Λασκαρίνα Πινότση (Μπουμπουλίνα)

 

Στα πλαίσια του εορτασμού εφέτος των διακοσίων χρόνων από της κηρύξεως της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 και της παρουσίασής μας, από την ιστοσελίδα του Συλλόγου μας,  ηρώων & ηρωίδων που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην επανάσταση, σειρά έχει σήμερα μια γυναικεία μορφή του Αγώνα που γεννήθηκε σαν σήμερα 11 Μαίου 1771 στις Σπέτσες και το όνομά της έγινε θρύλος . Είναι η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα που γνωστές & άγνωστες πτυχές της ιστορίας & της δράσης της μας παρουσιάζει στο Άρθρο που ακολουθεί ο φίλος καθηγητής Οδυσσέας Β. Τσιντζιράκος ...

Του Οδυσσέα Β. Τσιντζιράκου *  

Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα (1771-1825) είναι κόρη του Υδραίου Σταυριανού Πινότση, ο οποίος πέθανε νέος στις φυλακές στην Κων/πολη, οπότε η μητέρα της ξαναπαντρεύτηκε τον Σπετσιώτη Δημήτρη Ορλώφ, και η Λασκαρίνα έμεινε πλέον στις Σπέτσες. Πολύ νέα και η ίδια παντρεύτηκε τον Σπετσιώτη πλοίαρχο Δημήτρη Γιάννουζα, με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά, τον Γιάννη, τον Γιώργο και τη Μαρία. Στα 30 της χρόνια μένει χήρα και ξαναπαντρεύεται τον επίσης Σπετσιώτη πλοίαρχο Δημήτρη Μπούμπουλη, με τον οποίο απέκτησε επίσης τρία παιδιά. Τον Νίκο, τη Σκεύω και την Ελένη.

Στα 1811 ξαναμένει χήρα, καθώς πέθανε και ο Μπούμπουλης. Και επειδή ο Μπούμπουλης είχε κατηγορηθεί από τους Τούρκους ότι κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1807 είχε βοηθήσει τους Ρώσους, η Υψηλή Πύλη μετά τον θάνατό του κινήθηκε να κατάσχει την περιουσία του, καθώς και το πλοίο «Αγαμέμνων». Η Μπουμπουλίνα έτρεξε στην Κων/πολη και με το τσαγανό και την ευστροφία της πέτυχε να πάρει από τον Σουλτάνο ειδικό φιρμάνι, με το οποίο έσωσε τα καράβια της.
Την τεράστια περιουσία που είχε αποκτήσει από τους δύο γάμους της εξαρχής τη διέθεσε για τον Αγώνα. Φέρεται μάλιστα ότι είχε αγοράσει και δύο νομισματοκοπεία, με τα οποία έκοβε πλαστά νομίσματα και τα διοχέτευε στην αγορά, προκειμένου να αποσταθεροποιήσει την Τούρκικη οικονομία. Τα νομίσματα αυτά οι Έλληνες τα αποκαλούσαν «Μπουμπουλίνες».
Με την έναρξη της Επανάστασης εξόπλισε τα καράβια της και τα διέθεσε όλα για τον Αγώνα, αφού και η ίδια ζώστηκε τα άρματα και μάχονταν με αυταπάρνηση σε θάλασσα και στεριά. Με τα πλοία της απέκλεισε και πολιορκούσε το Ναύπλιο. Κι όταν τον Απρίλη του ‘21 σκοτώθηκε στο Άργος ο γιος της Γιάννης, η ίδια πήγε και περιμάζεψε το αποκεφαλισμένο πτώμα του παιδιού και σαν άλλη Σπαρτιάτισσα φώναξε: «Ο γιος μου είναι νεκρός, αλλά το Άργος βρίσκεται στα χέρια μας…».
Στην άλωση της Τριπολιτσάς καταφθάνει και συνεργάζεται στενά με τον Κολοκοτρώνη, με εντολή του οποίου προμηθεύει τον στρατό με μολύβι. Κι απ’ τον Γέρο θα πάρει την άδεια και θα μπει απ’ τους πρώτους μέσα στην πόλη, για να προστατέψει το χαρέμι απ’ τους εξαγριωμένους Έλληνες. Συνεργάστηκε ακόμα με τον Πλαπούτα, τον Νικηταρά, τον Υψηλάντη και άλλους Πελοποννήσιους οπλαρχηγούς σε αρκετές επιχειρήσεις. Ας σημειωθεί ότι είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία και έδωσε τον ιερό όρκο να θυσιαστεί για τη λευτεριά του Έθνους.
Απ’ τη συνεργασία της με τον Θ. Κολοκοτρώνη προέκυψε και το συμπεθεριό. Τον Φεβρουάριο του 1823 η κόρη της Ελένη παντρεύεται τον γιο του Γέρου, Πάνο Κολοκοτρώνη, που στη συγκυρία εκείνη ήταν φρούραρχος του Ναυπλίου, αλλά τον ουρανό της επαναστατημένης Ελλάδας τον σκέπαζαν τα πυκνά μαύρα σύννεφα του εμφυλίου. Οι πολιτικάντηδες έχουν στραφεί εναντίον του Κολοκοτρώνη, εναντίον του περιβάλλοντός του και εναντίον όλων των στρατιωτικών. Στο στόχαστρο βεβαίως και η Μπουμπουλίνα, που έκαμε το «εγκληματικό λάθος» να γίνει πεθερά του «αποστάτη» Πάνου Κολοκοτρώνη. Οι Υδραίοι αδελφοί Κουντουριώτη πνέουν τα μένεα εναντίον της. Το ίδιο και οι Νέγρηδες, Κωλέττηδες και Μαυροκορδάτοι… Η Ελένη μετά τη δολοφονία του Πάνου Κολοκοτρώνη παντρεύτηκε τον Θοδωρή Γρίβα κι έτσι πέρασε στο αντίπαλο στρατόπεδο εναντίον των Κολοκοτρωναίων.
Ο εμφύλιος ξέσπασε. Οι «κυβερνητικοί» με τις λίρες και τις ευλογίες των Άγγλων θα υπερισχύσουν κατά κράτος απέναντι στους στρατιωτικούς! Το ότι η επανάσταση πνέει τα λοίσθια δεν τους αγγίζει καν. Όπως πάντα βέβαια. Στα χαμένα ο Ανδρούτσος συμβούλευε τον Κολοκοτρώνη να ξεπαστρέψουν τους πολιτικάντηδες, για να σωθεί η Ελλάδα. Ο Γέρος δεν «μαγάριζε τα χέρια του» σ’ αυτούς. Και βεβαίως χρόνια αργότερα θα μετανιώσει που τους λυπήθηκε. Για την ώρα αυτοί έχουν το πάνω χέρι.
Το 1823 θα αποδομήσουν την Κυβέρνηση Μαυρομιχάλη-Κολοκοτρώνη, προκειμένου να αναλάβουν τα ηνία οι Κουντουριώτης-Μαυροκορδάτος-Κωλέττης. Ο σκοπός γι’ αυτούς αγιάζει τα μέσα. Το 1824 και ‘25 θα δολοφονήσουν τον Πάνο Κολοκοτρώνη, θα φυλακίσουν τον Γέρο, θα διώξουν τους Καραϊσκάκη και Ανδρούτσο, ώστε να φτάσουν ανεμπόδιστα ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και ο Κιουταχής στη Ρούμελη.
Απομένει η τρισκατάρατη Μπουμπουλίνα. Συλλαμβάνεται στο Ναύπλιο και μεταφέρεται δεμένη στις Σπέτσες. Αυτό το «ευχαριστώ» θα της απευθύνουν γιατί ξόδεψε τα πάντα για την Ελλάδα. Τελικά στις 22 Μαΐου του 1825 θα τη σκοτώσουν στο σπίτι της. Η δικαιολογία που δόθηκε ήταν ότι έκρυβε μέσα στο σπίτι της τον γιο της Γιώργο και την Ευγενία Κούτση, την οποία ο Γιώργος είχε απαγάγει. Οι συγγενείς της κοπέλας πολιόρκησαν το σπίτι και μόλις είδαν τη Λασκαρίνα στο παράθυρο την πυροβόλησαν… (Αυτά ειπώθηκαν τότε. Κι οπωσδήποτε έπεισαν κάποιους).
Το πλοίο της «Αγαμέμνων» πουλήθηκε μετά τον θάνατό της στην επαναστατημένη Ελλάδα. Μετονομάστηκε σε «Σπέτσες» και, όταν ο Ι. Καποδίστριας δημιούργησε τον εθνικό μας στόλο, το συμπεριέλαβε ως ένα από τα τρία μεγαλύτερα πλοία μαζί με τα «Ελλάς» και «Ύδρα». Και τα τρία αυτά, όπως και άλλα μικρότερα, τον Ιούλη του 1831 τα έκαψε ο Μιαούλης στον ναύσταθμο του Πόρου για να εκδικηθεί τον Καποδίστρια.
Καθυστερημένα πάντως η Ελληνική Πολιτεία αναγνώρισε το έργο της. Έστησε στο λιμάνι των Σπετσών άγαλμα και το σπίτι της από το 1991 λειτουργεί ως μουσείο. Φυλάσσονται δε και τα οστά της…

* Ο Οδυσσέας Β. Τσιντζιράκος  είναι συντ/χος καθηγητής φιλόλογος και Συντονιστής της Ομάδας Ιστορικής έρευνας Αγιάς Λαρίσης “Δημήτρης Αγραφιώτης”.