Το ρολόϊ του χωριού μας … και η ιστορία του… ΜΕΡΟΣ Β΄

 

Συνέχεια από το χθεσινό …

       Ο δεύτερος συγχωριανός μας που συμμετείχε στην αγορά και εγκατάσταση του ρολογιού στο χωριό μας ήταν ο εικονιζόμενος στις παρακάτω φωτογραφίες συνταξιούχος, τότε, δάσκαλος και άρχων πρωτοψάλτης του ιερού ναού μας Αθανάσιος Θεμ. Σουφλής, ο οποίος καταγόταν από το Παλαιοχώρι και είχε νυμφευθεί τη Σουβαλιώτισσα Παγώνα Καρούζου γόνο της παλαιάς αρχοντικής οικογενείας Καρούζου. .....

Στην 1^η φωτ. μεσήλικας στη 2^η φωτ. 86 ετών και στην 3^η φωτ. επί του εκκλησιαστικού αναλογίου στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου Λαρίσης το 1963 σε ηλικία 89 ετ. ψάλλοντας  στο γάμο του εγγονού του Θανάση Παπαδημητρίου. 

Απεβίωσε το 1966 σε ηλικία 92 ετών έχων σώας τας φρένας και μάλιστα έχει μείνει ως παρακαταθήκη να λέγεται μεταξύ των συγχωριανών μας, η απάντηση του μπάρμπα-Θανάση σε όποιον του ευχόταν να τα εκατοστίσει. Απαντούσε σκωπτικά σα να μην δεχόταν την ευχή για τα εκατό: “δηλαδή κι’ αν πάω παραπάνω, από σένα θα τα πάρω τα υπόλοιπα ;;;” . 

Όπως λοιπόν διαβάζουμε στο “Ιδιωτικό Συμφωνητικό” του 1953 για την κατασκευή, αγορά και τοποθέτηση του ρολογιού, ο Αθανάσιος Σουφλής υπέγραφε ως εντολοδόχος, του εις την Αμερική εγκατεστημένου δωρητού Λουκά Αδαμόπουλου και αυτό προφανώς είχε τη σημασία του αφού ο μπάρμπα – Θανάσης επελέγη από τον δωρητή ως πρόσωπο εμπιστοσύνης, φερέγγυο και με κύρος για τη διαχείριση του αξιόλογου για την εποχή ποσού (18.000.000 δρχ.) που εκείνος διέθεσε για την αγορά και εγκατάσταση του ρολογιού.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΘΕΜ. ΣΟΥΦΛΗΣ

Το Συμφωνητικό …

        Επειδή η γραφή του Συμφωνητικού (χειρόγραφο), και η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε είναι στην τότε ισχύουσα καθαρεύουσα κάτι που θα μπορούσε να δυσκολέψει κάποιους να το διαβάσουν στην ολότητά του προβήκαμε στην αντιγραφή του, με τη σημερινή και δη γραφή του διαδικτύου, διατηρώντας την κατά κάποιο τρόπο καθαρεύουσα, από σεβασμό και στη γλώσσα αλλά και στη μνήμη των ανθρώπων που συντάξανε το έγγραφο, και πιστεύουμε ότι έτσι θα είναι πιο  ευανάγνωστο και κατανοητό σε όλους όσους θα το διαβάσουν. Επιπρόσθετα και για όσους επιθυμούν να κάνουν γλωσσολογική “άσκηση” παραθέτουμε σκαναρισμένο και το πρωτότυπο έγγραφο.

                                                         Ιδιωτικόν Συμφωνητικόν

       Σήμερον  την 19^ην Φεβρουαρίου του έτους 1953 οι κάτωθι υπογεγραμμένοι αφ’ ενός  Αθανάσιος Θεμ. Σουφλής εκπροσωπών εν προκειμένω τον Λουκάν Ιωαν. Αδαμόπουλον διαμένοντα εν Αμερική και αφετέρου ο Γεώργιος Χρ. Καραμάνος εργοστασιάρχης μεγάλων ωρολογίων πόλεων , κάτοικος Καλλιθέας Αθηνών λεωφόρος Θησέως 106 συνεφώνησαν τα εξής.

Ο Γεώργιος Χρ. Καραμάνος εργοστασιάρχης μεγάλων ωρολογίων υποχρεούται να κατασκευάση και παραδώση εν λειτουργία και επί του κωδωνοστασίου του ιερού Ναού “Κοιμήσεως Θεοτόκου” εν Πολυδρόσω Παρνασσίδος εν μέγα ωρολόγιον πόλεων εκ των χρησίμων δια δημόσια οικοδομήματα Νο 2 Β. δυνάμενον να κτυπά τας ώρας και τας ημισείας επί του υπάρχοντος επί του ανωτέρω κωδωνοστασίου κώδωνος βάρους μέχρι και τριακοσίων (300) οκάδων.

Το ανωτέρω ωρολόγιον θα χορδίζεται δια χειρός άπαξ της εβδομάδος και θα δεικνύη τας ώρας και τα λεπτά αυτών από τας τέσσαρας (4)πλευράς του κωδωνοστασίου δια τεσσάρων (4) πινάκων (CADRANS) διαμέτρου 120 εκατοστών του μέτρου. 

Οι πίνακες του ωρολογίου θα είνε κατασκευασμένοι εκ σιδηρολαμαρίνης με αναγλύφους τας ώρας και τα λεπτά αυτών εξ αλουμινίου συμπαγούς.

Τα τέσσαρα ζεύγη των ωρολογιοδεικτών επίσης θα είνε κατασκευασμένα εξ αλουμινίου συμπαγούς μεγάλης στερεότητος ως και διαρκείας.

Το πλήκτρον του ωρολογίου δια την σήμανσιν των ωρών επί του κώδωνος θα είναι κατασκευασμένον κατά τρόπον ώστε εφαρμοζόμενον επί του κώδωνος να σημαίνη τας ώρας χωρίς να εμποδίζει τον κωδωνοκρούστην του Ναού να σημαίνη αυτόν δια τας ανάγκας του Ναού.

 Ο Γεώργιος Καραμάνος υποχρεούται να παραδώση το αναφερόμενον ωρολόγιον εμβαλλαρισμένον και έτοιμον δια φόρτωσιν εις το εν Καλλιθέα εργοστάσιόν του εντός τριών μηνών από σήμερον. Δια την στερεότητα και την κανονικήν λειτουργίαν του αναφερομένου ωρολογίου ο Γεώργιος Καραμάνος υποχρεούται επί μίαν εικοσαετίαν. Πάσα ανωμαλία ήτις ήθελε προκύψει κατά το χρονικόν τούτο διάστημα εξ υπαιτιότητος του μηχανισμού του ωρολογίου ο Γεώργιοςς Χρ. Καραμάνος υποχρεούται να τακτοποιή αυτήν δια τεχνίτου του άνευ ουδεμιάς αμοιβής πλην των εξόδων ταξειδίου του προς τακτοποίησιν τεχνίτου του. 

Ο Αθανάσιος Θεμ. Σουφλής υποχρεούται δια την παραλαβήν και μεταφοράν του αναφερομένου ωρολογίου εις τον τόπον της τοποθετήσεώς του δι’ εξόδων του. 

Επίσης επιβαρύνεται ο Αθανάσιος Θεμ. Σουφλής με τα έξοδα ταξειδίου του τεχνίτου όστις θα ενεργήση την τοποθέτησιν του ωρολογίου δια το φαγητόν και τον ύπνον αυτό εις Πολύδροσον περί τας πέντε ημέρας και με τα μικρά επί του κωδωνοστασίου κατά την τοποθέτησιν του ωρολογίου έξοδα.

Το αναφερόμενον ωρολόγιον συνεφωνήθη μεταξύ των συμβαλομένων αντί δραχμών δέκα οκτώ εκατομμυρίων(18.000.000) εκ των οποίων έλαβεν σήμερον ο Γεώργιος Χρ. Καραμάνος παρά του Αθανασίου Θεμ. Σουφλή ως προκαταβολήν δώδεκα εκατομμύρια (12.000.000) το δε υπόλοιπν εκ δραχμών έξη εκατομμυρίων (6.000.000) θέλει μετρηθή εις τον Γεώργιον Χρ. Καραμάνον παρά του Αθανασίου Θεμ. Σουφλή άμα τη παραδώσει του άνω αναφερομένου ωρολογίου τοποθετημένου επί του κωδωνοστασίου εν λειτουργία.

 Εν Καλλιθέα τη 19 Φεβρουαρίου 1953

            Το παρόν εγένετο εις διπλούν και έλαβεν έκαστος των συμβαλομένων ανά έν και υπογράφεται ως έπεται.

Οι συμβαλλόμενοι

 Γεώργιος Χρ. Καραμάνος

 Αθανάσιος Θεμ. Σουφλή

     Ακολουθεί το Ακριβές Αντίγραφο, εκ του πρωτοτύπου, αυτού του Συμφωνητικού, όπως μας διαβιβάσθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον κ. Αθανάσιο Σερ. Παπαδημητρίου εγγονό εκ μητρός του μακαρίτη δασκάλου Αθανασίου Σουφλή.

Τέλος και πριν κλείσουμε αυτό το ιστορικό της αγοράς και εγκατάστασης του ρολογιού στο χωριό μας θα ήταν παράλειψή μας να μην αναφερθούμε τόσο σε πραγματικές όσο και σε σκωπτικές μικρές ιστορίες για την ούτως ή άλλως θετική επίδραση που είχε το ρολόι στη ζωή των συγχωριανών μας μετά την εγκατάστασή του και τη λειτουργία του.

Θα αντιπαρέλθουμε τις σκωπτικές προσεγγίσεις των συγχωριανών μας που ήθελαν κάποιους να λένε ότι ο Αδαμόπουλος γνωρίζοντας ότι ο ήλιος στη Σουβάλα καθυστερεί να ανατείλει, λόγω Μεγάλης Ράχης, έφερε το ρολόι για να ξυπνάνε οι Σουβαλιώτες στην ώρα τους και να πιάνουν δουλειά πρωί- πρωί ή κάποιους άλλους που ταβερνόβιοι όντες όταν “έμπλεκαν” στα κρασοπουλειά και γυρίζοντας στο σπίτι τους ακούγοντας το ρολόι να χτυπάει (ντάγκ- ντάγκ- ντάγκ) τρείς,  να του απαντάνε: “καλά ντε είναι ανάγκη να μας το λες τρείς φορές ότι η ώρα είναι μία;;”

     Θα σταθούμε όμως σε μια πραγματική ιστοριούλα σχετικά με τη θετική επίδραση που είχε το ρολόι στη ζωή των Σουβαλιωτών και μάλιστα εμπεριέχουσα και στοιχεία εργασιακού δικαίου ή φεμινιστικού χαρακτήρα όπως τη διηγήθηκε η μακαρίτισσα Αθανασία Παναγιωτή (Κατσιαμπέρω) στη Βασιλική Χριστοπούλου και καταγράφεται από εκείνη στο βιβλίο της “Μια Σουβαλιώτισσα θυμάται” που εκδόθηκε από τον Σύνδεσμο Πολυδροσιωτών Παρνασσού το 2002 και επανεκδόθηκε από τον Σύλλογό μας το 2017 .

Λέει η Κατσιαμπέρω σε ένα απόσπασμα στο αφήγημά της με τίτλο “Η Κατσαμπέρω θυμάται”… 

“Άλλη βολά θερίζαμε στο Βελλή, στον Καψορώνη. Ήρθε η ώρα κι αποστάσαμε. Ακούω το ρολόι ντάγκα- ντάγκα- ντάγκα. Κορίτσια, λέω, πετάτε τα δρεπάνια. Γειά σου ρε Αδαμόπουλε πόφερες το ρολόι*. Φωνάζω στο γέρο- Βελλή, είναι 12 η ώρα μπάρμπα, κουράσκαμε, πότε θα φάμε;; και πααίναμε στον ίσκιο.

Τόπανε  στο δάσκαλο το Σουφλή και τόγραψε στον Αδαμόπουλο στην Αμερική και μόστειλε 20 δολλάρια, Πήρα μ’ αυτά ένα πακέτο γνέμα κι έφκιασα σεντόνια τ’ κορτσιών. Να θυμάστε είπα το γέρο- Αδαμόπουλο”.

*θρυλείται ότι η ρήση αυτή της Κατσιαμπέρως ειπώθηκε ως εξής : “Γεά σου ρε π@@τσ@ρα Αδαμόπουλε πόφερες το ρολόι”  κάτι που είναι πιο κοντά στην αλήθεια αφού αυτή ήταν η Κατιεμπέρω και αυτό το ξέρουν όσοι τη γνώρισαν, αλλά για ευνόητους λόγους δεν γράφτηκε έτσι στο βιβλίο.  

     Το ρολόι επειδή ήταν κατασκευής με συρματόσχοινα και αντίβαρα έπρεπε να χουρδίζεται κάθε εβδομάδα και αυτή την εργασία εκτελούσε, όπως θυμόμαστε οι παλαιότεροι, για καμιά 30αριά χρόνια ο μπάρμπα- Θανάσης Παπαργυρόπουλος (Μπατίρης) και μετά για περίπου 20 χρόνια ο Γιάννης Ρέββας (κουρέας). 

Εδώ και μια δεκαετία και πλέον έχει μετατραπεί σε ηλεκτρικό.     

Αυτή είναι η ιστορία του Ρολογιού της Σουβάλας.

Ευχαριστίες

       Ευχαριστούμε τα αδέλφια Θανάση, Αλέκο & Αλέκα Παπαδημητίου για τη χορήγηση του Αντιγράφου του Συμφωνητικού, των Φωτογραφιών του παππού τους και την παροχή κάποιων πληροφοριών επί οικογενειακών στοιχείων.

Επιμέλεια Ανάρτησης    

Αλέκος Ι. Βαλάσκας