13 Ιανουαρίου 1822, Σαν σήμερα, – Η Καθιέρωση της πρώτης επίσημης Εθνικής Ελληνικής Σημαίας

Στις 13 Ιανουαρίου του 1822 η A’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου καθιερώνει τη γαλανόλευκη ως επίσημο σύμβολο του επαναστατημένου γένους των Ελλήνων...

Η Α’ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου ή Πρώτη Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου (20 Δεκεμβρίου 1821 – 15 Ιανουαρίου 1822) ήταν η πρώτη συνέλευση νομοθετικού σώματος του νέου Ελληνικού κράτους. Συνήθως αναφέρεται και ως Α’ Συνέλευση Επιδαύρου ή ως Α’ Εθνοσυνέλευση και έλαβε χώρα στη σημερινή περιοχή της Νέας Επιδαύρου Αργολίδας. Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης ήταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.

Κατά τη διάρκειά της, καθιερώθηκαν επίσης ο τύπος και τα χρώματα της πρώτης ελληνικής σημαίας – κυανό και λευκό. Συγκεκριμένα, το ημερολόγιο έγραφε 13 Ιανουαρίου 1922 όταν η γαλανόλευκη καθιερώθηκε ως επίσημο σύμβολο του επαναστατημένου γένους των Ελλήνων.

Στις 15 Μαρτίου του ίδιου έτους το Εκτελεστικό Σώμα (Κυβέρνηση), που είχε αναλάβει την προσωρινή διοίκηση της Ελλάδας, όρισε με το Διάταγμα 540 τρεις τύπους σημαιών: μια σημαία ξηράς και δυο θαλάσσης, μια για το πολεμικό και μια για το εμπορικό ναυτικό. Η σημαία της ξηράς είχε σχήμα τετράγωνο, κυανό και έφερε έναν λευκό σταυρό που κάλυπτε όλη της την επιφάνεια. Οι σημαίες της θαλάσσης είχαν την ίδια μορφή που διαθέτει η σημερινή εθνική σημαία. Μοναδική διαφορά στη σημαία του εμπορικού ναυτικού ήταν η αντιστροφή των χρωμάτων (κυανό αντί λευκού) στη θέση του σταυρού. Η σημαία των εμπορικών πλοίων εξομοιώθηκε με εκείνη των πολεμικών το 1828, όταν αναγνωρίστηκε ότι τα εμπορικά πλοία είχαν λάβει μέρος στον αγώνα ως πολεμικά.

Η εθνική σημαία της Ελλάδας τροποποιήθηκε έκτοτε αρκετές φορές, κυρίως ως συνέπεια των πολιτειακών μεταβολών, χωρίς όμως να μεταβληθεί ριζικά. Το 1833 προστέθηκε στις σημαίες του στρατού ξηράς και του πολεμικού ναυτικού ο βαυαρικός θυρεός, ο οποίος διατηρήθηκε μέχρι την ανατροπή του Όθωνα τον Οκτώβριο του 1862. Με την άφιξη του Γεωργίου Α΄, το 1863, περιελήφθη στις σημαίες των ανωτέρω σωμάτων το στέμμα το οποίο παρέμεινε μέχρι τη μεταπολίτευση του 1924. Από το 1864 η σημαία για τα τάγματα Πεζικού αποτελείτο από μεταξωτό ύφασμα που έφερε τριγύρω χρυσά κρόσσια και στο κέντρο του λευκού σταυρού την εικόνα του προστάτη της, Αγίου Γεωργίου.

Οι πολεμικές σημαίες που ισχύουν σήμερα είναι για το ναυτικό η εθνική σημαία, και για τον στρατό ξηράς και την πολεμική αεροπορία ο τύπος της ορθογώνιας κυανής με τον λευκό σταυρό που εκτείνεται μέχρι τις πλευρές της, χωρίζοντάς την σε τέσσερα ίσα τμήματα. Στο κέντρο του σταυρού, η σημαία του στρατού ξηράς φέρει την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, η δε σημαία της αεροπορίας την εικόνα του Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου

Στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου γράφτηκε η «Διακήρυξις της Εθνικής Συνελεύσεως» (με την καθοριστική συμβολή του Αναστάσιου Πολυζωίδη, ορίστηκε ο τρόπος της προσωρινής λειτουργίας του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους και ψηφίστηκε την 1 Ιανουαρίου 1822 το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, η «Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος», ή «Προσωρινό Πολίτευμα» κείμενο του Ιταλού Βιντσέντζο Γκαλλίνα (Vincenzo Gallina) μαζί με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Θεόδωρο Νέγρη. Την επιτροπή που είχε οριστεί από τη Συνέλευση για τη συγγραφή του συντάγματος αποτελούσαν οι: Θεόδωρος Νέγρης, Γεώργιος Αινιάν, Δρόσος Μανσόλας, Ιωάννης Ορλάνδος, Πέτρος Σκυλίτζης, Α. Μοναρχίδης, Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Ι. Κωλέτης, Φώτιος Καραπάνου, Παλαιών Πατρών Γερμανός Γ’, Πανούτζος Νοταράς και Α. Κανακάρης.

Σε αυτό το Σύνταγμα, ορίστηκε και το εθνικό σύμβολο, η ελληνική σημαία. Το Σύνταγμα που ψηφίστηκε προέβλεπε προστασία των ατομικών ελευθεριών, την αντιπροσωπευτική αρχή καθώς και της διάκριση των εξουσιών. Ορίστηκε ότι η «Διοίκησις» θα γινόταν από το «Βουλευτικόν» και το «Εκτελεστικόν», ενώ το «Δικαστικόν» θα ήταν ανεξάρτητο όργανο. Η απονομή δικαιοσύνης προβλεπόταν από τα «Κριτήρια» (τα δικαστήρια). Στη Β’ Εθνοσυνέλευση Άστρους, το 1823 το Σύνταγμα αυτό βελτιώθηκε.

Αρχικά, η γαλανόλευκη σημαία δεν έτυχε καθολικής αποδοχής από τους οπλαρχηγούς λόγω του έντονου τοπικιστικού πνεύματος που τους χαρακτήριζε. Αυτό δικαιολογεί και τη μνεία που έγινε για τη σημαία κατά την Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Τροιζήνα τον Μάιο του 1827, η οποία απλώς επικύρωσε τις αποφάσεις των Α΄ και Β΄ Εθνοσυνελεύσεων.

Για την επιλογή των σχημάτων και των χρωμάτων, καθώς και την αλληγορική τους σημασία, έχουν ειπωθεί ποικίλες και διαφορετικές γνώμες και εκδοχές, οι οποίες όμως αποτελούν υποθέσεις. Εξάλλου, στα επίσημα έγγραφα της εποχής ή μεταγενέστερα δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία που να αιτιολογούν την προτίμηση αυτών των χρωμάτων, του είδους και του σχήματος της σημαίας. Παρακάτω παρατίθενται ορισμένες από αυτές τις εκδοχές:

- Το κυανό χρώμα συμβολίζει τον ουρανό και το λευκό τον αφρό των κυμάτων της θάλασσας που περιβάλλει τη χώρα μας.

- Το λευκό συμβολίζει την αγνότητα του σκοπού των Ελλήνων και το κυανό υποδηλώνει τη θεϊκή παρέμβαση, αφού ο Θεός ενέπνευσε στο Έθνος τη μεγαλουργή ιδέα να αναλάβει και να φέρει σε αίσιο πέρας έναν άνισο αλλά δίκαιο αγώνα.

- Τα χρώματα παραπέμπουν στη ναυτική βράκα (κυανό) και στη φουστανέλλα (λευκό)

- Οι εννέα κυανές και λευκές οριζόντιες παράλληλες λωρίδες αντιπροσωπεύουν τις συλλαβές του «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ» ή συμβολίζουν τη θάλασσα και τους κυματισμούς της.

- Η κυανόλευκη σημαία είναι όμοια με εκείνη του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά, την οποία υιοθέτησε αργότερα η κρητική οικογένεια των Καλλέργηδων στη διάρκεια του Βενετο-Τουρκικού πολέμου (1645-1669), με την προσθήκη της επιγραφής «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ».

Σύμφωνα με την άποψη του Σπυρίδωνα Τρικούπη, η μη επιλογή της σημαίας της Φιλικής Εταιρείας ή του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ως Εθνικής Σημαίας από την Α΄ Εθνοσυνέλευση, αποσκοπούσε στη διάψευση των εσφαλμένων εντυπώσεων που είχαν δημιουργηθεί στις Ευρωπαϊκές αυλές, και ιδιαίτερα στην Ιερά Συμμαχία, για τον σκοπό της Επανάστασης, την οποία θεωρούσαν ότι επρόκειτο για επαναστατικό κίνημα κάποιας μυστικής οργάνωσης με επιδίωξη την ανατροπή των υφιστάμενων πολιτικών και κοινωνικών συστημάτων στην περιοχή των Βαλκανίων.

Οι ποικίλες απόψεις και θέσεις, που επιχειρούν να αποκρυπτογραφήσουν τα σύμβολα της Ελληνικής Σημαίας, αποδεικνύουν την πολυδιάστατη σημασία και αξία που έχει το ιερότερο σύμβολο του Έθνους για κάθε Έλληνα.

Διάφορες Σημαίες της Νεότερης Εποχής

Στη διάρκεια των Κρητικών επαναστάσεων υψώθηκαν σημαίες που έφεραν ποικίλες επιγραφές που συναντάμε στην περίοδο της Επανάστασης, καθώς και άλλες, όπως «ΚΡΗΤΗ ΕΝΩΣΙΣ», «ΕΝΩΣΗ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ», κ.ά. οι οποίες εξέφραζαν με εμφατικό τρόπο τον προαιώνιο πόθο του Κρητικού λαού, την Ένωση της μεγαλονήσου με τη μητέρα Ελλάδα.

Εκτός από τις επιγραφές, οι οποίες συνήθως ήταν ερυθρού χρώματος, απεικονίζονταν οι μορφές της Παναγίας, του Αγίου Γεωργίου και άλλων Αγίων. Αργότερα, η νεοσυσταθείσα Κρητική Πολιτεία (1899-1909) απέκτησε τη δική της σημαία, γαλάζιου χρώματος, με λευκό σταυρό στο μέσο, εκτός από το άνω εσωτερικό τετράγωνο που ήταν ερυθρό και εντός αυτού υπήρχε χρυσοκέντητο αστέρι. Αυτός ο τύπος της σημαίας κυμάτιζε κατά την άφιξη του πρίγκιπα Γεωργίου στο νησί στις 9 Δεκεμβρίου 1898 για να αναλάβει τα καθήκοντα του ύπατου αρμοστή.

Η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης της 9ης Ιουλίου 1832 δεν προέβλεπε την ενσωμάτωση της Σάμου στο νεοσυσταθέν Ελληνικό κράτος. Η Σάμος ανακηρύχθηκε σε αυτόνομη Ηγεμονία φόρου υποτελής στον σουλτάνο τον Ιούλιο του 1834 και το καθεστώς της ρυθμιζόταν από τον «Προνομιακόν Χάρτην» της 10ης Δεκεμβρίου 1832.

Ως Ηγεμονία έφερε δύο σημαίες, μία του καθεστώτος και μία για τα εμπορικά πλοία. Η σημαία της Ηγεμονίας ήταν χρώματος κυανού με ερυθρό σταυρό μέσα σε λευκό τρίγωνο, στο μέσο της σημαίας, ενώ εκείνη των εμπορικών πλοίων ήταν όμοια με την Εθνική Σημαία, με τη διαφορά ότι τα δύο άνω τετράγωνα ήταν ερυθρά και όχι γαλάζια.

Η σημαία του εθελοντικού σώματος του Παναγιώτη Δαγκλή, που πολέμησε για την απελευθέρωση της Ηπείρου, ήταν βαθύ κυανού χρώματος με λευκό σταυρό και την ένδειξη 1854. Το Ελληνικό εθελοντικό σώμα που έλαβε μέρος στον Κριμαϊκό Πόλεμο του 1854 έφερε σημαία λευκού χρώματος με σταυρό μέσα σε κυανό τετράγωνο και την επιγραφή «ΝΙΚΗ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ».

Στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908) υψώθηκαν γαλανόλευκες σημαίες, σημαίες με τον δικέφαλο αετό και επιγραφές, όπως «ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΙΣ», και λάβαρα.

Νόμοι και Διατάγματα που Αφορούν στην Εθνική Σημαία

Από τη διακήρυξη της πολιτικής ύπαρξης του Ελληνικού Έθνους και την καθιέρωση της πρώτης επίσημης σημαίας του κράτους, σημειώθηκαν διάφορες τροποποιήσεις και αλλαγές όσον αφορά στον τύπο της σημαίας. Οι τροποποιήσεις αυτές αντανακλούσαν την πολιτική διαδρομή του Ελληνικού κράτους από τη σύστασή του μέχρι σήμερα. Στις 30 Ιουλίου 1828, ο Κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας, με το ψήφισμα ΙΒ΄, υπ. αριθ. 3529, εξομοίωσε τη σημαία των εμπορικών πλοίων με εκείνη των πολεμικών, ως αναγνώριση των πολύτιμων υπηρεσιών τους στον Αγώνα.

Στις 4 Απριλίου 1833, με Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ 21/3-6-1833, σ. 155) καθορίστηκε η μορφή της πολεμικής ναυτικής σημαίας (l. enseigne) και της εμπορικής σημαίας, η οποία, σε αντίθεση με την πολεμική, δεν έφερε τα παράσημα του κράτους. Αργότερα, στις 28 Αυγούστου 1858, με νέο ΒΔ (ΦΕΚ 41/13-9-1858, σ.σ. 267-269) καθορίστηκαν οι λεπτομέρειες για την κατασκευή, τις διαστάσεις και τη χρήση των διαφόρων διακριτικών που αφορούσαν αυτές τις δύο σημαίες.

Η άφιξη του Γεωργίου Α΄ δεν επέφερε σημαντικές αλλαγές στη σημαία του κράτους. Με το ΒΔ «Περί Σημαιών» (ΦΕΚ 5/3-2-1864, σ.σ. 16-17), στις 28 Δεκεμβρίου 1863, καθορίστηκε η σημαία να φέρει στο μέσο του σταυρού τα εμβλήματα του κράτους και τα οικόσημα της Βασιλικής οικογένειας. Επίσης, οι σημαίες των ταγμάτων Πεζικού έφεραν τα εμβλήματα του κράτους, ενώ εκείνες του Πολεμικού Ναυτικού και των Φρουρίων έφεραν το Βασιλικό στέμμα, στο μέσο του σταυρού.

Στις 31 Μαΐου 1914, με ΒΔ (ΦΕΚ 175/30-6-1914, σ.σ. 933-936) καθορίστηκε, μεταξύ άλλων, η σημαία των Υπουργείων, Πρεσβειών, Δημόσιων και Δημοτικών καταστημάτων, η οποία ήταν όμοια με εκείνη των Φρουρίων. Επίσης, καθιερώθηκε η εμπορική ναυτική σημαία, η οποία ήταν πανομοιότυπη με την Εθνική, να αποτελεί τη μόνη επιτρεπόμενη σημαία που θα χρησιμοποιείται από τους ιδιώτες.

Στις 25 Μαρτίου 1924, η Δ΄ Συντακτική Συνέλευση αποφάσισε την έκπτωση της Βασιλικής δυναστείας και την ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Η πολιτειακή αλλαγή είχε αντίκτυπο και στην Εθνική Σημαία, από την οποία αφαιρέθηκαν τα Βασιλικά σύμβολα. Αργότερα, στις 10 Οκτωβρίου 1935, η Ε΄ Εθνική Συνέλευση, στο πλαίσιο της κατάργησης της «αβασιλεύτου Δημοκρατίας», επανέφερε τα Βασιλικά εμβλήματα στις σημαίες.

Η Επίσημη Εθνική Σημαία

Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974, εκδόθηκαν ο Νόμος 48/1975 (ΦΕΚ 108/7-6 1975, σ.σ. 617-618) και το Προεδρικό Διάταγμα 515/1975 (ΦΕΚ 170/13-8-1975, σ.1143), που καθόριζαν με λεπτομέρειες τις προδιαγραφές της σημαίας.

Όμως, το 1978 εκδόθηκε ο Νόμος 851 «Περί της Εθνικής Σημαίας, των Πολεμικών Σημαιών και του Διακριτικού Σήματος του Προέδρου της Δημοκρατίας» (ΦΕΚ 233, τ. Α/21-12-1978, σ.σ. 2250-2252), ο οποίος καθορίζει ότι η Εθνική Σημαία είναι κυανόλευκη, αποτελείται από εννέα ισοπλατείς οριζόντιες λωρίδες, πέντε κυανές και τέσσερις λευκές, με εναλλαγή των χρωματικών τόνων, έτσι ώστε η πρώτη και η τελευταία λωρίδα να είναι κυανή. Στην άνω εσωτερική γωνία μέσα σε κυανό τετράγωνο υπάρχει λευκός σταυρός, οι κεραίες του οποίου εκτείνονται στις πλευρές του τετραγώνου.

Η αναλογία πλάτους προς το μήκος της σημαίας είναι 2 προς 3. Ο κοντός είναι χρώματος λευκού και στην κεφαλή φέρει λευκή σφαίρα με σταυρό, όταν πρόκειται για σημαία στρατοπέδων, δημόσιων και δημοτικών αρχών κ.λπ. ή δίχως σταυρό για σημαία που επαίρεται από ιδιώτες, σε καταστήματα, γραφεία κ.λπ. Επίσης, καθορίστηκαν οκτώ μεγέθη σημαιών, πάλι ανάλογα με τη χρήση και τον προορισμό της κάθε μίας, και κυμαίνονται από 6,48?4,32 μ. μέχρι 0,27?0,18 μ.

Ωστόσο, το άρθρο 9 του Νόμου κατήργησε, μεταξύ άλλων, το άρθρο 1 του Νόμου 48/1975 και το ΠΔ 515/1975, και ουσιαστικά έθεσε εκτός ισχύος την Εθνική Σημαία όπως αυτή καθιερώθηκε από την Α΄ Εθνοσυνέλευση της 15ης Μαρτίου 1822 και ίσχυσε χωρίς σημαντικές μεταβολές μέχρι το 1978.

Η Ιστορία της Ελληνικής Πολεμικής Σημαίας 

Η πολεμική σημαία κατέχει ξεχωριστή θέση στη στρατιωτική ιστορία των λαών και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τιμή και το γόητρο κάθε στρατιωτικού σώματος που δικαιούται να τη φέρει.

 Από τη συγκρότηση των πρώτων Ελληνικών τακτικών στρατιωτικών σωμάτων απονεμήθηκαν γαλανόλευκες σημαίες, οι οποίες αποτέλεσαν κατά κάποιο τρόπο τις πρώτες επίσημες πολεμικές σημαίες. Παρόμοιες σημαίες δόθηκαν και σε φιλελληνικά σώματα, όπως στη Γερμανική Λεγεώνα ή διέθεταν δικές τους ξεχωριστές σημαίες, όπως εκείνη που είχε το ιππικό του Φαβιέρου.

Σημαντικός σταθμός για τις σημαίες των ταγμάτων Πεζικού και Ευζώνων ήταν τα διατάγματα της 9ης Απριλίου 1864 «Περί σημαιών» (ΦΕΚ 16/25-4-1864, σ. 85) και της 26ης Σεπτεμβρίου 1867 «Περί σημαίας των ταγμάτων του Πεζικού και των Ευζώνων» (ΦΕΚ 61/19-10-1867, σ. 700-701). Σύμφωνα με αυτά, οι σημαίες κατασκευάζονταν από κυανό μεταξωτό ύφασμα με χρυσά κρόσσια ολόγυρα, και έφεραν στο μέσο σταυρό από λευκό μεταξωτό ύφασμα, στο κέντρο του οποίου υπήρχε η μορφή του Αγίου Γεωργίου.

Επίσης, καθορίζονταν οι διαστάσεις των διαφόρων μερών της σημαίας. Ειδικά για τις σημαίες των Ευζωνικών ταγμάτων, αυτές ήταν όμοιες με εκείνες του Πεζικού, με τη μόνη διαφορά ότι στην επιφάνεια της σφαίρας, που κοσμούσε το άνω άκρο του κοντού της σημαίας, αναγραφόταν το γράμμα Ε αντί του γράμματος Π.

Στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων ορισμένες από τις πολεμικές σημαίες έφεραν κεντητές επιγραφές με τα ονόματα των μαχών στις οποίες έλαβαν μέρος οι μονάδες τους. Επί Βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄ εκδόθηκε ΒΔ «Περί των Σημαιών του Βασιλείου της Ελλάδος και άλλων διακριτικών σημάτων» (ΦΕΚ 175/30-6-1914), το οποίο καθόριζε, μεταξύ άλλων, όπως μόνο τα συντάγματα Πεζικού και Ευζώνων από τα στρατιωτικά σώματα να φέρουν πολεμική σημαία.

Η Πολεμική Σημαία Σήμερα

Το 1980, εξεδόθη το Προεδρικό Διάταγμα 348 (ΦΕΚ 98, τ.Α/17-4-1980, σ.1486), το οποίο καθορίζει με λεπτομέρειες τις προδιαγραφές για την κατασκευή των πολεμικών σημαιών του Στρατού Ξηράς, της Πολεμικής Αεροπορίας και - μέχρι το 1984 - του Σώματος της Χωροφυλακής. Σύμφωνα με το διάταγμα αυτό, η πολεμική σημαία αποτελείται από κυανό ορθογώνιο τετράγωνο ύφασμα, πλευράς ενός μέτρου, με λευκό σταυρό, στο μέσο του οποίου, και από τις δύο πλευρές, απεικονίζεται η μορφή του προστάτη Αγίου του κάθε Κλάδου.

Για τον Στρατό Ξηράς είναι ο Άγιος Γεώργιος, έφιππος να σκοτώνει τον δράκοντα, για την Πολεμική Αεροπορία ο Αρχάγγελος Μιχαήλ επί νεφών και η Αγία Ειρήνη για την Αστυνομία και τη Χωροφυλακή. Κατασκευάζεται από μεταξωτό ύφασμα και στις τρεις ελεύθερες πλευρές της φέρει επίχρυσα κρόσσια, μήκους 5 εκατοστών, που συμβολίζουν τις ψυχές που εμπιστεύεται η πατρίδα σε αυτή. Με τον ίδιο τρόπο κατασκευάζονται οι πολεμικές σημαίες της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ) και του Ναυτικού Αγήματος.

Η σημαία του Πολεμικού Ναυτικού είναι όμοια με την Εθνική Σημαία. Ο κοντός της πολεμικής σημαίας είναι μήκους 2,30 μέτρων και φέρει επένδυση από βελούδινο ύφασμα, χρώματος βαθύ κυανού. Στο άνω άκρο του κοντού υπάρχει μεταλλική σφαίρα και επ’ αυτής σταυρός. Η μεταλλική σφαίρα φέρει χαραγμένη την ταυτότητα της μονάδας στην οποία ανήκει η σημαία. Δύο χρυσόχρωμα μεταξωτά κορδόνια, μήκους 1,5 μέτρων, τα οποία απολήγουν σε θυσάνους, ίδιου νήματος με τα κορδόνια, κρέμονται από τη βάση της σφαίρας.

Από τις μονάδες του Στρατού, της Αεροπορίας και του Ναυτικού απονέμεται πολεμική σημαία μόνο σ’ εκείνες στις οποίες ανατίθεται πολεμική αποστολή, απόρροια της οποίας είναι η εμπλοκή σε μάχη εξ επαφής με τον εχθρό. Το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) καθορίζει τις μονάδες αυτές και η απονομή της πολεμικής σημαίας γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα.

Στον Στρατό Ξηράς, πολεμική σημαία απονέμεται στις μονάδες ελιγμού, δηλαδή τις ταξιαρχίες Πεζικού και Τεθωρακισμένων, τα συντάγματα Πεζικού, Ευζώνων, Καταδρομών, Πεζοναυτών και Αλεξιπτωτιστών, τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ) και την Προεδρική Φρουρά. Ειδικά για το Όπλο του Πυροβολικού, αντί της πολεμικής σημαίας, τα πυροβόλα είναι η «σημαία» του Όπλου και γι’ αυτό δεν εγκαταλείπονται ποτέ στο πεδίο της μάχης.

Στην Πολεμική Αεροπορία, απονέμεται στις πτέρυγες και σμηναρχίες Μάχης, και στη Σχολή Ικάρων. Τέλος, όσον αφορά στο Πολεμικό Ναυτικό, πολεμική σημαία απονέμεται στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), στο Ναυτικό Άγημα και στα πολεμικά πλοία. Πολεμική σημαία έχει απονεμηθεί και στην Ελληνική Αστυνομία, και την οποία φέρει η Σχολή Αξιωματικών.

Το 1985, με την υπ. αριθ. Φ.463.11/362353/Σ.930/20-3-1985/ΓΕΕΘΑ (Στρατιωτικό Δελτίο Ν-Δ-Α αριθ. 5) απόφαση του Υπουργού Αναπληρωτού Εθνικής Άμυνας ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες για τα μεγέθη της Εθνικής Σημαίας και τις διαστάσεις της σφαίρας και του σταυρού, που επαίρονται από τις μονάδες και τις υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων. Συγκεκριμένα, κάθε στρατόπεδο φέρει μία μόνο σημαία, ανεξάρτητα από τον αριθμό των μονάδων που είναι εγκατεστημένες, ενώ οι μονάδες που είναι εγκατεστημένες σε μεμονωμένα κτήρια, όπως π.χ. η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, μπορούν να φέρουν σημαία. Επίσης, για όλες τις μονάδες προβλέπεται σημαία θυέλλης σε ημέρες σφοδρών ανέμων.

Η πολεμική σημαία ηγείται της μονάδας που τη φέρει στο πεδίο της μάχης και σε περίπτωση απώλειάς της καταρρακώνεται η τιμή και το ηθικό του στρατιωτικού σώματος, ενώ δεν δικαιούται να φέρει άλλη εκτός και αν κυριεύσει εχθρική σημαία. Επίσης, χρησιμοποιείται σε επίσημες τελετές π.χ. παρελάσεις, ορκωμοσίες κ.λπ. κατά τις οποίες ο σημαιοφόρος συνοδεύεται από τιμητική φρουρά. Οι πολεμικές σημαίες, όταν δεν χρησιμοποιούνται, φυλάσσονται σε κατάλληλο χώρο με την ευθύνη και μέριμνα των διοικητών μονάδων στις οποίες ανήκουν.

Γενικές Διατάξεις περί Σημαίας

Η έπαρση της σημαίας τελείται κάθε μέρα στις 08:00 και παραμένει στη θέση της μέχρι τη δύση του ηλίου. Στη διάρκεια των αθλητικών εκδηλώσεων παραμένει σ. έπαρση, ενώ στη διάρκεια εθνικού ή θρησκευτικού πένθους, οι σημαίες κυματίζουν μεσίστιες. Κατά τον εορτασμό εθνικών και τοπικών επετείων, ο σημαιοστολισμός διατηρείται και κατά τη νύχτα, εφόσον ο εορτασμός διαρκεί περισσότερες από μία ημέρες.

 Κατά την έπαρση, υποστολή ή διέλευση της Εθνικής ή πολεμικής σημαίας με τη συνοδεία τιμητικής φρουράς, όλοι οφείλουν να στραφούν προς το μέρος της, να λάβουν τη στάση προσοχής και να αποδώσουν τον απαιτούμενο χαιρετισμό μέχρι την ολοκλήρωσή της. Ειδικά, για το στρατιωτικό προσωπικό, οφείλει να αποδώσει τον δέοντα σεβασμό και χαιρετισμό, σύμφωνα με τα άρθρα 16 (§11-16, σ. 20) και 18 (§2α, σ. 23) του Στρατιωτικού Κανονισμού (ΣΚ 20-1), ενώ λαμβάνεται ως σοβαρό πειθαρχικό παράπτωμα (άρθρο 63, §2γ(6), ΣΚ 20-1, σ. 61) η μη απονομή του οφειλόμενου χαιρετισμού στη σημαία και στα θρησκευτικά σύμβολα.

Στη διάρκεια παρελάσεων, που πραγματοποιούνται εντός συνόρων, με την παρουσία άλλων σημαιών, η Εθνική Σημαία τοποθετείται στο δεξιό αυτών των σημαιών, ενώ παρουσία λαβάρων, τοποθετείται μπροστά και στο μέσο αυτών. Οι σημαίες ξένων κρατών πρέπει να έχουν τις ίδιες διαστάσεις με την Εθνική Σημαία, όταν επαίρονται σε εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας.

Η Εθνική Σημαία απαγορεύεται να φέρει διακριτικά οργανώσεων, σωματείων, ιδρυμάτων κ.λπ. ή οποιαδήποτε άλλη παράσταση που αλλοιώνει το σχήμα της. Απαγορεύεται η χρησιμοποίησή της ως αντιπροσωπευτικό σύμβολο διαφόρων οργανώσεων, σωματείων και συλλόγων. Απαγορεύεται να ακουμπάει στο έδαφος και να αναρτάται σε εξώστες και παράθυρα χωρίς κοντό.

Δεν αποτελεί αντικείμενο προς εμπορική εκμετάλλευση, όπως συμβαίνει κατά κόρον στη διάρκεια αθλητικών αγώνων π.χ. ποδοσφαιρικοί αγώνες Εθνικών Ομάδων, όπου βλέπουμε το ιερότερο σύμβολο του Ελληνικού Έθνους τυπωμένο στα πιο απίθανα σημεία ή προϊόντα π.χ. παπούτσια, μπλουζάκια κ.λπ. Όταν παλαιώσει ή καταστραφεί, δεν καταλήγει στα απορρίμματα, αλλά καίγεται.

Η πολιτεία έχει θεσπίσει νόμους και διατάξεις που προβλέπουν την τιμωρία για τους παραβάτες. Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Νόμου 851/1978, οι παραβάτες τιμωρούνται με κράτηση δύο (2) μηνών ή επιβολή προστίμου ή και τα δύο, εφόσον με άλλες διατάξεις δεν προβλέπεται βαρύτερη ποινή.

Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 181 του Ποινικού Κώδικα, όποιος αφαιρεί, καταστρέφει, παραμορφώνει ή ρυπαίνει την Εθνική Σημαία ή έμβλημα της κυριαρχίας του Ελληνικού κράτους τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών, και με το άρθρο 155 προβλέπεται φυλάκιση μέχρι έξι (6) μηνών ή χρηματικό πρόστιμο όσων προσβάλλουν, καταστρέφουν ή ρυπαίνουν σημαίες και εμβλήματα ξένων κρατών που έχουν αναγνωριστεί επίσημα από την Ελλάδα και τελούν σε ειρήνη. Η δίωξη ασκείται μόνο ύστερα από αίτηση της ξένης κυβέρνησης.

Επετειακή έπαρση της ελληνικής σημαίας στην Ακρόπολη 

 

   Πηγές:   orthodoxianewsagency.gr

                 greekworldhistory

                        Επιμέλεια-Ανάρτηση :  Αλέκος Ι. Βαλάσκας