Τι σχέση έχει ο Ιπποκράτης με τον Ηνίοχο των Δελφών;

            Ο Πλάτων στο βιβλίο του Φαίδρος, μας παραδίδει τον περίφημο “Μύθο του Ηνιόχου” ή αλλιώς ο μύθος με το “άρμα της Ψυχής”...

Μας παραπέμπει σε ένα θέμα που σύμφωνα με την λογική της αρχαίας Ελλάδος, οι δυνάμεις της ψυχής μας συνδέονται με την Ιατρική Τέχνη.

Ο Πλάτων λοιπόν δέχεται την δοξασία των Πυθαγορείων περί της αθανασίας της Ψυχής, σύμφωνα με την οποία κάθε ψυχή για όσο χρονικό διάστημα παραμένει ενσαρκωμένη, οφείλει να διακρίνεται απο μια τριμέρεια. Η άυλη και αθάνατη Ψυχή προκειμένου να εισέλθει στο υλικό σώμα που θα εμψυχώσει, το οποίο κατ’ανάγκη θα είναι θνητό, οφείλει να “διαιρεθεί” σε τρία τελείως διαφορειτκά μεταξύ τους μέρη, διότι το κάθε ένα απο αυτά πρόκειται να εκτελέσει τελείως διαφορετικές λειτουργίες, βάσει των οποίων συντίθενται και προκύπτουν οι δυνατότητες που μπορεί να αποκτήσει ένας άνθρωπος στην ζωή οτυ και η εξελικτική πορεία που μπορεί να ακολουθήσει.

Τα τρία μέρη της Ψυχής είναι το Επιθυμητικό ή Συνειδητό , το Θυμοειδές ή Ασυνείδητο και το Λογιστικό ή Υπερσυνειδητό. Η παρουσία αυτών είναι απαραίτητη για την ζωογόνηση του υλικού σώματος που πρόκειται να εμψυχώσουν. Αυτή την δυσνόητη και ασαφή περιγραφή που αποτελεί την βάση και την εξέλιξη της ζωής μας, ο Πλάτων μας την απλοποιεί για να την κατανοήσουμε μέσα απο έναν μύθο που θα πρέπει να τον κάνουμε “εικόνα” όσο τον διαβάζουμε.

Πρόκειται λοιπόν για μια άμαξα στην οποία είναι δεμένοι δύο ίπποι, ένας λευκός και ένας μέλας (μαύρος), ενώ στην θέση του οδηγού βρίσκεται ο Ηνίοχος.

Η άμαξα παρομοιάζεται με το υλικό μας σώμα, η δε πορεία της άμαξας, είναι η ζωή μας! Η άμαξα αυτή είναι υλική και αποτελεί τον υποδοχέα της άυλης ψυχής μας, δηλαδή το όχημα που χρειαζόμαστε , μέσω του οποίου θα διανύσουμε την πορεία της ζωής μας. Κινητήρια δύναμη της άμαξας, είναι η ενέργεια των τριών μερών της ψυχής μας, τα οποία παρομοιάζοντια με την ιπποδύναμη των δύο ίππων τα οποία αποτελούν το μέσω κίνησης του οχήματος με οδηγό τον Ηνίοχο (δηλ. το Λογιστικό μέρος της ψυχής που έχει τον έλεγχο των ηνίων. Για αυτό και ηνίοχος=ἡνία + οχος= αυτός που ελέγχει τα ηνία των ιππών). Ο Ηνίοχος του άρματος λοιπόν παρομοιάζει το ένα μέρος της ψυχής μας , το Λογιστικό μέρος και είμαστε εμείς.

Υπάρχει όμως ένας πρόβλημα που εμποδίζει την ιδανική λειτουργία της άμαξας του Ηνιόχου. Η δύναμη ενός ίππου είναι πάντοτε πολύ μεγαλύτερη απο την δύναμη ενός ανθρώπου. Οι δύο ίπποι διαθέτουν την δύναμη να σέρνουν την άμαξα όπως εκείνοι επιθυμούν (χωρίς λογική) , και ο Ηνίοχος δεν διαθέτει την δύναμη να ηνιοχεί αυτούς τους ίππους με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ελέγξει την πορεία της άμαξας.

Ο Μέλας Ίππος, αντιπροσωπεύει το Επιθυμητικό ή Συνειδητό μέρος της ψυχής μας και ο Λευκός Ίππος αντιπροσωπεύει το Θυμοειδές ή Ασυνείδητο μέρος. Ο λόγος που οι δύο Ίπποι περιγράφονται με αντίθετα χρώματα γίνεται προκείμενου να κατανοήσουμε ότι κατά αντίστοιχο τρόπο , αντίθετη είναι και η συμπεριφορά τους, καθώς ο Μέλας Ίππος εκφράζει την Λογική μας ενώ ο Λευκός Ίππος τα Συναισθήματα μας. Οι δύο Ίπποι αυτοί λοιπόν, δεν συνεργάζονται καθόλου και κινούνται εντελώς αντίθετα ο ένας απο τον άλλον και έτσι καθιστούν αδύνατον για τον Ηνίοχο να ελέγξει την άμαξα και έτσι τον παρασύρουν.

Συνοψίζω:
Τρία μέρη της Ψυχής
Ηνίοχος=Λογιστικό μέρος
Μαύρος ίππος=Επιθυμητικό
Λευκός ίππος=Θυμοειδές

Το Λογιστικό μέρος , ο Ηνίοχος είναι ο νούς μας που βρίσκεται σε έναν συνεχή πόλεμο. Είναι αυτό το Πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι, του Ηρακλείτου.

Το Επιθυμητικό, ο Μέλας ίππος, είναι το ζωώδες χαρακτηριστικό μας που μας παρασύρει στις σαρκικές απολαύσεις και στον υλισμό. Όταν δεν υπάρχει μέτρο και απλότητα σε αυτά τότε ο άνθρωπος δεν διαφέρει σε τίποτα απο ένα ζώο.

Το Θυμοειδές, ο Λευκός ίππος, είναι τα Συναισθήματα μας, το τρίτο μέρος της ψυχής μας και πιο επικίνδυνο αφού εκ γενητής μας ελέγχει πλήρως και μας θολώνει την κρίση και τις επιλογές μας στην ζωή μας.

Έτσι λοιπόν οι δύο αυτοί ίπποι , οι επιθυμίες και τα συναισθήματα , παρασύρουν τον Ηνίοχο προς την καταστροφή . Δεν έχει κανέναν έλεγχο της ζωής του και είναι έρμαιο της τύχης του, της μοίρας του. Αυτός είναι και ο λόγος που ένας ίππος ονομάζεται άλογο. Έτσι καταλαβαίνουμε πως εξ’αρχής , στο υλικό σώμα που έχουμε ενσαρκωθεί , δεν ελέγχουμε την πορεία της άμαξας μας , δηλαδή της ζωής μας, είμαστε έρμαια μιας παράλογης λογικής λόγω του ότι δεν έχουμε δαμάσει, χαλιναγωγήσει, ηνιοχήσει τα άλογα, τους ίππους , τους ίππους της Ψυχής μας, αυτά τα δύο μέρη στα οποία εμείς ως τρίτο μέρος θα πάρουμε τον έλεγχο της πορείας της ζωής μας στα χέρια μας, στα ηνία μας.

Ο αδύναμος Ηνίοχος λοιπόν είναι Ασθενής (=α στερητικό + σθένος), άρα όσο παραμένει ασθενής , δεν μπορεί να εκφράσει την Ελεύθερη Βούληση του που θα του επιτρέψει να ζήσει ελεύθερος στη ζωή του. Σκοπός του Ηνιόχου λοιπόν είναι να μας αποκαλύψει την πραγματική εικόνα του εαυτού μας, μια εικόνα που είναι απολύτως βέβαιο ότι αδυνατούμε πλήρως να κατανοήσουμε στη ζωή μας αν δεν γίνουμε Έλληνες φιλόσοφοι ώστε να ιατρέψουμε την Ψυχή μας και να θεωρειθούμε Υγιής.

Ο Ιπποκράτης πέραν απο ιατρός ήταν και φιλόσοφος. Το όνομα του κρύβει με απόλυτη μύηση την λέξη Ηνίοχος.

Ιπποκράτης = Ηνίοχος
Ηνίοχος = αυτός που κρατά τα ηνία
Ιπποκράτης = αυτός που κρατά τους ίππους
(με τα ηνία φυσικά)

Ποιούς ίππους; Της ψυχής μας. Ο Ηνίοχος είναι ο Ιπποκράτης , ο Ιπποκράτης είναι ο Ηνίοχος , είναι ο Ηνίοχος των Δελφών (συμβολικά) και αυτό γίνεται ολοφάνερο απο τον Όρκο του όπου ο Θεός στον οποίο ορκίζεται και αφιερώνει την ζωή του , το έργο του και τον όρκο του, είναι ο Θεός Απόλλωνας, ο μέγιστος Θεός της Ιατρικής και Θεός του Μαντείου των Δελφών που ανήκει ο Ηνίοχος.
(Το άγαλμα που βρίσκεται στο μουσείο του χώρου βλέπε φωτογραφία ανάρτησης)

Έτσι λοιπόν ο Πλάτωνας με τον μύθο του προσπαθεί να μας μυήσει σε αυτή την διδασκαλία του αυτοελέγχου . Πρέπει να δαμάσουμε τα άλογα της ψυχής μας , το συναίσθημα και τις επιθυμίες και να τα παντρέψουμε με την λογική μας. Μόνο έτσι θα αποκτήσουμε πλήρη έλεγχο στο άρμα της ψυχής μας και θα καθορίσουμε την πορεία της ζωής μας αποκτώντας το αγαθό που λέγεται Ελεύθερη Βούληση.

Αν νομίζετε πως έχετε ελεύθεροι βούληση επειδή απλά το σκέφτεστε είστε γελασμένοι. Να διαβάζετε τους Έλληνες Φιλοσόφους και να γίνεστε καλύτεροι , ενάρετοι και να αγαπάτε την Ελλάδα με την ζωή σας.

Αυτά , δεν θα τα κατανοήσει ποτέ κάποιος που δεν έχει γεννηθεί Έλληνας και δεν ομιλεί τα ελληνικά ως μητρική του γλώσσα, αυτά δεν θα σας τα μάθει κανένας ξένος.

Να διαβάζετε τις αρχαίες πηγές.
Και προσοχή , όσοι νομίζετε πως ξέρετε για τους Δελφούς , ας αναθεωρήσετε καλλίτερα και να έχετε υπομονή όσο μελετάτε.
Ο Απόλλωνας δεν “παίζει”.

ὁ ἄναξ, οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει.

ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ
Ε
ΜΗΔΕΝΑΓΑΝ

 

Αρχαίο κείμενο ❗️
Φαίδρος, 245c
(Το φτερωτό άρμα της Ψυχής)

Ψυχὴ πᾶσα ἀθάνατος. τὸ γὰρ ἀεικίνητον ἀθάνατον· τὸ
δ’ ἄλλο κινοῦν καὶ ὑπ’ ἄλλου κινούμενον, παῦλαν ἔχον
κινήσεως, παῦλαν ἔχει ζωῆς. μόνον δὴ τὸ αὑτὸ κινοῦν, ἅτε
οὐκ ἀπολεῖπον ἑαυτό, οὔποτε λήγει κινούμενον, ἀλλὰ καὶ
τοῖς ἄλλοις ὅσα κινεῖται τοῦτο πηγὴ καὶ ἀρχὴ κινήσεως.
[245d] ἀρχὴ δὲ ἀγένητον. ἐξ ἀρχῆς γὰρ ἀνάγκη πᾶν τὸ γιγνόμενον
γίγνεσθαι, αὐτὴν δὲ μηδ’ ἐξ ἑνός· εἰ γὰρ ἔκ του ἀρχὴ
γίγνοιτο, οὐκ ἂν ἔτι ἀρχὴ γίγνοιτο. ἐπειδὴ δὲ ἀγένητόν
ἐστιν, καὶ ἀδιάφθορον αὐτὸ ἀνάγκη εἶναι. ἀρχῆς γὰρ δὴ
ἀπολομένης οὔτε αὐτή ποτε ἔκ του οὔτε ἄλλο ἐξ ἐκείνης
γενήσεται, εἴπερ ἐξ ἀρχῆς δεῖ τὰ πάντα γίγνεσθαι. οὕτω
δὴ κινήσεως μὲν ἀρχὴ τὸ αὐτὸ αὑτὸ κινοῦν. τοῦτο δὲ οὔτ’
ἀπόλλυσθαι οὔτε γίγνεσθαι δυνατόν, ἢ πάντα τε οὐρανὸν
[245e] πᾶσάν τε γῆν εἰς ἓν συμπεσοῦσαν στῆναι καὶ μήποτε αὖθις
ἔχειν ὅθεν κινηθέντα γενήσεται. ἀθανάτου δὲ πεφασμένου
τοῦ ὑφ’ ἑαυτοῦ κινουμένου, ψυχῆς οὐσίαν τε καὶ λόγον
τοῦτον αὐτόν τις λέγων οὐκ αἰσχυνεῖται. πᾶν γὰρ σῶμα,
ᾧ μὲν ἔξωθεν τὸ κινεῖσθαι, ἄψυχον, ᾧ δὲ ἔνδοθεν αὐτῷ
ἐξ αὑτοῦ, ἔμψυχον, ὡς ταύτης οὔσης φύσεως ψυχῆς· εἰ
δ’ ἔστιν τοῦτο οὕτως ἔχον, μὴ ἄλλο τι εἶναι τὸ αὐτὸ ἑαυτὸ
[246a] κινοῦν ἢ ψυχήν, ἐξ ἀνάγκης ἀγένητόν τε καὶ ἀθάνατον ψυχὴ
ἂν εἴη.
Περὶ μὲν οὖν ἀθανασίας αὐτῆς ἱκανῶς· περὶ δὲ τῆς ἰδέας
αὐτῆς ὧδε λεκτέον. οἷον μέν ἐστι, πάντῃ πάντως θείας
εἶναι καὶ μακρᾶς διηγήσεως, ᾧ δὲ ἔοικεν, ἀνθρωπίνης τε
καὶ ἐλάττονος· ταύτῃ οὖν λέγωμεν. ἐοικέτω δὴ συμφύτῳ
δυνάμει ὑποπτέρου ζεύγους τε καὶ ἡνιόχου. θεῶν μὲν οὖν
ἵπποι τε καὶ ἡνίοχοι πάντες αὐτοί τε ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν,
[246b] τὸ δὲ τῶν ἄλλων μέμεικται. καὶ πρῶτον μὲν ἡμῶν ὁ ἄρχων
συνωρίδος ἡνιοχεῖ, εἶτα τῶν ἵππων ὁ μὲν αὐτῷ καλός τε καὶ
ἀγαθὸς καὶ ἐκ τοιούτων, ὁ δ’ ἐξ ἐναντίων τε καὶ ἐναντίος·
χαλεπὴ δὴ καὶ δύσκολος ἐξ ἀνάγκης ἡ περὶ ἡμᾶς ἡνιόχησις.
πῇ δὴ οὖν θνητόν τε καὶ ἀθάνατον ζῷον ἐκλήθη πειρατέον
εἰπεῖν. ψυχὴ πᾶσα παντὸς ἐπιμελεῖται τοῦ ἀψύχου, πάντα δὲ
οὐρανὸν περιπολεῖ, ἄλλοτ’ ἐν ἄλλοις εἴδεσι γιγνομένη. τελέα
[246c] μὲν οὖν οὖσα καὶ ἐπτερωμένη μετεωροπορεῖ τε καὶ πάντα
τὸν κόσμον διοικεῖ, ἡ δὲ πτερορρυήσασα φέρεται ἕως ἂν
στερεοῦ τινος ἀντιλάβηται, οὗ κατοικισθεῖσα, σῶμα γήϊνον
λαβοῦσα, αὐτὸ αὑτὸ δοκοῦν κινεῖν διὰ τὴν ἐκείνης δύναμιν,
ζῷον τὸ σύμπαν ἐκλήθη, ψυχὴ καὶ σῶμα παγέν, θνητόν τ’
ἔσχεν ἐπωνυμίαν· ἀθάνατον δὲ οὐδ’ ἐξ ἑνὸς λόγου λελογι-
σμένου, ἀλλὰ πλάττομεν οὔτε ἰδόντες οὔτε ἱκανῶς νοήσαντες
[246d] θεόν, ἀθάνατόν τι ζῷον, ἔχον μὲν ψυχήν, ἔχον δὲ σῶμα, τὸν
ἀεὶ δὲ χρόνον ταῦτα συμπεφυκότα. ἀλλὰ ταῦτα μὲν δή,
ὅπῃ τῷ θεῷ φίλον, ταύτῃ ἐχέτω τε καὶ λεγέσθω· τὴν δὲ
αἰτίαν τῆς τῶν πτερῶν ἀποβολῆς, δι’ ἣν ψυχῆς ἀπορρεῖ,
λάβωμεν. ἔστι δέ τις τοιάδε.
Πέφυκεν ἡ πτεροῦ δύναμις τὸ ἐμβριθὲς ἄγειν ἄνω μετε-
ωρίζουσα ᾗ τὸ τῶν θεῶν γένος οἰκεῖ, κεκοινώνηκε δέ πῃ
μάλιστα τῶν περὶ τὸ σῶμα τοῦ θείου [ψυχή], τὸ δὲ θεῖον
[246e] καλόν, σοφόν, ἀγαθόν, καὶ πᾶν ὅτι τοιοῦτον· τούτοις δὴ
τρέφεταί τε καὶ αὔξεται μάλιστά γε τὸ τῆς ψυχῆς πτέρωμα,
αἰσχρῷ δὲ καὶ κακῷ καὶ τοῖς ἐναντίοις φθίνει τε καὶ διόλ-
λυται. ὁ μὲν δὴ μέγας ἡγεμὼν ἐν οὐρανῷ Ζεύς, ἐλαύνων
πτηνὸν ἅρμα, πρῶτος πορεύεται, διακοσμῶν πάντα καὶ ἐπι-
μελούμενος· τῷ δ’ ἕπεται στρατιὰ θεῶν τε καὶ δαιμόνων,
[247a] κατὰ ἕνδεκα μέρη κεκοσμημένη. μένει γὰρ Ἑστία ἐν θεῶν
οἴκῳ μόνη· τῶν δὲ ἄλλων ὅσοι ἐν τῷ τῶν δώδεκα ἀριθμῷ
τεταγμένοι θεοὶ ἄρχοντες ἡγοῦνται κατὰ τάξιν ἣν ἕκαστος
ἐτάχθη. πολλαὶ μὲν οὖν καὶ μακάριαι θέαι τε καὶ διέξοδοι
ἐντὸς οὐρανοῦ, ἃς θεῶν γένος εὐδαιμόνων ἐπιστρέφεται
πράττων ἕκαστος αὐτῶν τὸ αὑτοῦ, ἕπεται δὲ ὁ ἀεὶ ἐθέλων
τε καὶ δυνάμενος· φθόνος γὰρ ἔξω θείου χοροῦ ἵσταται.
ὅταν δὲ δὴ πρὸς δαῖτα καὶ ἐπὶ θοίνην ἴωσιν, ἄκραν ἐπὶ τὴν
[247b] ὑπουράνιον ἁψῖδα πορεύονται πρὸς ἄναντες, ᾗ δὴ τὰ μὲν θεῶν
ὀχήματα ἰσορρόπως εὐήνια ὄντα ῥᾳδίως πορεύεται, τὰ δὲ
ἄλλα μόγις· βρίθει γὰρ ὁ τῆς κάκης ἵππος μετέχων, ἐπὶ
τὴν γῆν ῥέπων τε καὶ βαρύνων ᾧ μὴ καλῶς ἦν τεθραμμένος
τῶν ἡνιόχων. ἔνθα δὴ πόνος τε καὶ ἀγὼν ἔσχατος ψυχῇ
πρόκειται. αἱ μὲν γὰρ ἀθάνατοι καλούμεναι, ἡνίκ’ ἂν πρὸς
ἄκρῳ γένωνται, ἔξω πορευθεῖσαι ἔστησαν ἐπὶ τῷ τοῦ οὐρανοῦ
[247c] νώτῳ, στάσας δὲ αὐτὰς περιάγει ἡ περιφορά, αἱ δὲ θεωροῦσι
τὰ ἔξω τοῦ οὐρανοῦ.

 

 

Πηγή:olympia.g / https://x.com/Pavloskanenas