ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ . "Ένας παλιός Σεπτέμβρης φίλος αχώριστος / καθώς περνούν τα χρόνια γίνεται αγνώριστος / το κόκκινο ραγίζει στα μήλα της Ροδιάς / κίτρινα πέφτουν φύλλα στον κήπο της καρδιάς".

                                

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ  με έναν εξαιρετικό πίνακα ζωγραφικής (προσωπογραφία) του πολυβραβευμένου Ιταλού  ζωγράφου   Nello Iovine .                    

                                           

"Γ"

Μπήκαμε στο Σεπτέμβρη αλλά  μάλλον δεν θα ισχύσει για μια φορά ακόμη αυτό που λέει ο λαός μας "Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα"αφού και αυτό το μήνα θα έχουμε γενικά  καλοκαιρία . Εξάλλου το λένε  και τα ημερομήνια..... Μπήκαμε στο Σεπτέμβριο και ο τρισκατάρατος "γιος της Κίνας " είναι εδώ. Είναι παρών. Είναι μάλιστα  και  αγριεμένος, πολύ αγριεμένος ! Εμείς όμως θα συνεχίσουμε , πρέπει να συνεχίσουμε , γιατί δεν έχουμε άλλη επιλογή , να είμαστε αισιόδοξοι , να παραμείνουμε  υγειείς και να προσέχουμε , να προσέχουμε πολύ  και να είμαστε οπλισμένοι με δύναμη και κουράγιο  γιατί ....." Έρχονται χρόνια δύσκολα / γεμάτα καταιγίδες..." όπως τραγούδησε -προφητικά- το 2001  ο αείμνηστος  Στέλιος  Καζαντζίδης .

Τον  Σεπτέμβρη λοιπόν τον είπαν έτσι από το λατινικό septem ( εφτά ). Ήταν έβδομος μήνας , αφού το έτος των Ρωμαίων άρχιζε από τον Μάρτη ,  πριν δηλαδή καθιερωθεί ως πρωτοχρονιά η 1η Ιανουαρίου. Την 1η Σεπτεμβρίου οι Ρωμαίοι την ονόμαζαν indictio (= ινδικτιώνα). Η λέξη αποδόθηκε στα ελληνικά με τον όρο "επινέμησις" και σημαίνει κατανομή των φόρων.

 

Ο ΟΡΦΕΑΣ ΠΕΡΙΔΗΣ ΕΔΩ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΜΕ ΤΟΥΣ "ΤΡΥΓΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ"

 

Τρυγητές των καιρών αποστάζουν τις στιγμές
το φεγγάρι ονειρόπολο σ’ ένα κρύσταλλο, ένα θολό

Γελαστοί θεατές του αόρατου θιάσου
στην ηχώ των ποιημάτων, στην αυλή είναι των θαυμάτων

Τραγουδάει ο χορός έναν ήλιο φωτεινό
το τραγούδι λέει των άστρων, των απόρθητων των κάστρων

Τρυγητές των καιρών αποστάζουν τις στιγμές

είναι οι ψυχές κρατήρες, οι αποταμιευτήρες

 

 

 

                                                                 ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ .....

 

...ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ. Τον είπανε  τριγητή ("Αμπέλι μου πλατύφυλλο/ και καλοκλαδεμένο,/ δέσε σταφύλια κόκκινα, / να μπω να σε τρυγήσω,/ να κάμω αθάνατο κρασί,/ μοσχοβολιά γιομάτο" λέει ο Κώστας Κρυστάλης στο τραγούδι του τρύγου. Τον είπανε επίσης Σταυρίτη (από τη γιορτή της  ύψωσης του Τίμιου Σταυρού), σποράρη και ορτικολόγο (αποδήμηση ορτυκιών)  και Πετμεζά , για το φκιάξιμο και δέσιμο το πετιμεζιού ,  που από το Σύλλογο  Γυναικών  Πολυδρόσου "Η ΕΣΤΙΑ" ,  έχει καθιερωθεί να  γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια  κάθε χρόνο στη Σουβάλα (Πολύδροσος) Παρνασσού.

 

 

                        

 

 

....ΓΙΟΡΤΕΣ.  Η Ορθόδοξη Εκκλησία  τον  Σεπτέμβριο  γιορτάζει την Αγία Σοφία και τις τρείς θυγατέρες

της  ,την  Αγάπη , την Πίστη και την Ελπίδα ότι δηλαδή χρειαζόμαστε πάντα αλλά ιδιαίτερα σήμερα  στις δύσκολες εποχές που ζούμε  ( Η Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη μαρτύρησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.). Οι τρεις θυγατέρες της Αγίας Σοφίας, πήραν τα ονόματα τους από το χωρίο της Καινής Διαθήκης "νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη".

Επίσης γιορτάζει την  ύψωση  το  Τιμίου Σταυρού , τον Άγιο Ευστάθιο , το Γενέθλιο της Θεοτόκου, τον Ιωάννη το Θεολόγο ( Άη Γιάννη Ταλαρά ή Καλαθά) ,  τον Άγιο Συμεών κ.α

 

 

...ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ.   Τρύγος  , όργωμα χωραφιών, σπορά πρώιμων δημητριακών(σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη), ή διάφορα όσπρια (φακή, κουκιά, μπιζέλια κ.λ.π) αλλά  και  σπανάκια, αντίδια, μαρούλια, κάρδαμο, ρόκα, μαϊντανό, αντράκλα, ραπανάκια, λάχανα & κουνουπίδια. Φύτεμα αειθαλών δέντρων  και  φραουλών .

 

  ...ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ.  Όπως διαβάζουμε  στο  users.sch.gr , την 1η Σεπτεμβρίου (εορτή του αγίου Συμεών του Στυλίτη): Οι έγκυες γυναίκες απείχαν από κάθε εργασία, για να μην γεννηθεί το παιδί τους με το σημάδι του αγίου (Συμεών/ σημαδεύω).

   * Στη Χώρα της ΚΩ, το βράδυ της 31ης Αυγούστου, δηλ. της τελευταίας ημέρας του μήνα, αστρονομούν, όπως λένε, δηλ. αφήνουν κάτω από τ’ άστρα ένα μεγάλο καρπούζι, με πολλά σπόρια, ένα ρόδι, μια σκελίδα σκόρδο, ένα κυδώνι, ένα φύλλο από τον «πλάτανο του Ιπποκράτη» κι ένα τσαμπί σταφύλι. Το πρωί της "Αρχιχρονιάς" γυναίκες και παιδιά σηκώνονται πριν βγει ο ήλιος και κατεβαίνουν στην παραλία παίρνοντας μαζί, τους "αστρονομημένους" αυτούς καρπούς που φύλαγαν για ένα χρόνο στο εικονοστάσι, τους πετούν στη θάλασσα και βουτάνε στο νερό τους καινούργιους. Βρέχουν το πρόσωπό τους, μαζεύουν θαλασσινό νερό από σαράντα κύματα και βότσαλα από την ακρογιαλιά. Στο δρόμο για το σπίτι σταματούν στον «πλάτανο» και αγκαλιάζουν τον κορμό του για να πάρουν τα χρόνια του και τη δύναμή του.

*Στη ΡΟΔΟ, τη μέρα αυτή κρεμούν στο μεσιά ( το μεσαίο χοντρό δοκάρι), που βαστάζει τη στέγη  τη δική τους

«Αρχιχρονιά»: ένα άσπρο σακουλάκι γεμάτο στάχυα και σιτάρι. Γύρω απ’ αυτό δένουν μια αρμαθιά καρύδια, ένα κρεμμύδι, ένα σκόρδο, ένα κεχρί, καρπό βαμβακιού κι ένα τσαμπί σταφύλι. Το θεωρούν καλό ν’ ανακατευτούν με το σπόρο οι καρποί της «Αρχιχρονιάς».

* Στο άλλο άκρο της Ελλάδας, στη ΣΩΖΟΠΟΛΗ ΘΡΑΚΗΣ, οι κάτοικοι, το πρωί της 1ης Σεπτεμβρίου, ράντιζαν ο καθένας με αγιασμό το σπίτι του, τα αμπέλια του και τα δίχτυα του, για να ευλογηθούν και να δώσουν πολλά σταφύλια και πολλά ψάρια αντίστοιχα.

 

 *ΧΑΣΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ .ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ.  Ένας δάσκαλος, πριν αρκετά χρόνια, στα Χάσια Κοζάνης, διηγείται τι συνέβαινε την πρώτη μέρα που άνοιγαν τα σχολεία:

 Στα σχολεία των χωριών τούτων, όταν ανοίξει το σχολείο, έρχονται οι μαθητές, φιλούν το χέρι του δασκάλου. Τους καταγράφει. Έπειτα αρχίζουν με τη σειρά και φέρνουν οι μαθητές μια πίτα, ένα ψωμί, κρασί.
 Όταν όμως θα αλλάξουν τα βιβλία ή τις τάξεις, τότε ο κάθε μαθητής θα παρουσιάσει τα νέα βιβλία του στο δάσκαλο να τα ράψει κι ο δάσκαλος τα ράφτει όλα τα βιβλία και τα φυλάγει επάνω στον πάγκο. Οι μαθητές φέρνουν τότε ένα δώρο στο διδάσκαλο, μαντίλι ή τσιράπια ή κότα ή αρνί, ό,τι θέλει ο καθένας, στους δε μαθητές φέρνουν μύγδαλα ή καρύδια ή ζαχαρωτά. Όλοι φέρνουν μικροί και μεγάλοι.

Τότε οι μαθητές σηκώνονται όρθιοι, έρχονται στην παράδοση, στρώνουν μια βελέντζα ή παλτό καταγής. Σηκώνεται ο δάσκαλος, παίρνει το βιβλίο ενός μαθητή της δευτέρας ή της τρίτης κ.λ.π. τάξης στα χέρια και λέγει: "να αξιώσετε το μαθητή αυτό στην Β ή Γ ή Δ τάξη". Όλοι τότε οι μαθητές σηκώνουν εκείνον το μαθητή με τη βελέντζα καθισμένο μέσα και τον σέρνουν άνω κάτω και φωνάζουν "άξιος", τον ανεβάζουν και τον κατεβάζουν 3 φορές. Κατόπιν εκείνος φιλεί το χέρι του δασκάλου και παίρνει τα βιβλία. Ο δάσκαλος του εύχεται Καλή Πρόοδο και μοιράζει στα παιδιά ό,τι φρούτα έφερε ο μαθητής. Έτσι όλοι οι μαθητές αξιώνονται, όχι την ίδια μέρα, αλλά τις άλλες. Τέλος με τη σειρά φέρουν ο καθένας στο δάσκαλο το κανίσκι του με το ψωμί, πίτα, αυγά, κρασί, ρακή κ.ά.

 

....ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ.  Όσοι γεννήθηκαν αυτό το μήνα μοιάζουν με το γεράκι.  Τα γεράκια είναι άγρια πτηνά και παραδοσιακά θεωρούνται σύμβολο της δύναμης της ζωής, που έρχονται στο δρόμο μας. Η ταπεινότητα και η προθυμία όσων γεννήθηκαν αυτό το μήνα να κάνουν πάντα το σωστό τους δίνουν την εμπιστοσύνη και τον θαυμασμό των γύρω τους, που σχεδόν ποτέ δε θα προδώσουν. Σαν ένας Άγγελος επί γης, εμφανίζονται την κατάλληλη στιγμή και βοηθούν τους άλλους στις πιο σκοτεινές στιγμές τους.

 

 

                                         

 

 

 

 

                                                     ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ

 

- Βοηθάει ο Άη- Γιάννης και ο Σταυρός, γιομίζει το αμπάρι

κι ο ληνός (κάδος , πατητήρι, λίθινη λεκάνη).

 

- Θέρος, τρύγος, πόλεμος.

 

- Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα(ισημερία).

 

- Στον Τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.

 

- Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.

 

-Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν.

 

-Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε. 

 

-Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.

 

 

                       ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ  ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΜΗΝΑ

 

 

1843- Ο βασιλιάς Όθωνας αναγκάζεται να παραχωρήσει το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα ύστερα από εξέγερση (η συγκέντρωση έγινε στην πλατεία  Συντάγματος). 

 

 

 

1814 - Ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία.  

1829 - Μάχη και περιφανής νίκη των Ελλήνων στο στενό Πέτρας (μεταξύ Θηβών και Λιβαδιάς). Αυτή ήταν και η τελευταία μάχη κατά την Επανάσταση του 1821.

1831 - Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας.

1834 - Η Αθήνα ονομάζεται Πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους

1877 - Πέθανε ο Κωνσταντίνος Κανάρης, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και πολιτικός.

1908- Κηρύσσεται η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

1922 - Μετά την καταστροφή , η Σμύρνη παραδίδεται στους Τούρκους.

1941 - Ιδρύεται στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ). Το ΕΑΜ θα εξελιχθεί στη μεγαλύτερη Ελληνική αντιστασιακή οργάνωση. 

1941- Πρώτα πειράματα θανάτωσης σε θαλάμους αερίων στο Άουσβιτς κατά το ολοκαύτωμα.

1941 - Ιδρύεται η αντιστασιακή οργάνωση ΕΔΕΣ υπό τον Ναπολέοντα Ζέρβα .

1964 - Ο Μίκης Θεοδωράκης ανακοινώνει ότι το λαϊκό ορατόριο Άξιον Εστί (ολόκληρο στο παρακάτω σπανιο βίντεο), σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, θα παρουσιαστεί τελικά στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

 Αφιερώστε λίγο από το χρόνο σας  και δείτε εδώ την παρουσίαση ολόκληρου του  συγκλονιστικού και ανεπανάληπτου ύμνου στην Ελλάδα και στους Έλληνες , του μοναδικού λαικού ορατόριου "ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ " του Οδυσσέα Ελύτη  στο Θέατρο Λυκαβητού το 1977 με τον  Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Κατράκη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση , τον πρωτοψάλτη Ανδρέα Κουλουμπή, τους αξεπέραστους σολίστες το μπουζουκιού , Λάκη Καρνέζη και  Κώστα Παπαδόπουλο  και με  μεγάλες ,  ορχήστρα και χορωδίες. 

Α  Ξ  Ι  Ζ  Ε  Ι    Ε  Ι  Λ  Ι  Κ  Ρ  Ι  Ν  Α !!!!!!  Α  Ξ  Ι  Ζ  Ε  Ι  !!!!!!

 

 

 

1969 - Εγκαθίσταται στο Ρόκβιλ Σέντερ της Νέας Υόρκης το πρώτο μηχάνημα αυτόματης  ανάληψης (ΑΤΜ).

1970 - Κραυγάζοντας "Ζήτω η Ελεύθερη Ελλάδα", ο φοιτητής Κώστας Γεωργάκης αυτοπυρπολείται στη Γένοβα της Ιταλίας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το στρατιωτικό καθεστώς στην Ελλάδα.

1971 - Πέθανε ο Γιώργος Σεφέρης, Νομπελίστας Έλληνας ποιητής.

 

Για περισσότερα γεγονότα για όλους τους μήνες και για όλες τις ημέρες του χρόνου  μπορείτε να ενημερώνεστε  σε καθημερινή βάση από τη δεξιά  στήλη της πρώτης σελίδας του ιστότοπου του Λαογραφικού

 

 

ΘΑ ΚΛΕΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΜΗΝΑ ΜΕ ΕΝΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΟΠΟΥ Ο ΜΙΚΡΟΣ  ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΡΥΩΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ  "ΤΟΝ ΜΙΚΡΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ"( ΑΠ' ΟΠΟΥ ΚΑΙ Ο ΣΤΙΧΟΣ ΤΟΥ ΤΙΤΛΟΥ ΜΑΣ) ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΤΣΟΥΛΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΤΡΟΠΟ.

 

                
Ένας μικρός Σεπτέμβρης βάζει τα κλάμματα
που στο σχολειό τον πάνε να μάθει γράμματα
θέλει να παίξει ακόμα με τ'άστρα τ' ουρανού
πριν έρθουν πρωτοβρόχια και συννεφιές στο νου
πρωτάκι, σχολιαρούδι, του κλέβουν το τραγούδι,
του κλέβουν το τραγούδι...

Ένας γλυκός Σεπτέμβρης στάζει το μέλι του
σωστό παλικαράκι τρυγάει τ' αμπέλι του
στα Σπάτα λινοβάτης, στο Κορωπί γαμπρός
να τρέμουν τα κορίτσια στα βλέφαρά του μπρος
φυσάει ο απηλιώτης, ο ζέφυρος της νιότης
φυσάει ο απηλιώτης...

Ένας παλιός Σεπτέμβρης φίλος αχώριστος
καθώς περνούν τα χρόνια γίνεται αγνώριστος
το κόκκινο ραγίζει στα μήλα της Ροδιάς
κίτρινα πέφτουν φύλλα στον κήπο της καρδιάς
Η νύχτα μεγαλώνει, δίχτυα στο φως απλώνει,
η νύχτα μεγαλώνει...

 

                                     

                                                                                  "Γ"

 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ . Με το σημερινό καλωσόρισμα  του Σεπτέμβρη κλείνει ένας ακόμα κύκλος των  πρωτομηνιάτικων αφιερωμάτων μας μέσα από τους ιστότοπους του χωριού μας. Σας ευχαριστούμε όλες και όλους  για την αποδοχή και δημοφιλία  που επιφυλάξατε μέχρι σήμερα στα πρωτομηνιάτικα καλωσορίσματα  των  μηνών . Ευχαριστούμε επίσης  θερμά  τον ιστότοπο του Λαογραφικού για τη φιλοξενία . Σας ευχόμαστε ολόψυχα ,  κορωναιού επιτρέποντος αλλά κυρίως Θεού θέλοντος  , υγεία , καλό και ήρεμο Φθινόπωρο  και  καλό Χειμώνα .