψηλ γίνεται, στος τόσο επαθες σωρος ψιλοκομμένου χύρου (λόφους χύρου) χωρς ποτ βεβαίως ν κατορθώσουμε ν φθάσουμε στν κορυφή, πρν διαλυθε ν μέρει εθραυστος λόφος κα μες χωθομε μέχρι τ λαιμ στ χυρο, γεμίζοντας τ ροχα μας, κι ρχίζοντας ν ξυνόμαστε π τν σκόνη κα τν δρώτα πο γιναν να πάνω μας μσ’ τ βάσταχτο λιοπύρι.

Τ κυκλικ πλακόστρωτο λώνι, μ τ ζα πο γυρίζουν γύρο π να πάσσαλο ποτελε νάμνηση παληότερων ποχν κα φήγηση τν παππούδων μας. μες ζομε πλέον στν ποχ τς τεχνολογικς ξέλιξης μήπως δν εναι τσι τ πράγματα κα βιάζομαι λίγο ν τ πιταχύνω;

Τ λίχνισμα στν πρωιν έρα πάνω στν πλωμένη, φασμένη στν σπιτικ ργαλειό βελέντζα, χει περιορισθε, γι κάποιες μικρς σοδεις σπρίων κα κυρίως το σπιτικο σουσαμιο.

δη κα ατο το τύπου ο μ μετακινούμενες θεριστικς μηχανς χουν ρχίσει ν ντικαθίσταται π λλες, ντελς ατόματες κα ατοκινούμενες πο θερίζουν τ σιτάρι, π τόπου, στ χωράφι το καθενός. τσι τ δρεπάνια κα τ λλα σύνεργα το θερισμο κα το λωνιο θ κρεμαστον ς μουσειακ πλέον ντικείμενα.


ΠΗΓΗ: arxeion-politismou.gr


Παλαιότερες σχετικές δημοσιεύσεις μας :

      https://lispolydrosou.blogspot.com/2014/06/blog-post_3.html 

        https://lispolydrosou.blogspot.com/2015/06/blog-post.html

        https://lispolydrosou.blogspot.com/2015/05/blog-post_31.html

        https://lispolydrosou.blogspot.com/2017/06/blog-post_3.html

        https://lispolydrosou.blogspot.com/2020/06/6.html 

        https://lispolydrosou.blogspot.com/2022/06/blog-post.html

 

                  

                      ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ,  ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ !!

 


            Επιμέλεια Ανάρτησης: Αλέκος Ι. Βαλάσκας         

 

 

 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Επιτρέπεται η υποβολή σχολίων σχετικών, βέβαια, με το θέμα της κάθε ανάρτησης. Η ελεύθερη έκφραση γνώμης και καλόπιστης κριτικής για τα θέματα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας είναι ευπρόσδεκτη. Αντίθετα, κάθε σχόλιο υβριστικού, προσβλητικού & κακόβουλου περιεχομένου και μάλιστα ανώνυμο θα διαγράφεται."