Η συμμετοχή των Φωκικών πόλεων στον Τρωικό πόλεμο και στην κατασκευή του Δούρειου Ίππου

Στο «Νηών Κατάλογο» της Ιλιάδας του Ομήρου (ραψωδία Β 487-760),σε ένα τμήμα της αναφέρεται ότι, μαζί με τους άλλους Αχαιούς, έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο με 3700 πολεμιστές και 40 πλοία, οι παρακάτω Φωκικές πόλεις :

Κυπάρρισσος, Ανεμώρεια, Πυθώ (Δελφοί), Κρίσα (Χρυσό), Δαυλίς (Δαύλεια), Πανοπεύς (κοντά στο σημερινό Άγιο Βλάση), Λίλαια (ανατολικά της Κάτω Αγόργιανης) και Υάπολις.

Υάμπολις ήταν αρχαία πόλη της Φωκίδας. Βρισκόταν κοντά στα σύνορα με 
τους Βοιωτούς λίγο πιο βόρεια από τον Ορχομενό. Σύμφωνα με τον Παυσανία η Υάμπολη οικίστηκε από τους Ύαντες, οι οποίοι εκδιώχθηκαν από την περιοχή της Θήβας από τους Καδμείους. Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Όμηρο αλλά δεν είναι βέβαιο ότι η ομηρική Υάμπολις βρισκόταν στην ίδια θέση με την μεταγενέστερη Υάμπολη. Κατά τους Περσικούς πολέμους η Υάμπολη ήταν μία από τις φωκικές πόλεις που καταστράφηκαν από τον στρατό του Ξέρξη. Η πόλη ξαναχτίστηκε αλλά τον 4ο αιώνα π.Χ. καταστράφηκε για δεύτερη φορά από τους Μακεδόνες του Φιλίππου Β΄. Ξαναχτίστηκε κατά την ρωμαϊκή περίοδο από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό. Η πόλη τότε διέθετε αγορά, βουλευτήριο, και ένα θέατρο. Από την αρχαία πόλη σώζονται σήμερα τμήματα των τειχών της κοντά  στο χωριό Έξαρχος.

Κυπάρισσος ήταν αρχαία Φωκική πόλη που αναφέρεται από τον Όμηρο στον κατάλογο των Νεών. Η ακριβής της θέση δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένη σήμερα. Επικρατέστερη άποψη είναι ότι βρισκόταν στην θέση της μεταγενέστερης Αντίκυρας στα παράλια του Κορινθιακού κόλπου. Από το λιµάνι της μάλιστα απέπλευσε ο στόλος των φωκικών πόλεων για να συμμετάσχει στην  εκστρατεία των Αχαιών κατά της Τροίας.

Πυθώ, η ονομασία των Δελφών κατά τους  ομηρικούς χρόνους. Στην αρχή των 
ιστορικών χρόνων ήταν μία από τις πόλεις της αρχαίας Φωκίδας, αλλά σταδιακά ο 
ρόλος της πόλης ενισχύθηκε και εξελίχθηκε σε πανελλήνιο κέντρο και ιερή πόλη των 
αρχαίων Ελλήνων. Αποτέλεσε επίσης κέντρο της Δελφικής Αμφικτυονίας. Οι Δελφοί 
διατήρησαν τη σημαντική τους θέση μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., οπότε δόθηκε οριστικό τέλος στη λειτουργία του μαντείου με διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄.

Ανεμώρεια ήταν αρχαία Φωκική πόλη που αναφέρεται από τον Όμηρο στον κατάλογο 
των Νεών. Η πόλη εγκαταλείφθηκε στην συνέχεια με αποτέλεσμα να μην είναι γνωστή σήμερα η ακριβής της θέση. Κατά μία άποψη η Ανεμώρεια βρισκόταν ανατολικά των Δελφών στην περιοχή της σημερινής Αράχωβας

Κρίσα (και Κρίσσα) ήταν αρχαία Φωκική πόλη, χτισμένη στους δυτικούς πρόποδες του Παρνασσού κοντά στο σημερινό χωριό Χρισσό. Βρισκόταν λίγο νοτιότερα των Δελφών. Αναφέρεται πρώτη φορά από τον Όμηροως μία από τις εννέα Φωκικές πόλεις που συμμετείχαν στην Τρωική εκστρατεία. Από τον Παυσανία ταυτίζεται με την Κίρρα αλλά ο Στράβων αναφέρεται ξεχωριστά σ' αυτή.

Δαυλίς ήταν αρχαία ελληνική πόλη της Φωκίδας, ευρισκόμενη πλησίον των συνόρων με την Βοιωτία, επί της οδού από τον Ορχομενό και την Χαιρώνεια προς 
τους Δελφούς, καθώς και επί των ανατολικών προπόδων του Παρνασσού. Η αρχαία  Δαυλίδα (ή Δαυλίς) αρχικά κατοικήθηκε από Θράκες. Κατά την αρχαϊκή περίοδο, η  περιοχή εμφανίστηκε με το όνομα Ανάκρια, αλλά πολύ γρήγορα μετονομάστηκε σε  Δαυλίδα.

Πανοπεύς είναι αρχαία Φωκική πόλη που βρισκόταν κοντά στα σύνορα των Φωκέων με τους Βοιωτούς. Στην θέση της αρχαίας πόλης βρίσκεται σήμερα το χωριό Άγιος  Βλάσιος. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι ο Πανοπέας απείχε 20 στάδια από 
την Χαιρώνεια και επτά από την Δαυλίδα. Οι πρώτοι κάτοικοι του Πανοπέαήταν Φλεγύες. Σύμφωνα με τον μύθο ο ιδρυτής του Πανοπέα ήταν ο ήρωας Πανοπέας, γιος του Φώκου. Κατά την Τρωική εκστρατεία ηγέτης των Φωκέων ήταν ο Βασιλιάς του Πανοπέα. 

Η Λιλαία ήταν αρχαία φωκική πόλη, από τις ισχυρότερες της αρχαίας Φωκίδας. Ήταν 
κτισμένη στις βόρειες υπώρειες του Παρνασσού. Αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Όμηρο στον κατάλογο των Νεών. Ήταν μία από τις εννιά φωκικές πόλεις που 
είχαν συμμετάσχει στον Τρωικό πόλεμο.

Σχεδίος και Επίστροφος, γιοί του Ιφίτου, ηγεμόνα της Φωκίδας. Πήραν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο ως αρχηγοί του εκστρατευτικού σώματος των Φωκέων. Ο Σχεδίος σκοτώθηκε στον Τρωικό Πόλεμο από τον `Εκτορα κατά τη μάχη γύρω από το πτώμα του Πατρόκλου. Τα οστά του Σχεδίου μεταφέρθηκαν στην Αντίκυρα και ο εκεί τάφος  του  ονομαζόταν «Σχεδείον».

Από τη mixanitouxronou.gr:

Όπως πηγαίνουμε από Θήβα προς Δελφούς συναντάμε τη γενέτειρα του Πλουτάρχου τη Χαιρώνεια. Ακριβώς δίπλα βρίσκεται ο Άγιος Βλάσιος Λειβαδιάς. Η αρχαία μυκηναϊκή πόλη «Πανοπεύς», με τα κυκλώπεια τείχη, μια από τις σημαντικότερες πόλεις του «Κοινού των Φωκέων». Λέγεται πως η πόλη πήρε το όνομά της απ τον πατέρα του Επειού, τον Πανοπέα.

Οι κάτοικοι του Πανοπέα σύμφωνα με τον Παυσανία δεν ήταν Φωκείς, αλλά Φλεγύες, που διέφυγαν στην Φωκίδα, από τον Ορχομενό. Ο Επειός ήταν γιος του Πανοπέα, από την πόλη Πανοπεύς που βρίσκεται στη σημερινή διαδρομή από Θήβα προς Δελφούς. Ο Επειός είχε μια πανέμορφη αδελφή την Αίγλη που σύμφωνα με τον Ησίοδο την ερωτεύτηκε ένα όμορφο βασιλόπουλο ο Αιγίμιος, αλλά την παντρεύτηκε τελικά ο Θησέας που για χάρη της εγκατέλειψε την Αριάδνη στη Νάξο....

Ο Επειός πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο μαζί με τους συντρόφους του, τον Σχεδίο και τον Επίστροφο προσφέροντας στην εκστρατεία τριάντα φωκικά πλοία. Στους νεκρικούς αγώνες προς τιμήν του Πατρόκλου, από τον Αχιλλέα, κέρδισε πολλές διακρίσεις ως σπουδαίος πυγμάχος. Η παράδοση λέει πως η καταγραφή αυτών των 
αγώνων αποτελεί και την πρώτη αθλητική περιγραφή αγώνων σε γραπτή μορφή. Συντάκτης φυσικά ήταν ο Όμηρος. Ο Επειός εκτός από σπουδαίος πυγμάχος είχε εξαιρετικές τεχνικές γνώσεις. Γι αυτό και στην ιστορία δεν έμεινε ως αθλητής, αλλά ως αρχιτέκτονας που κατασκεύασε μια από τις πιο σπάνιες προκλήσεις της ιστορίας. Τον Δούρειο Ίππο.

Ο κατασκευαστής του Δούρειου Ίππου

Η Αθηνά συμβούλευσε τον Οδυσσέα, να κατασκευάσει ο Επειός ένα μεγάλο ξύλινο άλογο. Πράγματι ο Επειός ανταποκρίθηκε. Δημιούργησε ένα ξύλινο άλογο με κρυφά ανοίγματα στις δυο πλευρές, το οποίο μπορούσε να χωρέσει πάνω από 2000 Αχαιούς....

Η θεά τους είχε καθοδηγήσει να χαράξουν τη φράση: «Έλληνες Αθηνά χαριστήριον». Στα «σπλάχνα» του αλόγου μπήκαν οι πιο γενναίοι, ανάμεσά τους ο Οδυσσέας, ο Διομήδης, ο Μενέλαος, ο Αίας, ο Νεοπτόλεμος και κατασκευαστής Επειός, που ήξερε να ανοίγει τις κρύπτες. Μπορεί το σχέδιο να ήταν καλά οργανωμένο ωστόσο σε περίπτωση που οι Τρώες τους ανακάλυπταν θα είχαν στα χέρια τους τα καλύτερα παλικάρια των Αχαιών. Οι υπόλοιποι Αχαιοί αποχώρησαν. Οι Τρώες ενώ προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν την ξαφνική φυγή των Αχαιών είδαν το Δούρειο Ίππο. Αν και υπήρχαν ενστάσεις και δισταγμοί αποφασίζουν να μεταφέρουν το ξύλινο δώρο της θεάς μέσα στην πόλη. Οι Αχαιοί άφησαν επίτηδες πίσω το Σίνωνα ώστε να πιαστεί αιχμάλωτος και να πει στους Τρώες αυτά που έπρεπε να ακούσουν. Έτσι τους είπε μια ψεύτικη ιστορία για το άλογο: Η βοήθεια της Αθηνάς στους Αχαιούς έπαψε υποτίθεται να υπάρχει όταν ο Οδυσσέας και ο Διομήδης άγγιξαν το Παλλάδιο με χέρια που είχαν διαπράξει φόνους. Το Παλλάδιο ήταν το μικρό ιερό, ξύλινο ειδώλιο της Αθηνάς, που προστάτευε την πόλη από τις πολιορκίες. Το είχε όμως κλέψει ο πανούργος Οδυσσέας. Ο Κάλχας, ο μάντης του στρατοπέδου των Αχαιών τους είπε πως η πράξη αυτή εξόργισε την Αθηνά η οποία δεν ήταν πια με το μέρος τους. Έπρεπε λοιπόν να φύγουν όσο γρηγορότερα γινόταν και να σταματήσουν άμεσα την πολιορκία. Γι αυτό έφτιαξαν το τεράστιο ξύλινο άλογο για να την εξευμενίσουν....

Η Τροία πέφτει

Οι Τρώες χάρηκαν με τη φυγή των Αχαιών και πίστεψαν τα λόγια του Σίνωνα τον οποίο και άφησαν ελεύθερο. Έτσι έβαλαν στην πόλη το ξύλινο άλογο της θεάς γκρεμίζοντας και ένα τμήμα από τις Σκαιές Πύλες για να χωρέσει. Η Κασσάνδρα τους προειδοποίησε αλλά μάταια. Η Τροία μέτραγε λίγες ώρες ζωής και η τραγωδία ερχόταν. Ο Επειός ήταν ο αφανής ήρωας και η ιστορία του είναι γνωστη στους περισσότερους. Όταν πήρε το δρόμο της επιστροφής μαζί με τους συντρόφους του έφτασε στην Κάτω Ιταλία και όπως συνηθιζόταν τότε ίδρυσε το Μεταπόντιο και ανήγειρε ναό προς τιμήν της θεάς Αθηνάς στον οποίο αφιέρωσε τα εργαλεία με τα οποία έφτιαξε το Δούρειο Ίππο...