ΙΟΥΝΙΟΣ . "Ο 6ος μήνας ο καλός" και ελπίζουμε ..."έφυγον κακόν , εύρον άμεινον" .

                                 

Με ένα θαυμάσιο έργο του μεγάλου Έλληνα  Ζωγράφου Αλέκου Φασιανού σας ευχόμαστε ολόψυχα....

                                                  ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

"Γ"

Προσοχή όμως..."Μη σας γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν’ καλοκαιράκι", λέει μια λαική παροιμία και ένας τοπικός "ποιητής", εκ του προχείρου,  θα πρόσθετε...."Μα εμείς το περιμένουμε / μετά απ' όσα μας βρήκανε / μπάς και γελάσει κάποτε /το χείλι μας λιγάκι ".

Τον Ιούνιο,  που καλωσορίζουμε κάτω από καθεστώς ελεγχόμενης "απελευθέρωσης" αλλά σίγουρα "μουδιασμένοι" και  "φιμωμένοι -μασκομένοι " άγνωστο για πόσο ακόμη  βέβαια ,   Juno τον έλεγαν οι Λατίνοι και οι Ρωμαίοι που σημαίνει  Ήρα  (και ο μήνας  Ηραίος  προς τιμήν της Ήρας) .

"Πάναμο" τον έλεγαν  οι αρχαίοι Μακεδόνες  . Ποσειδεών τον ονόμαζαν οι αρχαίοι Αθηναίοι . "Σκιροφωριών" λεγόταν στο Αττικό ημερολόγιο . Τα Σκιροφόρια ήταν μια γιορτή , καθαρά γυναικεία  στην αρχαία Αθήνα και ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά , στον Ποσειδώνα και στη Δήμητρα. Ο Αριστοφάνης στα έργα του  Θεσμοφοριάζουσες και Εκκλησιάζουσες αναφέρεται στα σχέδια των γυναικών για την επανάστασή τους μέσα από αυτή τη γιορτή .

Σαν θεριστή τον ξέρουμε πάντως  όλοι  , αφού οι γεωργοί σε πολλά μέρη  θερίζουν τα σπαρτά τους . Και για να τονίσει ο λαός μας την αγροτική "ένταση " και το"γρήγορο" των ημερών λέει  "Θέρος ,τρύγος , πόλεμος"  .

ΠΩΣ ΓΙΝΟΤΑΝ ΟΜΩΣ  ΠΑΛΙΑ ΤΟ ΨΩΜΙ  ? ΤΟ  ΟΡΓΩΜΑ, Ο ΘΕΡΙΣΜΟΣ , ΤΟ ΨΗΣΙΜΟ. ΔΕΙΤΕ....

Ο Ιούνης  ονομάζεται και Κερασάρης,  αφού τότε ωριμάζουν τα κεράσια . Οι Ανδριώτες  τον λένε Ορνιαστή  επειδή τότε γίνεται το όρνιασμα   (γονιμοποίηση) των σύκων . Άλλες ονομασίες του,  όχι τόσο συνηθισμένες όμως είναι  , Αγιογιαννίτης, Λιοτρόπος.

Οι σπουδαιότερη  γιορτή του μήνα κατά την Ορθόδοξη εκκλησία  είναι η Κυριακή της Πεντηκοστής , που εμφανίζεται το Άγιο Πνεύμα  στους μαθητές του Χριστού , 50 ημέρες μετά την ανάστασή του και 10 ημέρες μετά την ανάληψή του και η Δευτέρα  της  "ομοουσίου και αχωρίστου"  Αγιάς Τριάδας (Πατήρ , υιός και Άγιο Πνεύμα ).

                                          

Σπουδαία γιορτή επίσης σε πάρα πολλά μέρη της Ελλάδας  είναι του Άι Γιάννη, του Φανιστή,  του Απορνιαστή , του Ριγανά , του Κλήδονα (24/6).  Πανάρχαιο έθιμο ο Κλήδονας από το Ομηρικό "Κλήδον" δηλαδή η πρόγνωση για τα μελλούμενα , οι προφητείες , οι μαντείες.

Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας κατά τον ¨Κλήδονα" , που είπαμε ότι έχει σχέση με προφητείες και μαντείες,  αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες ποιόν θα παντρευτούν.

Επίσης το γενέθλιο του Ιωάννου του Προδρόμου (24/6)  συμπίπτει με τις θερινές θέσεις  του ήλιου.

Σημειώνουμε εδώ  πως οι μέρες του Ιουνίου είναι μεγάλες,  με την 22η την μεγαλύτερη το χρόνου.

Κατά τη γιορτή σε πολλά μέρη, ανάβουν φωτιές σε ανοιχτούς χώρους  , πηδάνε άπό πάνω τους και χορεύουν γύρω τους φωνάζοντας "αφήνω το κακό και πάω στο καλύτερο" , συνεχίζοντας την παράδοση που έρχεται από αρχαιοτάτων χρόνων όπου οι αρχαίοι , κάνοντας το ίδιο πάνω στις καθαρτήριες πυρές , φώναζαν  όλοι μαζί "έφυγον κακόν , εύρον άμεινον".

Άν και αυτά τα έθιμα σιγά-σιγά ξεχνιούνται, φροντίζουν να μας τα θυμίζουν μέσα από τα τραγούδια τους , ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και ο Γιάννης Σπανός  ( ... "Σάββατο κι απόβραδο στην Αριστοτέλους / που φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους/ τ' Άι-Γιάννη θα 'τανε θαρρώ’...." , δείτε το βίντεο )  και ο Μάνος  Ελευθερίου (..."Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές, / του Άι Γιάννη / Αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μου λες/ που ‘χουν πεθάνει;...")

                     ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΝΗ ΠΟΥ ΕΦΤΑΣΑΝ ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

* Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν’ καλοκαιράκι.

* Θέρος , τρύγος , πόλεμος ( το λέμε όταν κάτι δεν επιδέχεται αναβολή).

*Από την αρχή του Θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.

*Από το θέρος ως τις ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.

*Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι. (δηλ. Το κρασί που μπαίνει στα βαρέλια τον Οκτώβρη , ωριμάζει το  Γενάρη αλλά τον Ιούνιο έχει αρχίσει και δεν πίνεται .... Στις εποχές μας  βέβαια με σχετικές "χημικές" παρεμβάσεις , κάτι γίνεται ... και το κρασί παίρνει παράταση ζωής ).

* Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.

"ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΑ ΘΕΡΙΖΕ"... λέει ένα πολύ παλιό τσάμικο Δημοτικό παραδοσιακό  τραγούδι για το θερισμό.

Παπαδοπούλα, θέριζε,
Σ΄ένα βαθύ σιτάρι.
Αμάν! εργούς, εργούς εθέριζε,
Κι εργούς δεμάτια δένει.

Και στο δεμάτι ακούμπησε,
Και το παιδί εγεννήθει.
Αμάν! και στην ποδιά της το ’βαλε,
Και πάει να το πετάξει.

Μια περδικούλα αγνάντευε,
Από ψηλή ραχούλα.
Αμάν! μωρ’, που τον πας τον βασιλιά,
Μωρ’, που τον πας τον ρήγα.

 Αυτός θα γίνει βασιλιάς,
Αυτός θα γίνει ρήγας.
Αμάν! έχω δεκαοχτώ πουλιά,
Κανένα δεν αρνούμαι.

Αν πέσει αητός και πάρει δυο,
Μου μένουνε δεκάξι.
Αμάν! κι όπου βρω ξάστερο νερό,
Πάω και το θολώνω.

 Και ψάχνω μαύρο κάρβουνο,
Να βάψω τα φτερά μου.
Αμάν! και πετραδάκια ολόμαυρα,
Να είναι η τροφή μου.

                                     

         

                     ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΙΟΥΝΗ ΜΗΝΑ

323 π.χ. , πεθαίνει  ο  Μέγας  Αλέξανδρος  . 

1798 , δολοφονείται στο Βελιγράδι ο Ρήγας Φεραίος  ο συγγραφέας, πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης, εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

1835,  πεθαίνει  ο  πυρπολητής  Ανδρέας  Μιαούλης. 1898 , γεννιέται  ο  Φρεντερίκο  Γκαρθία  Λόρκα , ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς. 1907 , απαγχονίζεται  απο  τους  κομιτατζήδες  ο  θρυλικός  Μακεδονομάχος Τέλλος  Άγρας. 1913 ,  κηρύσσεται ο Β  Βαλκανικος  πολέμος.  1928 , γεννιέται ο Ερνέστο Τσέ  Γκεβάρα Αργεντινός γιατρός,  επαναστάτης, σύμβολο της παγκόσμιας νεολαίας  μέχρι σήμερα  .  1930,  ο Έλληνας  πρωτοπαλαιστής  Τζίμ  Λόντος  μετά  από  περιφανή  νίκη  ανακηρύσσεται  πρωταθλητής  Κόσμου. 1940 ,  οι  Γερμανοί φασιστοναζί  θέτουν  σε  λειτουργία  το  στρατόπεδο  του  Άουσβιτς.  1944 ,  Σφαγή  Διστόμου και Δοξάτου Δράμας . Οι Γερμανοφασιστικές  δυνάμεις κατοχής πυρπολούν τα χωριά Δίστομο  Βοιωτίας και εκτελούν 218 αμάχους  και Δοξάτο και εκτελούν  233 αμάχους. 1945 ,  πεθαίνει  ο πρωτοκαπετάνιος της Εθνικής Αντίστασης και του Ε.Λ.Α.Σ  Άρης  Βελουχιώτης.  1946 , τα Δωδεκάνησα αποδίδονται στην Ελλάδα. 1951 ,  πεθαίνει  ο  Άγγελος  Σικελιανός. 1994 ,  πεθαίνει  ο  Μάνος  Χατζηδάκις.  1996 ,  πεθαίνει  ο  Ανδρέας  Παπανδρέου.

Για περισσότερα γεγονότα για όλους τους μήνες και για όλες τις ημέρες του χρόνου  μπορείτε να ενημερώνεστε  σε καθημερινή βάση από τη δεξιά  στήλη της πρώτης σελίδας του ιστότοπου του Λαογραφικού .

                                                     

                              

Και αυτό το μήνα , " Τον 6ο μήνα τον καλό", οι  Ηλίας Κατσούλης  και Παντελής Θαλασσινός  θα μας όδηγήσουν , με ένα υπέροχο τραγούδι τους , στο κλείσιμο του αφιερώματός μας .

Σ' ένα πηγάδι δροσερό βαθιά κοιμάται το νερό

σκύβει κορίτσι αμίλητο αγόρι ψάχνει αφίλητο
σκύβει κορίτσι αμίλητο αγόρι ψάχνει αφίλητο

Τον έκτο μήνα τον καλό, καράβι πάει γιαλό-γιαλό
νύχτα περνάει το Σούνιο, και φέρνει τον Ιούνιο
Τον έκτο μήνα τον καλό, καράβι πάει γιαλό-γιαλό
νύχτα περνάει το Σούνιο, και φέρνει τον Ιούνιο

Λάμπει στου χρόνου μια στιγμή

τ' αεροσκέπαστο κορμί

πουκαμισάκι αέρινο, στα μάτια φως αστέρινο

πουκαμισάκι αέρινο, στα μάτια φως αστέρινο

Τον έκτο μήνα τον καλό, καράβι πάει γιαλό-γιαλό
νύχτα περνάει το Σούνιο, και φέρνει τον Ιούνιο
Τον έκτο μήνα τον καλό, καράβι πάει γιαλό-γιαλό

νύχτα περνάει το Σούνιο, και φέρνει τον Ιούνιο

                                                       

                       ΜΕ ΥΓΕΙΑ , ΔΥΝΑΜΗ , ΚΟΥΡΑΓΙΟ ,  ΥΠΟΜΟΝΗ   ΚΑΙ  ΕΛΠΙΔΑ  ΓΙΑ  ....